داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه های عمومی
چگونه کتابخانه‌های عمومی خود را برای قرن 21 بازسازی می‌کنند +عکس
به گزارش لیزنا به نقل از وبسایت مک لینز، در یک روز معمولی در کتابخانه عمومی تورنتو، یکی از شلوغ‌ترین کتابخانه‌های شهری جهان، 50 هزار نفر از درهای 100 شعبه این کتابخانه وارد می‌شود، در حالی که 85 هزار نفر بازدید آنلاین انجام می‌دهند. افرادی که حضوری به کتابخانه می‌آیند قهوه و ناهار خود را می‌آورند. آنها صحبت می‌کنند و تلویزیون می بینند در حالی که گوشی‌هایشان را به شارژ گذاشته اندمعمولا بعد از هزارها بار تحقیق از طریق کامپیوتر به انجام تکالیف و مقالاتشان می پردازند. آنها ویدئو می‌سازند یا با پرینتر سه بعدی شیء درست می‌کنند، در کلاس‌های کدنویسی یا یوگا شرکت می کنند. به جلسه‌های سخنرانی نویسنده‌ها می‌روند یا به پیشنهادهای متخصصان درباره نگه‌داری از اقوام مسن گوش می‌کنند. به ویدئوهای آموزشی درباره همه چیز از طراحی وبسایت تا مدیریت کسب و کارهای کوچک از طریق Lynda.com (یک وبسایت آمورشی آنلاین آمریکایی که 3هزار و 600 دوره را توسط متخصصان هر صنعت ارائه می‌دهد) دسترسی پیدا می‌کنند. به همراه دوستان آنلاینشان، ابزار موسیقی، کارت ورود به گالری‌ها و موزه‌های شهر، اینترنت، لامپ‌های ضد حساسیت فصلی، Raspberry Pi (یک کامپیوتر کوچک و تک بردی که استفاده اصلی آن برای آموزش کدنویسی است)، دی وی دی، بیش از 12 هزار کتاب الکترونیکی و البته کتابهای چاپی – حدود90 هزار نسخه در روز – به امانت می‌برند. همه اینها بدون هیچ هزینه‌ای انجام می‌شود.
هر چه پیش می‌رود بیشتر مراجعه‌کنندگان – به صورت خود خواسته – همه این کارها را در حالی انجام می‌دهند که از دیوارهای شیشه‌ای داخل و خارجی ساختمان به محله حامی خود نگاه می‌کنند. افکار کلیشه‌ای قدیمی درباره کتابخانه‌های معاصر دیگر جواب نمی‌دهند. نه! دیگر کتابخانه‌ها مکانی برای پدربزرگان نیست، حتی برای بچه‌ها هم نیست؛ آن طور که پیش‌بینی‌های 20 سال پیش درباره کتابخانه‌ها می‌گفتند. اگر یک بازیگر اصلی در اکوسیستم اطلاعاتی قرن گذشته وجود داشت که متخصصان فکر می‌کردند به وسیله انقلاب دیجیتال هزاره جدید منقرض می‌شود، کتابخانه‌های عمومی بودند. با این حال کتابداران کانادا با مهارت قابل توجهی، موسسات خود را به یک پل کلیدی بر روی آنچه آنها گسست دیجیتال می‌خوانند تبدیل کرده‌اند و کتابخانه‌ها یک مرکز حیاتی اجتماع در فضای مدرن شهری شده‌اند.
به گفته «آسان کاچان»، مدیرعامل و رئیس کتابداران کتابخانه‌های عمومی «هالیفکس» (Halifax)، کتابخانه مرکزی جدید با طبقه پنجم کانتیلور* جذاب و یک نقطه اقتدار مدنی است. کارآفنینان محلی سرمایه‌گذاران را برای صرف قهوه به آنجا می‌آورند، و مشاورین املاک می‌گویند این کتابخانه یک عامل موثر در افزایش فروش آپارتمان شده است. «کاچان» گفت: «این یک نماد مشخص از یک شهر معاصر و یک محله پر نشاط فرهنگی است.»
پایتخت ایالت «نوا اسکاتیا» (Nova Scotia) تنها شهری نیست که تصور می‌کند سرمایه‌گذاری بر روی کتابخانه‌ها استفاده خردمندانه‌ای از بودجه عمومی است. زمانی که یک دهه بحث به جایی نرسید، «ساساکاتون» یک نشست مردمی برای شعبه مرکزی جدید خود برگزار کرد. در «ادمونتون»، «پیلار مارتینز»، مدیرعامل کتابخانه عمومی «ادمونتون» به گفته خودش با حمایت بی‌نظیری از مردم، ناظر بازسازی 69 میلیون دلاری کتابخانه شهر است که قرار است در سال 2020 تمام شود. مرکز 245 میلیون دلاریِ «کالگری» امسال شروع به کار می‌کند در حالی که کتابخانه 168 میلیون دلاریِ در حال ساخت «اوتاوا» بخشی حساب شده از برنامه بازسازی شهری است.
مجموعه‌های کتابخانه به شدت به شهرشان وابسته هستند؛ هم از نظر مالی – 80 تا 90 درصد بودجه از شهرداری‌ها تامین می‌شود – و هم از نظر فرهنگی. به این معنا که آنها به صورت شهودی و همچنین کاربردی با ایده‌آل‌های شهری یک سویند.
«ویکی باولز» که از سال 2014 مسئول کتابخانه عمومی «تورنتو» است عنوان کرد: «ما بخش بزرگی از سیستم انتقال «تورنتو» هستیم. ما بخشی از استراتژی کاهش فقر هستیم، به همین منظور منابع بیشتری را در شعبی قرار می‌دهیم که در محله‌های در خطر واقع شده‌اند، و همچنین بخشی از استراتژی تازه‌واردان نیز هستیم. کتابخانه جز اولین مکان‌هایی است که مهاجران و پناهجویان به آنها می‌روند و بعضی از شعبه‌هایمان کارگرانِ مقیم (طرح حمایت از کارگران خارجی با ایجاد فضای زندگی و کار در کانادا) دارند که با حمایت دولت فدرال کار می‌کنند. بسیاری از مراجعه‌کنندان ترجیح می‌دهند که به اینجا بیایند، از آنجایی که هیچ چیز شرم‌آوری درباره آمدن به کتابخانه وجود ندارد.»
در شعب کتابخانه در کشور، تمرکز بیشتری بر روی سلامت جامعه وجود دارد؛ با رویکرد تغییر از انزوای سالمندان به سلامت اجتماعی. شعبه درون شهری «ادمونتون» یک مرکز آشپزی و فضایی برای آماده کردن غذا دارد. «کاچان» درباره برنامه‌های کتابخانه «هالیفکس» گفت: «شهر یک اتوبوسِ غذا دارد که به مکان‌هایی که غذا یافتن سخت است، تغذیه می‌برد. ما آن را دنبال می‌کنیم و در مکان‌هایی که می‌ایستد، کتابخانه‌های سیار ارائه می‌دهیم که کتاب‌هایی با موضوع آشپزی در آن موجود است. ما کلاس‌های آشپزی هم داریم.»
«کاچان» اظهار داشت: «ما خود را از خیلی از قید و بندها رهایی داده‌ایم؛ مانند قانون منع غذا و صحبت کردن در کتابخانه. تمام این محدودیت‌ها برای تازه واردان عجیب هستند. اگر این را درک کنیم – و کتابخانه‌های کانادا این را درست درک کرده‌انند – ما مکان‌های ارزشمندتری برای جامعه‌مان می‌شویم.» پس کتابخانه‌ها برای ساعت‌ها و روزهای بیشتری باز هستند و اینترنت، زمانی که بسته هستند روشن است تا دانشجویان بتوانند به آن در هوای خوب بیرون دسترسی داشته باشند، کتابخانه کتابهای بیشتری امانت دهد و افراد بیشتری را میزبانی کند. «کاچان» ادامه داد: «من بیشتر به این اهمیت می‌دهم که شهروندان در کتابخانه احساس راحتی کنند تا اینکه نگران ریختن قهوه بر روی کتاب‌ها باشیم. ما همیشه می‌توانیم یک نسخه دیگر تهیه.»
«مارتینز» گفت: «به همین دلیل است که دیوارهای کتابخانه‌ها امروز تو در تو هستند.» او این گفته را به عنوان تشبیه پویایی سیستم کتابخانه خود گفت که از شیشه ساخته شده است. به گفته کاچان «اتاق‌های این کتابخانه پرده دارند که در صورت نیاز، استفاده می‌شوند ولی زمانی که از آنها استفاده نمی‌شود، این پرده‌ها بالا می‌مانند و اتاق جلسه بخشی از این فضای عمومی بزرگ و خوش نور می‌شود.»
برای دو قرن متوالی، کتابخانه‌ها موسسات مهم عمومی و عاملان حیاتی در پیشرفت‌های اجتماعی-اقتصادی بوده‌اند که «کاچان» آن را «سنگر دموکراسی» خواند. «باولز» می‌گوید: اگر در قرن 19 و 20 کتابخانه کارش دسترسی به اطلاعات بود، در قرن 21 وظیفه آن دسترسی به تکنولوژی است؛ نه تنها به دست آوردن دانش بلکه ساختن آن اکنون اهمیت دارد.
«فیونا او کانر»، رئیس شعبه «فورت یورک» کتابخانه شیشه‌ای «تورنتو» که کتاب‌هایی را که مراجعه‌کنندگان به امانت می‌گیرند، بررسی می‌کند، می‌گوید: «من علاقه شدیدی در کتابهای آشپزی و سلامتی می‌بینم و به دنبال برنامه‌ای هستم که به آن مرتبط باشد.»
به اعتقاد «باولز»، دربرگیرندگی دیجیتالی، انگیزه برپایی کلاس‌های کدنویسی و پرینترهای سه بعدی و اینترنت مجانی بیشترین اهمیت را دارد که توسط کتابداران کانادا منعکس می‌شود. او می‌خواهد که شعبه‌هایش همین دسترسی به تکنولوژی را که دیگران دارند به کسانی که نمی‌توانند آن را تهیه کنند، ارائه دهد.
«کاچان» اضافه کرد: کتابخانه‌ها با موفقیت توانسته‌اند دو انقلاب از قرن 19 را مدیریت کنند. اولین انقلاب زمانی بود که چاپ عمده ارزان به وجود آمد و به مردم اجازه داد تا مجموعه جمع‌آوری کنند. آنها قفسه‌ها را می‌گشتند تا ببینند چه چیزی توجه‌شان را جلب می‌کند تا به خانه ببرند. دومین انقلاب اکنون در حال رخ دادن است. او گفت: «اگر همه اینها به عموم مردم تعلق دارد، ما نیاز داریم آنها را برای همیشه به منابع مورد اعتبار تبدیل کنیم. خیلی از کارها را به تنهایی می‌توان انجام داد. اگر شما توانایی انجام کارها یا منابع آن را به شخصه ندارید، به مشکل برمی‌خورید. این دومین انقلاب است: کتابخانه‌ها اکنون راه حل را همانند نتیجه کار به امانت می‌گذارند و با این کار از آموزش حمایت می‌نمایند.»
* کانتیلور cantilever: سازه‌ای که از پایه زیرین آن بیرون می‌زند
مترجم: ونداد ذوقی
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.