داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه های عمومی
مجهز شدن به مهارت‌های زندگی در سایه امن کتابخانه‌ها
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، امروزه زندگی انسان‌ها با انبوهی از مسائل جدید روبرو شده که حل آنها مستلزم کسب مهارت های فردی و اجتماعی است که در این میان نقش آموزش مهارت های زندگی به عنوان یک روش پیشگیری از آسیب‌های فردی و اجتماعی، اهمیتی بسیار پیدا می‌کند.
ارائه خدماتی نوین در کتابخانه‌های عمومی
مهارت‌های زندگی یکی از مولفه‌های مهم در زندگی مشترک و امید به زندگی محسوب می‌شود که به‌عنوان یکی از کاربردی‌ترین آموزش‌ها برای کاهش تعارض افراد متأهل و پیشگیری از وقوع طلاق مطرح می‌شود. از سوی دیگر با توجه به اینکه کودکان و نوجوانان جمعیت قابل توجهی از جمعیت کشور را به عنوان آینده سازان این سرزمین تشکیل می‌دهند، ضروری است به زمینه‌های مناسب برای ارتقاء بهداشت روانی و سطح سلامت آنها توجه شود تا کودکان و نوجوانان به سمت دست یابی به روان سالم هدایت شوند.
بر این اساس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در جهت ارائه خدمات نوین در کتابخانه‌ها، اقدام به برگزاری مجموعه کارگاه‌های آموزشی مهارت‌های زندگی ویژه اعضای کتابخانه‌های عمومی کرده که این کارگاه‌ها در مرحله اول خود به صورت آزمایشی از مهرماه تا دی ماه سال جاری در ۱۰ کتابخانه عمومی شهر تهران، با تدریس گروهی از استادان حوزه روانشناسی در ۲ گروه سنی کودکان و بزرگسالان به صورت رایگان برگزار شد. ویژگی این کارگاه‌ها کتاب محور بودن آموزش‌های ارائه شده در آنها است.
این کارگاه های آموزشی در گروه بزرگسالان (ویژه اعضای متأهل) در ۵ کتابخانه شقایق، محقق حلی، شهید آیت، دانشمند و معراج در شهر تهران برگزار شد و استادان روان شناسی در ۱۰ جلسه به صورت هفتگی، سرفصل هایی چون گوش دادن، حل تعارض، حل مساله مشترک، ارتباط با خانواده همسر، شناسایی تله های عاطفی زندگی مثبت به اعضای بزرگسال این کتابخانه‌ها ارائه دادند.
ایجاد تغییر در نگرش زوجین نسبت به مسائل زندگی
مژگان حمیدپور، مسئول کتابخانه شقایق درباره برگزاری این کارگاه‌ها گفت: از آنجا که ما در کتابخانه شقایق، سابقه برگزاری کلاس‌های مهارت زندگی با محوریت معرفی کتاب را داشته‌ایم، می‌توانم بگویم که این کارگاه‌ها مکمل بسیار مناسبی برای مطالب ارائه شده به اعضای کتابخانه ما بود. به طوری که یافتن مشکلات روابط در زندگی مشترک، حل آنها و دست یافتن به نگرشی نو در رفتار و به طور کلی در زندگی، دستاورد این کارگاه بوده که همه اعضای حاضر به آن اذعان دارند.
رایگان بودن شرکت در این کارگاه‌ها برای اعضا، امتیاز ویژه این دوره آمورزشی است که حمیدپور در این باره عنوان کرد: ضرورت آموزش‌های مهارت زندگی مشترک برای متأهلین امروز برای همه مردم مشخص است، اما همه مردم نمی‌توانند از پس هزینه‌های کلاس‌های مشاور روانشناسی برآیند. بر این اساس رایگان بودن این کلاس‌ها فرصت مناسبی برای اعضای متأهل کتابخانه شقایق بود که فارغ از هزینه‌های سنگین مشاوره، بتوانند به مهارت‌های ارائه شده در این کارگاه‌ها مجهز شوند.
حسین محمدزاده مسئول کتابخانه معراج نیز به استقبال خوب اعضای بزرگسال این کتابخانه از کارگاه‌های مهارت‌های زندگی اشاره کرد و گفت: کتابخانه معراج در منطقه‌ای از شهر تهران قرار گرفته که مردم آن عموما با فضای کارگاه‌های آموزشی آشنایی نداشته‌اند و به همین دلیل مباحث ارائه شده در این کارگاه برایشان بسیار نو و جذاب بود؛ به طوری که سایر اعضای کتابخانه معراج، مکررا درخواست برگزاری چنین کارگاه‌هایی را در مقاطع دیگر سنی نیز مطرح می‌کردند.
مشارکت فعال اعضای کتابخانه‌ها در مباحث مهارتی
رضا قربان، از مدرسان این کارگاه آموزشی در گروه بزرگسالان (متأهلان) در کتابخانه محقق حلی، با ابراز خرسندی از مشارکت فعال اعضای کتابخانه در این کارگاه، درباره مورد توجه‌ترین مباحث مطرح شده در این کارگاه گفت: یکی از ویژگی‌های کارگاه‌های مهارت‌های زندگی، مشارکت فعال حاضران در مباحث ارائه شده است که خوشبختانه مشارکت فعال اعضا به پیشبرد اهداف این کارگاه کمک بسیاری انجام داد. طبیعتا نیاز مردم در مناطق مختلف با سطح فرهنگ افراد متفاوت است، اما از میان مباحث ارائه شده در این کارگاه، مهارت گوش دادن و همدلی، مهارت ارتباط با خانواده همسر و مبحث تله‌های عاطفی بیشتر مورد توجه اعضا قرار گرفت.
وی ضمن تقدیر از همکاری و هماهنگی مسئولان کتابخانه محقق حلی برای برگزاری منظم این کارگاه، ادامه داد: برگزاری این کارگاه در کتابخانه، به عنوان مکانی فرهنگی اجتماعی، ما را با طیفی‌هایی از مردم روبه‌رو کرد که بیشترین نیاز را به آموزش این مهارت‌ها احساس می‌کردند و خوشبختانه تسهیلات درنظر گرفته شده برای حضور اعضا به صورت رایگان، فرصت خوبی در اختیار آنها قرار داد تا به مهارت‌های زندگی مجهز شوند.
به طوری که فاطمه راستبود از اعضای کتابخانه عمومی معراج و از شرکت کنندگان در این کارگاه آموزشی، مباحث ارائه شده در این کارگاه‌ها را برای همه اعضای متأهل کتابخانه ضروری دانست و گفت: بسیاری از مباحث مطرح شده در این کارگاه به خصوص مهارت ارتباط با همسر و خانواده همسر، از سوی اعضاء بسیار مورد استقبال و استفاده قرار گرفت.
استقبال از ادامه یافتن کارگاه‌ها در سایر مقاطع سنی
همچنین در کارگاه های آموزشی گروه کودکان که در ۳ گروه سنی (۷ ساله‌ها، ۸ تا ۱۰ ساله‌ها و ۱۰ تا ۱۲ ساله‌ها) طی ۱۰ جلسه به صورت هفتگی و در ۵ کتابخانه ولیعصر(عج)، علامه دهخدا، پیروزی، بسیج و شهدا، برگزار شد، مباحثی چون خودآگاهی، همدلی، ارتباط موثر، مهارت‌های ارتباطی، کنترل استرس، مدیریت هیجان‌های منفی، تفکر خلاق، تفکر انتقادی، حل مسئله، تصمیم‌گیری برای اعضای کودک این کتابخانه‌ها ارائه شد.
مرضیه یگانه، مسئول کتابخانه عمومی پیروزی درباره برگزاری این کارگاه‌های عنوان کرد: برگزاری این کارگاه‌ها در کتابخانه‌های عمومی قطعا اتفاق مثبتی بوده که بر اساس دانش روز و تأکید بر لزوم آموزش مهارت‌های زندگی از سنین پایه و حتی قبل از دبستان صورت گرفته است. بازخودهای برگزاری این کارگاه‌ها به روشنی نشان داد که کتابخانه‌ها در کنار فعالیت‌های جاری خود مانند کلاس‌های قصه‌گویی، باید به سمت برگزاری چنین کارگاه‌های تخصصی بروند.
وی ادامه داد: با وجود برگزاری این کارگاه در اولین دوره خود، محدودیت سنی برای کودکان و فرصت محدود برای ثبت نام، استقبال خوبی صورت گرفت و شور و نشاط و حضور بدون وقفه و غیبت کودکان و اشتیاق خانواده‌ها برای حضور کودکان خود در این کارگاه‌ها نشان از رضایتمندی آنها بوده است. این استقبال باعث شد تا درخواست‌های بسیاری از سوی اعضای کتابخانه برای برگزاری این کارگاه‌ها در مقاطع سنی بالاتر در این کتابخانه مطرح شود.
کتابخانه علامه دهخدا نیز یکی دیگر از کتابخانه‌هایی است که میزبانی از این کارگاه‌ها را در مقطع سنی کودکان بر عهده داشته؛ مریم امید خدا، مسئول این کتابخانه درباره ثمرات ارائه این آموزش‌ها گفت: امروز بسیاری از خانواده‌ها با درک ضرورت آموزش مهارت‌های زندگی، علاقه‌مند به حضور کودکان خود در این کارگاه‌ها بودند، اما طبقه‌بندی سنی و تعداد محدود کارگاه‌ها مانع از پذیرش همه علاقه‌مندان می‌شد. امیدوارم این اقدام بتواند در گستره‌ای به مراتب بزرگ‌تر با پوشش بیشتر اعضای کتابخانه‌ها، ادامه پیدا کند و به مراجعه و استفاده هرچه بیشتر از منابع کتابخانه‌ها منجر شود.
ضرورت پیشگیری از آسیب‌های روحی در کودکان
الهه خانیکی از مدرسان کارگاه آموزشی مهارت‌های زندگی در بخش کودکان درباره نقش برگزاری این کارگاه‌ها در شکل‌گیری شخصیت و آینده کودکان گفت: همانگونه که انسان مجموعه اقداماتی را برای جلوگیری از دچار شدن به بیماری‌های جسمی انجام می‌دهد، به همان تناسب نیز باید به مجموعه‌ای از آگاهی‌ها و مهارت‌ها برای جلوگیری از آسیب‌های روحی و روانی دست یابد؛ موضوعی که سال‌هاست اهمیت آن در جهان به اثبات رسیده است.
وی ادامه داد: آموزش مهارت‌های زندگی به کودکان پیشگیری از رخ دادن اختلال در شخصیت و آینده پیش روی آنها است و کودکانی که با این مهارت‌ها می‌شوند، ضمن اینکه در برابر آسیب‌های اجتماعی واکسینه خواهند شد، به ابزاری مجهز می‌شوند که به آنها در اتفاقات پیش روی زندگی‌شان کمک خواهد کرد.
خانیکی برگزاری رایگان این کارگاه‌ها در کتابخانه‌های عمومی را اقدامی موثر برای آشنایی این کودکان با مهارت‌های زندگی عنوان کرد و گفت: در بسیاری مناطق والدین به دلیل نگرانی از آسیب‌های موجود در جامعه، اجازه حضور و مراجعه فرزندان خود به هر مکانی را نمی‌دهند، اما از آنجا که کتابخانه‌های عمومی نزد خانواده‌ها به عنوان یک مکان فرهنگی و اجتماعی امن شناخته می‌شود، با اشتیاق و بدون نگرانی فرزندان خود را به این کارگاه‌ها می‌آورند و از ثمرات آن اظهار رضایت می‌کنند.
ایجاد و تقویت رفتار منطقی در برابر مسائل
مادر یکی از کودکان شرکت کننده درباره تأثیرات حضور فرزندش در این کارگاه‌ها گفت: فرزند من در ارتباط با دوستان و همسالان خود با مشکل روبه‌رو بود، اما خوشبختانه حضور او در این کارگاه‌ها باعث شد که این مشکلات به طور کلی برطرف شود و علاوه بر آن در برخورد با مسائل پیش آمده بسیار منطقی‌تر رفتار می‌کند. رایگان بودن این آموزش‌ها در کتابخانه، یکی از عواملی بود که باعث جلب توجه ما برای حضور در این کارگاه بود، اما اکنون حتی حاضریم برای حضور فرزندم در کارگاه‌های آموزشی مهارت‌های زندگی هزینه پرداخت کنیم.
با پایان یافتن مرحله اول این دوره، جلسه‌ای کارشناسی با حضور کتابداران، مجریان، مدرسان و مدیران نهاد برای بررسی ضعف‌ها، قوت‌ها و همچنین پیشنهادهای مطرح شده درباره این طرح، تشکیل شد؛ بر اساس مصوبه‌های این جلسه بنا شد مجری این طرح برنامه ادامه و اجرای آن را در سه ماه آینده برای کتابخانه‌های عمومی شهر تهران ارائه کند.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.