آيين گراميداشت روز كتاب، كتابخوانى و كتابدار برگزار شد

 به گزارش خبرنگار لیزنا، در ابتداى اين مراسم  از کتابداران درگذشته نهاد کتابخانه های عمومی در یک سال گذشته یاد شد و سپس متن پیام ارسالی از سوی سيد عباس صالحى؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی،  پخش شد.

 نقش بی‌بدیل کتابخانه‌های عمومی در تدوین برنامه‌های آینده و حل مسائل آن

 صالحى ضمن تبريك اعياد ربيع الاول و تقارن آن با روز كتابدار و كتابخوانى، گفت: كتابخانه در تمدن ما به عنوان نهاد اجتماعى با سابقه و اثر گذار است و بايد از ظرفيت كتابخانه ها استفاده كنيم فروغ هر جامعه و تمدنی، از چراغی برمی خيزد كه در كتابخانه روشن است. كتابخانه يكی از مهم ترين نهادهای جامعه امروزی است كه ظرفيت های بی نظيری برای ارتقای جامعه، تدوين برنامه های آينده و حل مسائل آن دارد.

وی همچنین در این پیام بیان کرد: فقط یک کتابدار آگاه است که می‌تواند کتابخانه را از یک آرشیو راکد و ساکت به فضای اجتماعی چرخش «دانش» و «مباحثه» و «گفت و گو» و «آموزش» و «پژوهش» و «حل مسئله» تبدیل کند. کتابدار است که می‌تواند کتابخانه را تبدیل به یک مرکز فرهنگی و آموزشی بزرگی برای جامعه پیرامونش کند.

 اجرای بیش از ۱۶ هزار و ۴۱۷ برنامه و فعالیت در استان‌ها

در ادامه مهدى رمضانى؛ معاون توسعه كتاب و كتابخوانى و دبير هفته كتاب نهاد كتابخانه هاى عمومى كشور با تبريك ٢٦ امين سالروز مقام كتاب و كتابخوانى افزود: برنامه هاى بسيار متنوعى در نهاد كتابخانه هاى عمومى همزمان با ٤٠ سالگى انقلاب اسلامى اجرايي شد كه از آن ها ميتوان به ارسال ١3٠ رمان جذاب با مبانى تربيتى ارسال شده براى بخش كودك و نوجوان كتابخانه ها، اجرايي شدن فاز دوم ارسال اسباب بازى به مناطق محروم، ارسال بسته اربعينى و فراخوان جشنواره قصه گويي و خاطره نويسي و جشنواره كاشان شناسي، پخش پويانمايي اقا و خانم كتابدار از شبكه هاى تلوزيونى و ديگر برنامه ها  اشاره كرد. 

دبیر هفته کتاب درباره انتخاب برگزیدگان نهاد و تقدیر از آن‌ها نیز کفت: فعالیت دیگری که در این راستا در معاونت توسعه کتابخانه‌ها و کتاب‌خوانی و با همکاری سایر معاونت‌ها و واحدهای ستادی اجرا شد، انتخاب برگزیدگان نهاد و تقدیر از آن‌ها بوده است. این فرآیند با بازنگری آئین‌نامه فرایند انتخاب کتابخانه و نفرات برتر  از آذر ماه  ۱۳۹۶ آغاز گردید و در گام اول با نظرسنجی و برگزاری جلسات مشورتی با کتابداران محترم آغاز و در مراحل بعد منجر به تدوین آیین‌نامه جدید شد.

وی افزود: مراحل اجرایی این فرایند، از ابتدای تیرماه طی ۴ فاز و در بازه زمانی چهار ماه، به انجام رسید؛ در مجموع در حدود ۱۰۹ هزار فعالیت در سه سامانه فرهنگی، خدمات کتابخانه‌ای و فعالیت‌های خلاقانه ثبت شد و  درنهایت منتخبین در ۱۹ بخش و ۳۴ حوزه انتخاب شدند. از ویژگی‌های ارزیابی امسال، تعریف بخش‌های جدید تحت عنوان فهرست‌نویس برتر، فعالان ترویج کتاب‌خوانی،  کتابخانه برتر از نظر همکاری گروهی، انجمن برتر، خیرین، و تقدیر ویژه (در قالبی جدید) است.

وی تصریح کرد: در طول یک سال گذشته شاهد رشد قابل توجه و پویایی تحسین برانگیز انجمن های کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور بوده ایم که این امر ما را برآن داشت تا پس از گذشت سه سال، بار دیگر از استان ها و شهرستانهای فعال در این زمینه تقدیر کنم. یادآور می‌شوم که امکان حضور و مشارکت همه کتابداران فراهم شده بود و اطلاعات بالغ بر بیش از ۵۷۰۰ نفر از همکاران کتابدار و مسئول کتابخانه‌ها و بیش از ۲۴۸۰ کتابخانه، در این فرایند ثبت‌شده است.

رمضانی افزود: از بین ۸۶ نفر برگزیده کتابخانه‌های عمومی، استان همدان با تعداد ۹ نفر، بیشترین تعداد منتخبین، را به خود اختصاص داده و استان‌های کرمان با ۸ نفر و  یزد  نیز با ۸ نفر در رتبه‌های بعدی قرارگرفته‌اند. همچنین سامانه‌های ثبت فعالیت‌های فرهنگی و فعالیت‌های خلاقانه در طول سال فعال خواهند بود تا کتابداران ارجمند نسبت به ثبت و مستندسازی فعالیت‌های خود اقدام کنند و در سال آینده قطعاً فرایند انتخاب برگزیدگان و نفرات برتر، بر اساس اطلاعات ثبت‌شده، به نحو مطلوبی فراهم خواهد شد.

وی با اشاره به جایگاه ویژه کتابداران در جامعه گفت: بی‌شک دستیابی انسان‌ها به زندگی سالم و سعادتمند، نیازمند  بینش، دانش و آموزش است و آموخته‌هایی که از مطالعه کتاب‌های مفید کسب می‌شوند، تسهیلگر این راه پرخیر و برکت است و کتابداران عزیز ما با عنایت الهی در جایگاهی قرار گرفته‌اند که می‌توانند بهترین راهنما و راهگشای مردم شریف ایران در این مهم باشند.

کتابخوانی و قصه‌گویی در خانواده به پرورش فرزندانی موفق در آینده منجر می‌شود

 در ادامه معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در این مراسم با تبریک ایام هفته کتاب، طی سخنانی گفت: کتاب عمیقا با باورها و فرهنگ ایرانی و اسلامی ما گره خورده و امیدوارم دولت بتواند در کنار فرهنگیان و دوستداران کتاب با سیاستگذاری مناسب از کتاب، کتابخوانی و کتابداران حمایت کند و سیاست‌های موثری را برای بازگشت کتاب به زندگی، مدرسه، دانشگاه، بکار ببندد.

کتابخانه‌ها در آینده‌ای نزدیک مراکز موثر ارتقاء سلامت اجتماعی خواهند بود

 علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این مراسم طی سخنانی گفت: امروز ۲۴ آبان ماه، سالروز رحلت علامه طباطبایی، عالم و مفسر قرآن است که نامگذاری روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار با این روز، افتخاری بزرگ برای همه فعالان حوزه کتاب است. اگرچه دست ما از رسیدن به فضائل و کرامات این بزرگوار و شاگردان ایشان و حتی شاگردان شاگردان ایشان کوتاه است.

دبیرکل نهاد با اشاره به ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی گفت: نوزاد نحیف متولد سال ۱۳۵۷ که از بدو تولد مورد حمله نظامی، ترورهای وحشیانه و تحریم‌های اقتصادی قرار داشت، امروز در سن ۴۰ سالگی به بلوغ رسیده و به یک پهلوان با بازوانی قوی،‌ قدرت فکری بسیار روشن و بیان بسیار بلیغ در دنیا تبدیل شده است.

مختارپور با اشاره به ثمرات و برکات انقلاب اسلامی در حوزه گسترش کتابخانه‌های عمومی در کشور گفت: در سال ۵۷ جمعیت کشور ۳۵ میلیون نفر بوده و امروز این جمعیت به ۸۰ میلیون نفر رسیده است؛ یعنی چیزی بیش از دو برابر؛ از سوی دیگر در سال ۵۷ کشور دارای تنها ۳۷۳ کتابخانه عمومی بوده که این تعداد امروز به ۳۴۰۰ کتابخانه عمومی رسیده؛ یعنی چیزی حدود ۹ برابر. البته هنوز تا رسیدن به وضعیت ایده‌آل ایجاد و دسترسی همگانی به کتاب فاصله داریم.

وی در ادامه با اشاره به برخی از مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در دوره جدید مدیریت نهاد از سال ۱۳۹۳ گفت: قانون الازم وصول مطالبات ماده ۶ قانون تأسیس و اداره کتابخانه‌های عمومی، ارتقاء و بهبود وضعیت معیشتی کتابداران، تدوین و تصویب ساختار سازمانی و تشکیلاتی نهاد، و برخی فعالیت‌های پژوهشی مانند تدوین استانداردهای کتابخانه‌ای که اولین سند آن رونمایی شد، تدوین سند اخلاق حرفه‌ای کتابخانه‌های عمومی که هفته گذشته رونمایی شد، طرح نظام جامع آماری، نظام جامع خدماتی، نظام آمایش سرزمینی کتابخانه‌های عمومی، برخی از مهم‌ترین اقداماتی بوده که طی دوره مدیریتی جدید در نهاد رخ داده است.

دبیرکل نهاد ادامه داد: تمام این اقدامات از این جهت در دستور کار نهاد قرار گرفته که اگر قرار است فعالیت صحیحی در نهاد کتابخانه‌های عمومی صورت گیرد، باید بر اساس و مبنای پژوهش‌های علمی صورت گیرد که هم از اقدامات کور در نهاد جلوگیری شود و همچنین بتوانیم سنجش و ارزیابی صحیحی از اقدامات صورت گرفته داشته باشیم.

علیرضا مختارپور، با اشاره به دو اقدام ویژه نهاد که با حمایت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و هیأت امنای نهاد در دستور کار قرار گرفت، گفت: تبدیل کتابخانه‌ها از یک مرکز امانت‌دهی کتاب به یک مرکز کانون فرهنگی و اجتماعی فعال یکی از رویکردهای ویژه نهاد بود که اخیرا در افتتاح کتابخانه مرکزی بجنورد نیز حتی در شکل و ظاهر کتابخانه در نظر گرفته شد.

وی افزود: ورود به حوزه ارتقاء سلامت اجتماعی و همچنین کاهش آسیب‌های اجتماعی نیز دیگر رویکرد نهاد بوده که طی ۹ ماه گذشته با برگزاری جلسات شورای معاونین در هفت شهر دارای اولویت، به اجرای برنامه‌ها و اقداماتی موثر در این شهرها منجر شده که تا پایان سال جاری در هشت شهر دیگر نیز انجام خواهد شد.

دبیرکل نهاد تصریح کرد: کتابخانه‌های عمومی در آینده‌ای نزدیک در کنار فعالیت‌های خود مراکزی برای رشد و ارتقاء سلامت اجتماعی و همچنین پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی خواهند بود.

موضوع شناسی از کتاب شناسی مهم تر و بالاتر است

 استاد عبدالله فاطمی نیا در این مراسم ضمن تبریک تقارن روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار و همچنین روز بزرگداشت علامه طباطبایی، طی سخنانی گفت: امروز روز وفات علامه طباطبایی و روز کتاب و کتابخوانی است. من کمتر در مجلسی این چنین حضور داشته‌ام که مایه ابتحاج است. اسم کتاب که می آید انسان زنده می شود.

وی با اشاره به جایگاه رفیع علمی و شخصیتی علامه طباطبایی، گفت: تفسیر علامه طباطبایی ناسخ التفاسیر است. از جمله مسائلی که به بزرگواری ایشان دلالت می‌کند این است که با وجود  اینکه در حوزه عرفان صاحب نظر بود، در تفسیر المیزان خویشتن داری کرد و از عرفان چیزی نگفت. البته در تفسیر سوره شورا، اندکی از علایق اش را بروز داد.

استاد عبدالله فاطمی نیا افزود: ظرائفی در تفسیر المیزان هست که بیان آن نیاز به وقت مطولی دارد. ایشان ظرائفی را در قرآن متوجه شده که مفسران دیگر نسبت به آنها فاقد تصور بودند. اما غیر از اینکه ایشان نابغه بود، در تواضع و اخلاق سرآمد بود. ایشان پیرمرد خادمی داشت که وقتی خواب بودند، علامه می گفتند آهسته صحبت کنید که مهمان خواب است. تا همت بلند نباشد به آن جایگاه نمی‌توان رسید که حدیث عشق در دفتر نباشد.

این استاد اخلاق در ادامه خطاب به کتابداران و مسئولان کتابلخانه‌های عمومی گفت: حدیثی از امام صادق علیه السلام وجود دارد که ایشان می‌فرمایند: «احتفظوا بکتبکم فَاِنَّکُمْ سوف تحتاجون الیها» یعنی کتابهای خویش را نگاهبان باشید که به زودی نیازمندشان شوید. کتابداران عزیز و روسای کتابخانه و استادان می‌توانند این جمله زیبا را در کتابخانه‌های خود نصب کنند تا همگان بیش از پیش قدر کتاب را بدانند.

وی با اشاره به سهولت دسترسی به منابع و کتاب‌های مورد نیاز مردم در دنیای امروز تأکید کرد: امروز با دسترسی به امکانات و ابزار جدید می‌توانید هر کتابی که بخواهید به دست آورید. قدر کتاب را بدانید، جرا که رنجی که نسل ما کشیدند را شما نخواهید کشید. ما ۶۰ سال خاک خوردیم. چرا که زمانی دنبال کتابی می گشتم که دو جلدش را از یک کشور و یک جلدش را از کشوری پیدا و تهیه کردم.

وی در ادامه با اشاره به اینکه امروز در کشور ما به نسخه شناسی و کتاب شناسی اهمیت زیادی داده می شود گفت: درست است که نسخه شناسی و کتاب شناسی نیاز به تخصص زیادی دارد اما از این ها مهم تر و بالاتر «موضوع شناسی» است. امروز پژوهشگران، استادان و علاقه مندان به کتاب و کتابخوانی بیشتر از شناخت نسخه ها و کتاب ها نیاز به شناخت موضوع ها دارند. توصیه ام این است که در مسئله «موضوع شناسی» بیشتر کار شود و در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی بر روی آن کارکنند و تدریس شود. 

این استاد اخلاق در پایان به ذکر نکته های اخلاقی با ذکر نکته‌ای اخلاقی به بیان یکی از نصایح امام حسن عسکری(ع) پرداخت و گفت: این امام بزرگوار می‌فرمایند: مَنْ وَعَظَ أَخَاهُ سِرّاً فَقَدْ زَانَهُ و َمَنْ وَعَظَهُ عَلَانِیَةً فَقَدْ شَانَه؛ یعنی کسی که برادر دینی خود را در نهان پند دهد زینت بخش او شده است و اگر آشکارا عیب او را به او بگوید، او را خوار نموده است.

وی با تبریک این روز به کتابداران افزود: زمانی که کتابداران را برای تقدیر صدا می کردند من شادی کردم.

 با وجود حال خوش خواندن حال کتاب خوب نیست

  غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی،  ضمن عرض تبريك و اداى احترام به خدمت گذاران علم و فرهنگبا اشاره به جنبه‌های اجتماعی و آموزشی فعالیت کتابداران گفت: بدون تردید آگاهی در رشد اجتماعی و شخصیت افراد بسیار موثر است. بر این اساس بچه‌هایی که در خانواده‌های فرهنگی پرورش پیدا می‌کنند پیش از رفتن به مدرسه، کتاب‌های مختلف و متعددی در خانواده برای آنها خوانده می‌شود و معمولا تا پایان دوره ابتدایی ده‌ها و گاهی صدها کتاب را خوانده اند.

وی افزود: از سوی دیگر بچه‌های در این کشور وجود دارند که تا پایان دوره ابتدایی خود به غیر از کتاب‌های درسی نه کتاب دیگری را می‌بینند و نه کتاب دیگری را می‌خوانند. مشخص است که تفاوت آینده این دو گروه از بچه‌های سرزمین ما متفاوت خواهد بود. از این جهت بهترین عدالت در جامعه، عدالت آموزشی است که به شکل‌گیری آینده‌ای روشن برای فرزندان ما منجر می‌شود.

مشاور مقام معظم رهبری با بیان این پرسش که «چگونه می‌توان این فاصله را در کشور از میان برداشت؟» گفت:کتابخانه‌های عمومی تا حدود زیادی می‌توانند این فاصله را پر کنند. بر این اساس از شما کتابداران عزیز خواهش می‌کنم در جبران عدم دسترسی کودکان، نوجوانان و جوانان به کتاب بکوشند و این فاصله را پر کنند. هر جا مشاهده کردید که کتاب غریب است بیشتر حاضر شوید و فعالیت کنید، به خصوص اکنون که کتاب گران شده است.

با تأکید بر اینکه «بدون کتابخانه نمی‌توانیم به اهداف آموزشی خود برسیم»، عنوان کرد: کشور ما افتخار دارد که به یک تمدن همراه با کتاب تعلق دارد. در تمدن اسلامی که کشور ما سهم عمده‌ای در آن داشته، کتاب نقشی محوری دارد. اما متأسفانه امروز صنعت نشر و کتابفروشی‌های ما باید پر رونق باشد، اما متأسفانه چنین نیست و کتابخانه می‌توانند این نقایص را برطرف کنند. همچنین کتابخانه‌های عموم باید در حوزه آموزش به کمک مدارس بیایند.

در این مراسم از کتابخانه‌های برگزیده، کتابداران برگزیده، پیشکسوتان و بازنشستگان، فعالان حوزه ترویج کتابخوانی، خیرین، انجمن‌ها و و کتابخوانان برتر کتابخانه های عمومی کشور تقدیر شد.