بهترین و برترین افراد و آثار

لیزنا: سید ابراهیم عمرانی، سردبیر: اخبار برگزیده و گزاره‌های زیر را بخوانید:

-- به  گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان، آئین پایانی نهمین دوره از جشنواره کتاب برتر کودک و نوجوان با حضور جمع کثیری از اهالی فرهنگ و ادبیات کودک و نوجوان عصر رو پنجشنبه ۲۷ دی ماه در باغ کتاب تهران برگزار شد.

-- خداپرست افزود: کتاب «فضایل ذهن» به نظرم از یک حیث واجد اهمیت علمی است به این معنا مهم است که نظامندترین کتاب در حوزه معرفت شناسی فضیلت است و به رغم این که از انتشار انگلیسی زبان آن ۲۰ سال می گذرد باز هم مطرح است. همچنین این اثر علاوه بر آن در معرفت شناسی و در فلسفه اخلاق قابل استفاده است. 

-- کتابدار کتابخانه مرکزی تبریز، تسهیلگر برتر شناخته شد.

-- علم اطلاعات و دانش‌شناسی برترین‌های دانشجویی سال را شناخت

-- همزمان با هفته پژوهش، از سوی اتحادیه انجمن های علمی -دانشجویی علم اطلاعات و دانش شناسی ایران(ادکا) برترین های دانشجویی سال این رشته در زمینه‌های دانشجوی برتر، پایان نامه برتر، انجمن برتر، نشریه برتر و وبلاگ برتر مورد تجلیل قرار گرفتند.

-- بانک اطلاعات برترين مقالات جهان در دسترس شما.

-- برترین پکیج خلاصه کتاب تدوین پایان نامه، رساله، طرح پژوهشی و مقاله دکتر طبیبی.

این داستانِ برترین، بهترین، بزرگترین، اولین، جدید‌ترین، نظام‌مندترین، شریفترین و  ... ترین همیشه آزارم ‌داده و می‌دهد. نمی‌دانم از کجا باید شروع کنم و چگونه سخنم را جلو ببرم و به نتیجه برسانم. خُب از اینجا شروع  می‌کنم که از نظر من هیچ پدیده زمینی مطلق نیست. ولی وقتی که سراغ استفاده از ... تر و ... ترین می‌روید، ‌دارید یک چیزی را مطلق می‌کنید دارید فرمایش می‌فرمائید که دیگر این یکی بهتر از همه است. من با این لحن و با این صفت‌ها هیچگونه میانه‌ای ندارم.  البته همین ابتدا به عرض می‌رسانم که با تشویق هیچ مشکلی ندارم و حتما باید کسی را که کار خوبی می‌کند تشویق کرد ولی اگر تشویق فراتر از واقعیت و اغراق شده باشد، آن وقت هم دارید به فردی که تشویقش می‌کنید لطمه می‌زنید،‌ و هم به جامعه‌ای که قرار است از کارهای آن فرد استفاده کند. با این کار و در اغلب موارد انسان موثری را گمراه می‌کنید و فکر می‌کنم حتی به تاثیرش در جامعه لطمه می‌زنید.

خوب فکر کنید که چکار دارید می‌کنید. بجای تشویق دارید به او می‌گوئید که بهترین است و بالاترین است و ... و او هم جوان است و خیلی شوق زده می‌شود و حتما فکر می‌کند که جدی جدی خبری است و او دیگر دانشجوی برتر شده و تمام. خُب چه انگیزه‌ای برای رشد می‌ماند،‌ او بهترین شد و تمام شد. همان دم گهواره دانش را جست و سند را زد و تمام شد و دیگر .... تا گور نمی‌خواهد دانش بجوید.

این نوع تفکرِ «بهترین» و «برترین» و «بالاترین» از نظر بسیاری از متفکران تعلیم و تربیت تفکری است رقابتی و کالایی و از جایی می‌آید که به تو می‌گویند باید برند باشی و باید ستاره باشی و باید خودت را تحویل بگیری و نتیجه اش می‌شود همان سند زدن به جای کار کردن. پیش از این در همین ستون در این مورد نوشته بودم که یک عده‌ای فقط سند به نام می‌زنند و بس، ‌فقط برای اینکه اولین باشند، همین، و نمی‌دانند با این کارشان دارند چه لطمه‌ای به دانشجو و به حرفه می‌زنند و چه اشتباهات محرزی را وارد متون و قفسه های کتابخانه ها و واسپارگاه های منابع علمی می کنند،‌ حال آنکه کار علمی نیست.

پرانتز باز: بارها نوشته‌ام و باز هم عرض می‌کنم، استادی که خودش ایده‌ای ندارد، چون جایی از او ایده نخواسته و به او سفارش برای حل مشکلی داده نشده پس قرار نیست به کسی جواب پس بدهد و مسئول ایده‌ای که می‌دهد باشد. خودش درگیر با کارخانه یا واحدی تولیدی یا شرکت یا موسسه‌ای خصوصی و حتی دولتی نیست که تحقیق را برای آنها انجام دهد و قرار باشد از دل آن تولیدی یا خدمتی ایجاد یا انجام شود که اگر محاسبات غلط بود و در نتیجه، یافته ها و نتیجه گیری ها غلط و غیر قابل استفاده بود، جرایمی برایش در نظر بگیرند. بنابراین تنها وظیفه اش می‌ماند فارغ التحصیل کردن دانشجو که برای این کار تشویقش هم می‌کنند و هرگز جریمه ندارد و افزون بر آن از قِبَل آن ارتقاء خودش هم تضمین می‌شود، پس به دانشجو می‌گوید برو و موضوع جدید برایم بیاور و موضوعی که نه خودش خوانده و نه کار کرده و قرار نیست نسبت به غلط های احتمالی پایان نامه به کسی پاسخ بدهد و نسبت به مثمر ثمر بودن و فایده داشتن یا نداشتن آن مسئولیتی ندارد پس هر چه جدیدتر و دهان پرکن‌تر بهتر. نتیجه اینکه سوژه دستمالی و رها می‌شود ولی می‌تواند در «رزومه دان» خود بنویسد جدیدترین تحقیق، اولین پژوهش در زمینه ....  و بشتابید که غفلت موجب پشیمانی است و حتما سری برای خودتان میان سران دست و پا کنید که بدانند دانش شما به روز است. دوستان متاسفانه باید یادآوری کنم این کار پر غلط فقط نمره نمی‌گیرد و کنار گذاشته نمی‌شود، دقت کنید، از بد حادثه ‌اینها دارد به قفسه های کتابخانه ها و به هاردها و واسپارگاه های دانشگاه ها و موسسات می‌رود و به عنوان مآخذ آثار بعدی قرار است استفاده شود.  فقط برای اینکه «اولین و جدیدترین»  باشید؟؟؟؟ ! ! ! ! ! !. پرانتز بسته.

از اولین برخوردم با آثار توران میرهادی، ‌و بعدها در سخنانش و همه سخنرانی هایی که از او به جای مانده دیدم که با این رقابت سازی‌ها و بازارسازی‌ها و بازار آفرینی‌ها (دربرابر بازاریابی که محترمانه است بکار می برم)، و برند سازی‌ها مخالف است. و در تجربه سالیان زندگی دیدم که درست می‌گوید و رفتن به سوی این بازی‌هایی که عرض کردم استرس زا و  ذایل کننده آرامش انسان ها است. انسان ها را به اسم تو بهتری یا کهتری یا مهتری در مقابل هم قرار می‌دهند و  اسمش هم می شود رقابت سالم. حالا بیائید از سال اول دبستان تست کنکور به بچه تحمیل کنیم و همه عشق های سرکوب شده نوجوانی و جوانی خود را یکبار دیگر در طفلان معصوممان به تجربه بکشیم که او را صاحب برند کنیم که برترین و بهترین و بزرگترین و اولین باشد؟ واقعا خدا را خوش می آید که با این بچه های معصوم چنین رفتاری داشته باشیم. بیائید باور کنیم تعلیم و تربیت یا همان آموزش و پرورش و همان اجوکیشن علم است. بیائیم این علم را هم در حدی که می‌خواهیم خود را بازسازی کنیم یا فرزندی تربیت کنیم بخوانیم و یاد بگیریم که آرامش کودک و  کودکیِ زیبا برای او فراهم آوردن بسیار موثرتر از این است که چون خودمان در کنکور نتوانسته ایم مهندسی یا پزشکی یا ... قبول شویم،‌ حالا بخواهیم کهتری خود را با مهتری فرزند جبران کنیم.

در حوزه تعلیم و تربیت مانند سایر حوزه‌های علوم انسانی دیدگاه های مختلفی وجود دارد ولی همه این دیدگاه ها باید زمینه‌ساز کودکیِ زیبای فرزندان شما باشند. شما را به خدا به خاطر اولین بودن و برتر بودن و جدیدترین بودن و ... ترین بودن کودکی، و زیباییِ کودکی را از فرزندان این مرز و بوم نگیرید. پیشنهاد می‌کنم حتما آثار توران میرهادی را بخوانید. دیدگاه ایشان هم یک دیدگاه در تعلیم و تربیت است و دیگران را هم بخوانید ولی این یکی را حتما بخوانید، شیوه‌ای است بومی و برپایه نیازهای جامعه ایران.  توران میرهادی از متخصصان با دانش و با تجربه و خبره آموزش و پرورش نوین ایران است که تجربه هایش از نوین بودن و نوآورانه بودن کارهایش از شروع کارش در ایران در دهه 1330 و 1340 و بعد از آن به ما می گوید. در دیدگاه ایشان صلح و دوستی و مشارکت جایگزین رقابت بین بچه ها می‌شود. همه انسانیم و هیچیک از دیگری برتر نیستیم. و به یاد داشته باشید که ایشان سال ها داور جایزه هانس کریستین اندرسن یا همان نوبل کوچک بوده‌اند. پس کارها باید داوری شوند،‌ باید خوب ها تشویق شوند،‌ باید جایزه بگیرند ولی برای یک عمر تلاش، برای یک کار بسیار خوب ولی نه برای اینکه آن فرد برتر یا برترین و بهترین است. او برتر نیست ولی اثرش با شاخص هایی انسان دوستانه و با دلایلی علمی و فنی (ادبی) برگزیده می‌شود.

نمی دانم چطور  می‌توان بحث کالایی بودن اینگونه ترین ها را به جوانان توضیح داد و به زبانی که قابل فهم برای همه باشد و در ضمن به همه کسانی که برند‌سازی درس می دهند بر نخورد. باید به دانشجویانمان و دانش‌‌آموختگانما بگوئیم که خودتان باشید و با تلاشتان جایگاه خود را بشناسانید نه با سند زدن به نام و در مقابل کسانی که با چنان هیجانی از برند شدن و اینکه جهان، جهان رقابت است و اگر زرنگ نباشی سرت کلاه می رود، حرفی برای گفتن ندارم، و با  اینهمه پیشنهاد بسیار ساده خودم را در رابطه با واژه هایی که به این برتر ها و برترین ها می‌چسبند می‌گویم، البته بعد از توضیح در مورد عبارت «اشرف مخلوقات».

همینطور که داشتم می‌نوشتم به این فکر کردم وقتی که خودمان را «اشرف مخلوقات» می‌نامیم و اشرف صفت عالی است و معنای شریفترین می‌دهد، یعنی وقتی خود را شریفترین می دانیم، در واقع برند سازی کرده ایم ولی برای کی؟ برای خودمان؟ آری خودمان خودمان راتحویل گرفته‌ایم. خود گویی و خود خندی!  خودمان خود را شریفترین می دانیم چون سایر موجودات که نمی توانند حرف بزنند و پاسخ بدهند که ای شریفترین موجودات اگر شرف این است که همنوعانمان را بکشیم و به قیمت فقیرتر شدن همنوعانمان بیشتر بخوریم و بپوشیم همان بهتر که از این برند شما استفاده کنید و ما نخواستیم.

در پایان و بعد از این همه پرچانگی پیشنهاد می کنم اگر برای تشویق می خواهید از کار کسی تعریف کنید که باعث خوشحالی و دلگرمی او شوید از کلمه برگزیده استفاده کنید که بار معنایی دقیقتر و صحیحتری دارد و مشخص می کند که اثر در چه چیزی و از دیدگاه چه محفلی برگزیده شده است و کسی ادعا ندارد که این اثر برتر باشد. در همین کنگره خودمان من سال گذشته سراغ داشتم که همکاری اثر بسیار خوبش را معرفی نکرده بود و بعد از اینکه آثار از داوری برگشت و نتایج را دیدم، برایم یقین شد که ایشان کارش به کنگره ارسال نشده بوده است. جایزه ای که انجمن اهدا کرد رویش نوشته بود جایزه اثر برگزیده در حوزه .... و فکر می‌کنم این تشویق منطقی تر از باد در آستین جوانان کردن است و او را از راهی که به راستی و درستی طی می کند منحرف و گمراه کنیم.

عمرانی، سید ابراهیم. «بهترین و برترین افراد و آثار» .سخن هفته لیزنا، شماره ۳۷4، 9 بهمن ۱۳۹۶