52 مؤسسۀ ایرانی در میان برترین‌های «یو. اس. نیوز»

به گزارش لیزنا، دکتر محمد حسن زاده رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران گفت: بر پایۀ ویرایش 2023 رتبه‌بندی بهترین دانشگاه‌های جهان «یو. اس. نیوز» که در سال 2022 میلادی منتشر شده است، 52 مؤسسۀ ایرانی در میان مؤسسه‌های برتر جهان جای گرفته‌اند. دانشگاه‌های «تهران»، «آزاد اسلامي»، «علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني تهران»، «صنعتی نوشیروانی بابل»، و «دانشگاه صنعتی شریف» پنج مؤسسۀ برتر ایرانی در این رتبه بندی هستند. افزون بر این، شش دانشگاه «علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني بابل»، «صنعتی کرمانشاه»، «علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني قزوین»، «مراغه»، «علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني ارومیه»، و «علوم پزشکي و خدمات بهداشتي درماني زاهدان» نیز اگرچه از دیدگاه ارزیابی فراگیر در میان 2000 مؤسسۀ برتر جهان نیستند، ولی در یکی از زمینه‌های علمی «یو. اس. نیوز» جایگاه جهانی دارند.

استاد دانشگاه تربیت مدرس افزود: در ویرایش 2023 رتبه‌بندی بهترین دانشگاه‌های جهان «یو. اس. نیوز»، روی هم، نام 2000 مؤسسه از 95 کشور گوناگون جهان در فهرست پایانی آمده است. در ویرایش پیشین این نظام رتبه‌بندی 44 مؤسسه از ایران در میان مؤسسه‌های برتر جهان جای گرفته بودند. در نمودار یک، روند سالانۀ شمار مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌های «مؤسسۀ آموزش عالی تایمز» گزارش شده است. توجه به این امر لازم است که هر ساله شمار مؤسسه‌های برتر در این نظام رتبه‌بندی افزایش داشته است. برای نمونه، در ویرایش 2022 این نظام رتبه‌بندی 1750 مؤسسه برتر شناخته شده بودند، ولی در ویرایش 2023 این شمار به 2000 مؤسسه رسیده است.

دکتر حسن زاده گفت: رتبه‌بندی بهترین دانشگاه‌های جهان برای فهم بهتر مقایسة مؤسسه‌ها در جهان پدید آمده است. با افزایش دانشجویانی که در پی ادامۀ تحصیل در کشورهای خارجی هستند، رتبه‌بندی بهترین دانشگاه‌های جهان که آوازه و پژوهش‌های علمی مؤسسه‌ها را در بر دارد، می‌تواند به آنها در گزینش مؤسسه‌ها یاری رساند. تنها مؤسسه‌هایی در این نظام ارزیابی می‌شوند که دست‌کم 1250 مقاله در پنج سال گذشته (از 2016 تا 2020 میلادی) در نمایه‌نامة «وب آو ساینس» داشته باشند. مؤسسۀ «یو. اس. نیوز» از 13 سنجۀ کلیدی (آوازة جهانی پژوهشی، آوازة منطقه‌ای پژوهشی، شمار انتشارات، کتاب‌ها، همایش‌ها، تأثیر استنادی تعدیل‌شده، شمار همة استنادها، شمار انتشارات در میان 10 درصد انتشارات باکیفیت، نسبت انتشارات در میان 10 درصد انتشارات باکیفیت، شمار همکاری جهانی [نسب به کشور]، شمار همکاری جهانی، شمار مقاله‌های پراستناد در میان یک درصد انتشارات باکیفیت، و نسبت مقاله‌های پراستناد در میان یک درصد انتشارات باکیفیت) برای ارزیابی مؤسسه‌ها بهره می‌گیرد. داده‌های ارزیابی این سنجه‌ها با همکاری شرکت «کلاریویت آنالیتیکس» (ناشر پایگاه‌های «وب آو ساینس» و «اینسایتس») گردآوری می‌شوند. در جدول زیر، امتیاز کل و رتبه‌های ملی و جهانی مؤسسه‌های ایرانی آمده است.

امتیاز کل و رتبۀ مؤسسه‌های ایرانی در نظام رتبه‌بندی «یو. اس. نیوز» ویرایش 2023 میلادی (ایرانداک به اقتباس از یو اس نیوز)

طبق گفته رئیس ایرانداک، بر پایۀ ویرایش 2023 نظام رتبه‌بندی «یو. اس. نیوز»، «Harvard University» با بیشترین امتیاز پیشگام جهان است و سپس، دانشگاه‌های «Massachusetts Institute of Technology»، «Stanford University»، «University of California--Berkeley»، «University of Oxford»، «University of Washington»، «Columbia University»، «University of Cambridge»، «California Institute of Technology»، و «Johns Hopkins University» در جایگاه دوم تا دهم هستند.

رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) در پایان تاکید کرد:  این پژوهشگاه با ساخت و بروزرسانی ابزارهایی حرفه‌ای برای ارزیابی و سنجش علم، فناوری، و نوآوری کشور می‌کوشد تا در زمینه‌های در پیوند با مأموریت‌هایش به سیاست‌گذاران برای برنامه‌ریزی‌های درست و کارآمد یاری رساند. این گزارش نیز از انتشارات سامانه جایگاه علم، فناوری، و نوآوری ایران در جهان (نما) است که به پایش و گزارشِ پیرامونِ 90 شاخص گوناگون از 55 نهاد جهانی در حوزه‌های علم، فناوری، و نوآوری می‌پردازد و در نشانی NEMA.IRANDOC.AC.IR در دسترس همگان است.