دغدغه اصلی کنگره متخصصان علوم اطلاعات دسترسی به محتواها است

به گزارش خبرنگار لیزنا، افتتاحیه کنگره سوم متخصصان علوم اطلاعات، روز یکشنبه 14 آبان ماه در سالن همایش‌های کتابخانه ملی برگزار شد.

در ابتدای مراسم افتتاحیه ابراهیم عمرانی، دبیر اجرایی کنگره از استقبال شرکت‌کنندگان خبر داد و گفت: حدود 1هزار و 25 نفر به صورت حضوری و 250 نفر به صورت غیرحضوری برای این کنگره ثبت‌نام کردند، این کنگره از سه سال گذشته درپی ایجاد فضای تعاملی شروع به کار کرد.

وی ادامه داد: استقبال از این دوره کنگره به دلیل تعاملی بود که از دل تالارهای کنگره‌های گذشته بیرون آمد و همچنین دانش پنهانی که از دانشجویان، استادان و کتابداران آشکار شد.

دغدغه اصلی کنگره دسترسی به محتواها است

در ادامه سعید رضایی شریف‌آبادی، دبیر علمی کنگره ضمن توضیح مثالی از برگزاری چهل‌ و هشتمین کنفرانس انجمن ریاضی ایران (بعنوان یکی از 250 انجمن علمی کشور که از سال 1349 اعلام موجودیت کرده است) شهریورماه 1396 در دانشگاه بوعلی همدان، اظهار داشت: سابقه انجمن کتابداری به سال 1340 می‌رسد و از این حیث نسبت به انجمن ریاضی ایران سابقه بیشتری دارد.

وی ادامه داد: اگر امروز کسی علاقه‌مند به بررسی سومین کنفرانس ملی ریاضی ایران باشد باید ضمن علاقه به یک کار تاریخی، به سراغ آرشیو ملی ایران و انجمن برود؛ چرا که در آرشیو مکتوبات، اسناد، صورت جلسات برگزاری کنفرانس و مباحثی که به نتیجه رسیده‌اند، موجود است.

رضایی شریف‌آبادی بیان کرد: کنگره متخصصان علوم اطلاعات از بزرگترین کنگره‌های این سال‌ها است و برای برگزاری 19 نشست تخصصی آن اطلاعات، بحث‌ها و تصمیمات از طریق کانال‌های تلگرامی، شاخه‌ها و وب‌سایت انجمن، ایمیل تبادل شده است.

وی یکی از دغدغه‌های اصلی کنگره و انجمن را دسترسی به میراث محتواها دانست و گفت: امیدواریم طی برگزاری نشست‌های این کنگره طی دو روز راه حلی را پیدا کنیم تا بتوان میراث‌داران خوبی برای میراث‌های مکتوب نسل آینده باشیم.

فریبرز خسروی، رییس انجمن کتابداری و اطلاع‌رسانی ایران نیز در ادامه به ایراد سخنرانی پرداخت و عنوان کرد: جامعه کتابداری ما در حوزه پژوهش با دو ایراد اساسی مواجه است، یک سوی آن بسیار سنت‌گرا و وصل به گذشته است و سوی دیگر بسیار مدرن بوده که به مباحث لوکس و شیک می‌پردازد و نمی‌تواند دردی را از جامعه دوا کند.

وی ادامه داد: لذا امیدواریم با تداوم کمک‌ها زمینه مثبتی را برای پرداختن به ضرورت‌های جامعه کتابداری و اطلاع‌رسانی بررسی کنیم.

هدف‌گذاری رویکرد دوره اصلاحات در راستای کنار هم قرار گرفتن ایده‌ها و افکار

اشرف بروجردی، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این مراسم با بیان اینکه شناسنامه‌دار کردن و شکل دادن به یک انجمن، هویت آن انجمن است، عنوان کرد: تمام مباحث مرتبط با شکل گیری انجمن‌‌ها در دوره اصلاحات شکل گرفت، درواقع از سال 1376 که طرح جامعه مدنی با دو رویکرد توزیع قدرت و افزایش مشارکت مردم برای هم‌افزایی و شکل‌گیری یک ایده عنوان شد تا به امروز که در آن قرار گرفته‌ایم مراحل مختلفی طی شده است.

وی ادامه داد: اراده محکمی پشت تلاش صورت گرفته قرار داشت که همان اراده رویکرد دوره اصلاحات بود و طی آن برای تکوین جامعه مدنی باید قدرت بین آحاد مردم و صاحبان فکر و اندیشه توزیع شود که البته این قدرت باید منسجم شود و در قالب شکل‌ها و نهادهای کوچک، مشارکت جمعی را با خود به همراه داشته باشد.

بروجردی در ادامه صحبت‌های خود درباره شکل گیری NGOها و تغییر این نام به سازمان‌های مردم نهاد توضیحاتی را ارائه کرد و گفت: هدف‌گذاری دو رویکرد دوره اصلاحات کنار هم قرار گرفتن ایده‌ها، افکار و افراد، بالنده شدن آنها بود که در نهایت جامعه را متحرک و پویا کنند.

وی انجمن کتابداری را در جامعه مغفول دانست و اظهار داشت: با نگاه به اساسنامه انجمن دیدم که وجه مغفول، تسلط این انجمن بر مباحث دروسی است که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود.

به گفته وی، طرح‌های پژوهشی باید به نقد مباحث مطرحه در کتب مربوطه بپردازد.

27 هزار کلاس ابتدایی به کتابخانه‌های کلاسی مجهز شدند

علی زرافشان، معاون وزیر آموزش‌وپرورش با اشاره به سه عنوان «سواد اطلاعاتی و کتابخانه‌های آموزشگاهی، کتابخانه‌های کودک، فناوری و نوآوری» عنوان کرد: در آموزش‌وپرورش در حوزه معاونت پرورشی و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به بحث کتابداری می‌پردازیم و سرانه کتاب در آموزش‌وپرورش به ازای هر دانش‌آموز 9 کتاب است.

وی با بیان اینکه تاکنون 27 هزار کلاس ابتدایی به کتابخانه‌های کلاسی مجهز شدند و هنوز 96 هزار کلاس ابتدایی دیگر برای این منظور باقی مانده‌اند، ادامه داد: حذف کتابدار یک آسیب جدی به توسعه فرهنگ است لذا درحال حاضر معاونت پرورشی با به کارگیری کتابیار به ارائه خدمت به دانش‌آموزان می‌پردازد.

به گفته وی، هم‌اکنون، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با 1هزار و 25 مرکز ثابت، سیار و فراگیر (حدود 40 مرکزبرای دانش‌آموزان با شرایط ویژه) به دانش‌آموزان خدمت می‌کند و همچنین 3 ناشر بزرگ (نشر تربیت، نشر مدرسه، نشر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان) در آموزش‌وپرورش به تولید محتوای کتاب و آموزش برای کودک و نوجوان می پردازند.

زرافشان با بیان اینکه عصرالکترونیک به طور جدی حوزه کتابداری و اطلاع‌رسانی را تحت تاثیر قرار داده است، افزود: عصر الکترونیک در حوزه خواندن و فرهنگ نشر چالش‌هایی را ایجاد کرده است که یکی از آنها عادت به خواندن متن‌های کوتاه و عدم مدیریت خواندن است.

وی عنوان کرد: آموزش‌وپرورش از سال 2001 به جمع 50 کشور دنیا پیوسته تا ارزیابی جهانی تحت عنوان PIRLZ درباره دانش‌آموزان ایران را درجهت چگونگی تقویت سواد خواندن در دانش‌آموزان داشته باشد.

معاون وزیر آموزش‌وپرورش با اشاره به این شیوه بیان کرد: اهداف خواندن با انجام آزمون‌های نوشتاری سنجیده می‌شود که خواندن برای کسب سواد ادبی و خواندن برای به دست آوردن اطلاعات و استفاده از آن را مورد بررسی قرار می‌دهد. درک مطلب با انجام آزمون‌های نوشتاری سنجیده می‌شود که تمرکز و بازیابی اطلاعاتی که صریحا بیان شده، رسیدن به استنباط های مستقیم، تلفیق اطلاعات و تفسیر ایده ها و اطلاعات و بررسی و ارزیابی ویژگی‌های محتوا، زبان و متن از اهداف این مراحل است.

تلاش برای راه‌اندازی رشته آرشیو تخصصی دیداری و شنیداری

سعید انبارلویی، مدیرکل آرشیوهای صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران نیز در ادامه با اشاره به میراث دیداری و شنیداری اظهار داشت: میراث‌ها تاریخ کشور هستند و اگر تاریخ کشور از دست رود، هویت آن از بین رفته است. با یک تبدیل آنالوگ به دیجیتال نباید خیالمان را راحت کنیم که دیگر نیازی به نگهداری اصل سند نداریم.

وی ادامه داد: تا زمانی که مدیران تصمیمی بر اساس تجربه دیگران و منطبق بر علم و اصول نگیرند نمی‌توانیم میراث‌داران خوبی باشیم، همانطور که اخیرا فعالیت یک مدیر آرشیو را دیدیم که تنها به واسطه تهیه نسخه دیجیتال از یک سند، نسبت به امحای سند مکتوب اقدام کرده است.

انبارلویی با بیان اینکه کشورهای قدرتمند دنیا اطلاعات در دست دارند و با اطلاعات مدیریت می‌کنند، عنوان کرد: برای رسیدن به قدرت منطقه‌ای و جهانی کشور خود در این راستا تلاش می‌کنیم البته برای تحقق این ایده به سه عنصر مغزافزار (انسان هایی که مهارت ها را برای میراث‌داری آموزش می‌بینند)، سخت افزار و نرم افزار نیاز است.

وی همچنین از تلاش برای راه‌اندازی رشته تخصصی آرشیو دیداری و شنیداری خبر داد و گفت: مهمترین قدم در این زمینه ایجاد پتانسیل آموزشی متناسب با نیاز روز کشور است که در قالب رشته آرشیو تخصصی دیداری و شنیداری آماده شده است، درواقع با راه‌اندازی این رشته قدم بزرگی برای توجه به آینده با حفظ میراث قبلی برداشته شده است.

 ارتباط حوزه علوم اطلاعات و دانش‌شناسی با اسناد بالادستی مغفول مانده است

غلامرضا فدایی عراقی پیشکسوت حوزه علوم اطلاعات بیان کرد: اگر برگزار کنندگان علاقه‌مند باشند پیشنهاد می‌کنم که به برخی موضوعات مثل مبانی نظری علم اطلاعات و دانش‌شناسی، ارتباط آموزه‌‌ها و اسناد بالادستی با حوزه علوم اطلاعات و دانش‌شناسی که مغفول مانده است، توجه کنند.

وی با بیان اینکه توامان شدن مدیریت و اقتصاد باعث می‌شود قدر کتابداران بیشتر دانسته شود، درباره فضای مجازی گفت: عنوان مجازی که برای این فضا انتخاب شده و در مملکت ما تحت عنوان «فضای مجازی» جا افتاده است به نظرم خیلی مناسب نیست و من این مجاز را دربرابر حقیقت نمی‌دانم.

جوهرچی به نمایندگی از علیرضا مختارپور از نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در این نشست حاضر شد و بیان کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی در نشست تخصصی کتابخانه‌ها در کنار همکارانش مثل شهرداری تهران و کانون‌های هنری و فرهنگی مساجد به وظایف حمایتی خود عمل می‌کند.

وی ادامه داد: نهاد کتابخانه‌های عمومی سالانه حدود یک میلیارد تومان را به حوزه پژوهش اختصاص می‌دهد و ما از این حوزه کاملا استقبال می‌کنیم.