«پیوندهای فرهنگی ایران و شبه قارۀ هند» در اطلاعات حکمت‌ ومعرفت 127

 به گزارش لیزنا، دفتر ماه شمارۀ 127 سومین دفتری است که در این نشریه با هدف شناخت پیوندهای فرهنگی دو سرزمین کهن ایران و هند منتشر می‌شود و از هفت نوشتار تشکیل شده است.

دکتر فتح اللهمجتبایی هند شناس برجسته به موضوع داستان‌های هندی ـ بودایی در ادبیات فارسی پرداخته و علاوه بر معرفی پاره‌ای از این داستان‌ها، چگونگی سیر و انتقال آن‌ها از منابع اصلی هندی – بودایی به ایران‌ زمین و نیز عوامل بروز دگرگونی در برخی از آن‌ها را بررسی كرده‌ است.

دومین مقاله را نذیر احمد نوشته و شیوا امیرهدایی با عنوان «آیا دیوان قطب‌الدین دیوان خواجه قطب‌الدین بختیار کاکی است؟» به فارسی ترجمه کرده است. مولف در این مقاله نشان داده است دیوانی که با نام دیوان قطب‌الدین کاکی بارها به چاپ رسیده متعلق به شاعری به نام قطب‌الدین از شعرای سده‌های دهم و یازدهم قمری است. بخش دیگری از این تحقیق، به تاثیرپذیری مستقیم او از حافظ اختصاص دارد.

سومین مقاله با عنوان «دیوان عام و چهل ستون: بارگاه‌های شرفیابی شاه جهان» به قلم ابا کوخ، استاد انستیتوی تاریخ هنر وین و  از صاحب­نظران هنر دوره گورکانی است و به پژوهش در‌باب تأثیر سنت پادشاهی و نیز هنر و معماری ایران بر هنر و معماری گورکانیان هند پرداخته است. به باور مؤلف، اشارات ادبی به سنت پادشاهی و هنر و معماری ایران در نگاشته‌های تاریخی- ادبی نویسندگان عصر گورکانی در شناخت وجوه گوناگون این تأثیر‌پذیری اهمیت دارند.

در چهارمین نوشتار الکساندر کنیش، استاد دپارتمان مطالعات خاورمیانه دانشگاه میشیگان، به ارائۀ گزارشی از شکل‌گیری سلسله‌های صوفیه در شبه‌قاره مبادرت ورزیده و ویژگی‌ها و وجوه تمایز هر یک را نشان داده است.

در پنجمین مقاله دکتر هدی سید‌حسین‌زاده به روابط صفویه با عادلشاهیان و تأثیر آن بر گسترش فرهنگ ایرانی و زبان و ادب فارسی در دکن پرداخته است.  بنا‌بر پژوهش مولف گرایش اغلب سلاطین عادل شاهی به تشیيع به ظهور روابطی دوستانه میان آنان و دودمان صفویه راه برد. طرفه آنکه اشتیاق و علاقه سلاطین عادلشاهی به فرهنگ تمدن ایرانی و حمایت آنان از دانشمندان، ادیبان و هنرمندان سهمی بسزا در مهاجرت فرهیختگان ایرانی به دکن و به ‍ویژه بیجاپور داشته است. از پیامدهای این امر می‌توان به نفوذ و گسترش فرهنگ و تمدن ایرانی و نگارش آثاری ارزشمند به زبان فارسی در شبه‌ قاره اشاره کرد.

در ششمین نوشتار ، امیر ضیغمی، ساقی‌نامه‌سرایی را در شبه‌قاره بررسی کرده و گزارشی از تاریخ و شیوه رواج آن در شبه قاره بدست داده است. نظر به مهاجرت شمار چشمگیری از شاعران ایران به هند، بسیاری از ساقی‌نامه‌ها به همت شاعران مهاجر ایرانی و پاره‌ای دیگر توسط پارسی‌گویان هند سروده شده‌اند. آخرین مقاله این مجموعه، به قلم آزاده شریفی، متضمن پژوهش در باب بافت فرهنگی سوانح غزالی و شروح آن است.

پس از دفتر ماه این نشریه، بخش «ادب و هنر» است و مشتمل بر یک مقاله است. این مقاله «فیلم فروشنده و تاملی در خشونت عادلانه و مدنیت» نام دارد و نیما افراسیابی آن را نگاشته است. سومین بخش نشریه با نام «اندیشه و نظر» مشتمل بر سه نوشتار است. نخستین نوشتار با عنوان «بررسی جایگاه ملاصدرا پژوهی در غرب»گفت و گویی با سید سلمان صفوی است. دومین مقاله با عنوان «قرآن شناخت» به قلم سید حسین نصر و با ترجمۀ انشاءالله رحمتی است. آخرین مقاله را با عنوان «پاسخ های فلسفی به تعین ناقص در علم» سون بائه پارک نگاشته و جلال بشارتی به فارسی برگردانده است.

بخش چهارم نشریه «کتاب» است. این بخش ابتدا دربردارندۀ مقاله­ای با عنوان «اندیشه ترقی و آرمان اصلاحات در ایران و عثمانی» به قلم سید مسعود رضوی است. سپس منیره پنج تنی دبیر بخش کتاب برای بررسی آرای تامس نیگل از خلال پنج اثر او به سراغ دکتر جواد حیدری - مترجم این آثار - رفته و با او گفت و گویی با عنوان «روایت تامس نیگل از اخلاق، سیاست و حقوق» انجام داده است. آخرین بخش نشریه به گزارش برخی از وقایع مهم یک ماه اخیر در حوزۀ اندیشه اختصاص دارد.

شماره 127 نشریه اطلاعات حکمت و معرفت با موضوع «پیوندهای فرهنگی ایران و شبه قارۀ هند» با مدیر مسئولی و سردبیری دکتر انشاءالله رحمتی با بهای 2000 تومان در اختیار علاقمندان قرار گرفته است.