کتابخانه های یادگیرنده کتابخانه هایی پویا هستند

 به گزارش لیزنا، در این نشست دکتر مریم صراف زاده، دکتر داریوش علیمحمدی، دکتر سید مهدی طاهری، عباس رجبی در پنل داشتند و دکتر مریم اسدی دبیر این پنل بود.

در ابتدای این نشست مریم اسدی، معاون کتابخانه مر کزی دانشگاه شریف با بیان اینکه باید در زمینه تواندمندکردن کتابداران فعالیت کنیم گفت:  با این کار باید بتوانیم اطلاعات تخصصی لازم را به مدیران بالا دستی بدهیم.

وی بیان کرد: به خاطر کمرنگ شدن هویت و جایگاه خدمات کتابخانه های دانشگاهی، کتابداران نیاز دارند جایگاه خودشان را در دانشگاه بازتعریف کنند. آموزشهای دروس هم برای بازار کار کارآمد نیست بنابراین لازم است خودمان را با بازار کار هماهنگ کنیم و تواناییهای های لازم را به دست آوریم و باید به کارآمد کردن و توانمند کردن کارکنان بپردازیم.

در ادامه عباس رجبی، کتابدار کتابخانه دانشگاه امام صلدق درباره چالش های فرا روی کتابخانه های دانشگاهی صحبت کرد. ازجمله کاهش خرید منابع و تجهیزات، حذف بخش های مختلف کتابخانه ها و به دنبال آن کاهش نیرو، جلوگیری از جذب نیرو، مشکلات مالی و مخالف با نیروی انسانی.

وی در ادامه درباره نقش های جدیدی که کتابداران می توانند در دانشگاهها داشته باشند گفت: در معاونت پژوهشی، پیگیری تخلفات پژوهشی، انجام امور پژوهشی مثل علمسنجی، بخش انتشارات دانشگاه و همچنین نشریات داخلی دانشگاه از جمله مواردی است که کتابداران میتوانند انجام دهند.

در ادامه دکتر مریم صراف زاده، عضو هیات علمی دانشگاه تهران، صحبت کرد و با تاکید بر تقش آموزشی کتابخانه های دانشگاهی گفت: علی رغم همه مسائلی که کتابخانه ها با آن روبرو هستند، ولی در حال حاضر در بهترین و پویا ترین وضعیت خودمان هستیم. ما باید روی یادگیری مادام العمر تمرکز داشته باشیم و میتوانیم همواره رشد داشته باشیم و اگر نقش آموزشی خودمان را جدی بگیریم میتوانیم نقش پررنگ تری داشته باشیم.

صراف زاده تاکید کرد: پژوهشگران باید بدانند impact factor چیست باید بدانند Q1،Q2 و .. چیست. ما باید  پژوهشگران را راهنمایی کنیم تا گرفتار نشریات جعلی نشوند. اینها از وظایف کتابداران دانشگاهی است و باید به پژوهشگران آموزش دهند.

وی با بیان اینکه سواد انتشار علمی را باید آموزش داد بیان کرد: کتابداران باید در کارگاههای مختلف آموزشی شرکت کنند، مطالعه کنند و از همه مهمتر اعتماد به نفس خود را بالا ببرند و آموزش دهند.

در ادامه سخنران بعدی پنل دکتر علیمحمدی، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی و رئیس کتابخانه مرکزی این دانشگاه درباره کتابدار رابط بین کتابخانه مرکزی و دانشکده ها صحبت کرد و به بیان ویژگیهای فردی، حرفه ای و وظایفی که کتابدار رابط باید داشته باشد پرداخت.

وی گفت: نتایج مطالعات حوزه رفتار اطلاعاتی که یکی از موضوعات مورد علاقه در رشته ماست نشان میدهد، متقاعد کردن کاربران برای درست استفاده کردن از وب کار سختی است. ما نحوه دسترسی به اطلاعات و استفاده از اینترنت را نقد میکنیم اما چون تعدادمان کم است نقدمان اثر گذار نیست.

وی افزود: از آنجایی که علاقه به استفاده از کتابخانه های دانشگاهی کم شده است بحث تجمیع کتابخانه ها رونق گرفته که به دو صورت است اینکه کتابخانه های دانشکده ای باشند ولی با مدیریت یکپارچه و دیگر اینکه کتابخانه های دانشگاهی جمع شود که در این صورت کمیت و کیفیت استفاده از کتابخانه  کم می شود.

در اینجا بحث کتابدار رابط مطرح می شود که این ایده در خارج از کشور اجرایی شده و در دانشگاه خوارزمی هم تا حدی پیاده کردیم، چرا که در دانشگاه خوارزمی طرح کار سنجی که درواقع طرح تعدیل نیروی انسانی است اجرا شده است. بنابراین کتابداران متخصص دانشکده ای را در کتابخانه مرکزی جمع کردیم و کتابدار رابط را اجرا کردیم. کتابدار رابط نباید کار دیگری جز ارتباط موثر با دانشجویان و اعضای هیات علمی دانشکده داشته باشد.

وی درباره ویژگی های کتابدار رابط گفت: باید شخصیتی برون گرا داشته باشد، سواد اطلاعاتی داشته و آن را تقویت کند، خدمات را برای مراجعین شخصی سازی کند، و اخلاق حرفه ای و اخلاق پژوهشی را بلد باشد.

در ادامه این نشست، دکتر سید مهدی طاهری، عضو هیات علمی دانشگاه علامه و رئیس کتابخانه مرکزی این دانشگاه صحبت کرد.

طاهری گفت:  در این جلسه تجربه ای که در کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه را داشتیم مطرح میکنم. سالی که به عنوان رئیس کتابخانه منصوب شدم در جلساتی که با معاونت پژوهشی داشتیم کتابخانه را نسبتاً ایستا میدانستند و این موضوع برای من یک مساله شد. با تجربه ای که در سازمان قبلی داشتم سازمان های یادگیرنده را مبنا قرار دادم، سازمانی که همه فعالیت های آن به سوی کسب دانش است و انگیزه بالاست. در این سازمانها  هر فرآیند و رخدادی  یک فرآیند یادگیری است.

وی ادامه داد: لازم بود که یک پویایی در کتابخانه ایجاد شود و اولین آن ترغیب به ادامه تحصیل بود. در حال حاظر تمام کارکنان کتابخانه مرکزی دارای تحصیلات علم اطلاعات و دانش شناسی هستند.

دوم، انجام پروژه های جدید بود و اولین کار دراین مرحله ایجاد کتابخانه دیجیتال بود که کارگاههای یادی برای راه اندازی کتابخانه دیجیتال برگزار کردیم و همه علاقمند بودند که در این کارگاهها شرکت کنند.

کار بعد پیاده سازی پلت فرم ابسکو بود. پلت فرم یکپارچه دسترسی به اطلاعات، و در حال حاضرجستجوی یکپار چه در پایگاههای اطلاعاتی، پایگاه کتابخانه و کتابخاته دیجیتال انجام می شود و این یک تجربه بسیار شیرین بود.

طاهری گفت: بحث بعدی مشکل نیروی انسانی بود که جذب نیروی انسانی بسیار سخت است. کاری که کردیم توزیع وظایف بود و اینکه همه کتابدلرها بتوانند در همه بخش ها کار کنند. جلسات بسیاری برگزار شد تا همه افراد وظایف همدیگر را آموزش ببینند.

وی افزود: کار بعدی شرکت در کارگاهها بود که برای یادگیری ایجاد انگیزه میکرد.

طاهری تاکید کرد: ما در کتابخانه چیزی به عنوان «نشد» نداریم، برای همه کارها باید راه حلی باشد و انجام شود.

در حال حاضر کتابخانه ما از یک کتابخانه نسبتا ایستا به یک کتابخانه پویا تبدیل شده و یک فضای جذاب با راهکار یاد گیری در کتابخانه ایجاد شده است و این بهترین راه برای پویا سازی کتابخانه بود.

این نشست پس از پرسش و پاسخ پایان یافت.