داخلی
»سخن هفته
تغییر نگاه دولت به مسئله کتابخانه‌ها: مصاحبه با دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی (2)
لیزنا، سید ابراهیم عمرانی، سردبیر: به دنبال سخن هفته شماره 698 با عنوان «وضعیت معیشت کتابداران نهادی: گفتگو با دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی (1)» که بخش اول گفتگو با دبیر کل نهاد بود و از سوی لیزنا در تاریخ 4 تیر ۱۴۰۳ ارائه شد، بخش دوم این گفتگو در ادامه آمده است:
بخش دوم:
تغییر نگاه دولت به مسئله کتابخانه‌ها
ر. انصافاً دولت سیزدهم، به معنی کلیت دولت، نگاهش به مسئله کتابخانه‌ها تغییر کرده است. بنده جلساتی را با معاون اول دولت، رئیس و معاونین سازمان برنامه و بودجه کشور داشته‌ام. حالا بعضی اتفاقات هست که برنامه‌های کل کشور و دنیا را به هم می‌ریزد. در همین نمایشگاه کتاب آقای مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، جلسه کارگروه کاغذ و نشر را تشکیل دادند و در این جلسه گزارشی از نهاد ارائه کردم که مستندات آن موجود است. یکی از نکاتی که در آن جلسه مطرح کردم این بود که اولین مسئله ما پایدار شدن وضعیت معیشت کتابداران است. ایشان همان جا دستور داد و همان جا با معاون فرهنگی اجتماعی ایشان مسیر اقدام را هم بررسی و طراحی کردیم.
بنده عرض میکنم، در واقع آنچه شدنی بوده و لازم بوده انجام شده است. می‌خواستیم این مسیر و موضوع حقوق کتابداران را پایدار کنیم. همان اتفاقی که در دوره قبل از آقای مختارپور افتاد را باید درست می‌کردیم؛ مشکل از قدیم باقی مانده بود، آقای مختارپور حقوق را افزایش دادند، ولی این افزایش یک جا، از تورم جا می‌ماند. قصد داشتیم این موضوع را به نظامی که استمرار پیدا کند متصل کنیم تا متوقف نشود. امیدواریم که به سرانجام برسد. علی‌ای‌حال رئیس‌جمهور، دولت، هر آنچه گفتند، به آن عمل کردند و وضعیت هم همین است که خدمت شما عرض کردم. حالا اگر فکر می‌کنید نیاز به توضیح بیشتری هست بفرمائید.
ع. برای خود من خیلی روشن‌کننده بود، چون خود من هم در دوره‌هایی از خدمتم در دانشگاه تهران درگیر نیروی انسانی بوده‌ام. حالا مدیریت‌های کوچکتر، مشکلاتی داشتیم و میدانم که کار نیروی انسانی پیچیده‌ترین کار در سسیستم اداری دولت است. یعنی حتی خیلی پیچیده‌تر از مسائل مادی است. چون مسائل مالی را بالاخره آدم گریز می‌زند، از این طرف از آن طرف، از رئیس‌جمهور، از سازمان برنامه، از شرکت نفت؛ ما که در دانشگاه بودیم، می‌رفتیم ببینیم در مدیران شرکت نفت دانشگاهی‌ای داریم که سراغشان برویم، مثلاً جناب آقای زنگنه شما که دانشجوی دانشکده فنی بودید، الآن یک مبلغی کمک کنید ما می‌خواهیم برویم فلان پروژه و کار را انجام بدهیم، و بالاخره مسائل مالی را میشد حل کرد، یا مثلاً دانشگاه تهران پس از سالها بنیاد حامیان را راه انداختند. یعنی مسائل مالی را با زحمت هم که شده می‌شود یک کاری‌اش کرد، ولی مسائل اداری و استخدامی خیلی پیچیدگی دارد و من می‌فهمم، اینکه شما الآن فرمودید سازمان برنامه و بودجه، مجلس، سازمان امور اداری و استخدامی، همه اینها را پشت سر گذاشتید برای اینکه وضعیت حقوقی، نه به معنای حقوق و مزایا، به معنای حقوق اداری و استخدامی کتابداران و همکاران را تثبیت کنید جای سپاس دارد.
ر. من قاطعانه عرض میکنم که هیچ مرجع مرتبطی در نظام اداری کشور نیست که در جریان مسئله معیشت کتابداران قرار نگرفته باشد و عکس‌العملی نشان نداده باشد، این را محکم می‌گویم. شما همین الآن بروید سراغ معاون مرتبط در سازمان امور اداری و استخدامی، چه به لحاظ ساختار نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و چه به لحاظ معیشت کتابداران، بپرسید کتابخانه‌ها و مسئولین نهاد را می‌شناسندیا نه. سازمان برنامه و بودجه همینطور. یعنی راه نرفته‌ای در این حوزه نمانده است.
ع. می‌بینم که شما با همه سازمانهای مرجع در تماس بوده‌اید و این نامه هایی که امروز می‌بینم نشان می‌دهد که همه مراجع اصلی عکس‌العمل نشان داده‌اند و این خودش جای قدردانی دارد.
ر. یکی از همکاران می‌گفت شما چرا پیگیری‌هایت را منتشر نمی‌کنی؟ گفتم برای اینکه شما کار اداری در این سطح نکردی. انتشار این پیگیریها پیش از به سرانجام رسیدن، موجب ایجاد توقع سازمانهای دیگر از سازمان برنامه و بودجه و انجام نشدن کار نهاد می‌شود.
ع. اینکه می‌گوئید سازمانهای دیگر می‌آیند را من درک میکنم.
ر. آقای مختارپور خیلی زحمت کشیدند، آقای واعظی هم زحمت کشیدند، آقای ملک‌احمدی هم زحمت کشیدند. آدم اگر گذشته را نبیند، کم‌لطفی است. معتقدم ما هر جور نسبت به گذشتگان برخورد کنیم، نفر بعدی هم نسبت به ما برخورد خواهد کرد. این رسم بدی است که هر مسئولی نفرات قبل را فراموش کند. پیشینیان هم کارهای خوب بسیاری کردند، دوتا اشکال هم داشته است. مثل ما. ولی خیلی از نکاتی که نهاد الآن با آن دست و پنجه نرم میکند، در دوره‌های قبل حل نشده است.
ساختار سازمانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
ببینید ما یک مسئله خیلی جدی که در نهاد داشتیم، ساختار نهاد کتابخانه‌های کشور در کل کشور است. این موضوع یک مصوبه هیئت امنا دارد، آن مصوبه جاری شده و ساختار ادارات‌کل استانی هم شکل گرفته، سازمان امور اداری و استخدامی کشور می‌گوید این ساختار را قبول ندارم. ولی ما از معاونت حقوقی ریاست جمهوری به عنوان مرجع حل اختلاف این حکم را گرفته‌ایم که این ساختار قانونی است. چیزی که تا الآن وجود نداشته، و بر اساس همان حکم مسئله ساختار استانی را در سازمان ثبت حل کرده و تعلیق شناسه‌مان را برطرف کردیم.
یک پوشه دیگر برای اصلاح آئین‌نامه اجرایی قانون تأسیس نهاد داریم، پوشه دیگری برای اصلاح قانون تأسیس، یک پوشه دیگر پیگیری تصویب سند ملی خواندن. اگر خواستید درباره سند ملی خواندن هم صحبت میکنیم.
ع. بله در مورد سند ملی خواندن که حتماً بگوئید.
پروژه‌های تازه و کتابخانه‌های سیار
ر. اینها نکات کلان ما بوده است. در کنارش پروژه کتابخانه سیار را پیش بردیم. در کنارش کمتر سفر استانی‌ای در دولت بوده که در آن مصوبه‌ای در مورد کتابخانه‌های عمومی نداشته باشیم. از سمت سخت‌افزار به سمت نرم‌افزار حرکت کردیم. مصوبات اولیه برای ساخت، بعدتر برای تجهیز، و حالا رسیده‌ایم به خرید کتاب. در کدام دولت در این حوزه به این میزان توجه و کار شده است؟ یعنی مجموعه‌ای از اتفاقات در حوزه کتابخانه‌های عمومی رخ داده که سابقه ندارد.
ع. ببخشید وسط صحبتتان. یعنی یک استاندار اگر ذره‌ای اهل باشد، از این قانون و از این مصوبات استفاده میکند و کتابخانه‌ها را زنده میکند.
ر. همین الآن به عنوان مثال در استان آذربایجان شرقی، 50 میلیارد تومان مصوبه سفر استانی است برای بازطراحی و تجهیز کتابخانه‌های عمومی، نه برای تکمیل پروژه. در حال بازطراحی کتابخانه مرکزی تبریز هستیم که جزء کتابخانه‌های خوب کشور است. مرحله اولش انجام شده و مرحله دوم آن ان‌شاءالله تا پایان تابستان به سرانجام می‌رسد. خیلی تغییر کرده و دیدنی شده است.
ع. کتابخانه تربیت منظورتان است؟
ر. نه. کتابخانه مرکزی تبریز معروف به کتابخانه ملی تبریز.
ع. بله کتابخانه ملی را سالها پیش رفته‌ام و دیده‌ام.
ر. بله کتابخانه ملی تبریز که مدیریتش با نهاد است. اینها اتفاقات بزرگی ست. ببینید صرف ساختمان منظورمان نیست ولی الآن کتابخانه مرکزی اراک پروژه‌ای است که 16، 17 سال قدمت دارد در 18000 مترمربع فضا. بزرگترین کتابخانه عمومی منطقه غرب آسیا و جهان اسلام است. این پروژه در این دولت به مراحل پایانی رسید. تلاشهای سنگینی برای تبدیل آن به فضای تجاری هم شد چون در مرکز شهر اراک و نقطه‌ای ارزشمند قرار دارد. در جائی که مخالفینی در حوزه‌های صنعتی، تجاری و اقتصادی داشت دولت ایستاد که این کتابخانه به اتمام برسد. مشابه این کتابخانه مرکزی رشت است که آماده بهره‌برداری شده یا کتابخانه مرکزی بندرعباس. کتابخانه‌های کوچک روستایی. آقای رئیس جمهور به خودروسازان برای تحویل ۲۰۰ دستگاه خودرو از محل مسئولیت اجتماعی برای کتابخانه سیار دستور داده بودند که تعدادی از آن آماده تحویل شده است. از ابتدای دولت سیزدهم تعداد کتابخانه‌های پیشرفت خوبی داشته است ولی من خدمت ایشان گفتم چیزی که ما الآن نیاز داریم یک انقلاب در این حوزه است. حالا شما خودتان در مورد کتابخانه سیار بهتر می‌دانید، کتابخانه سیار در مناطق کمتربرخوردار خدمت را نزد مردم می‌برد و گستره و نحوه خدمتش با کتابخانه متفاوت است. این انقلابی در این حوزه خواهد بود. برنامه ما این بود که تا پایان دولت سیزدهم این تعداد به ناوگان اضافه شود. حالا قضای الهی چیز دیگری را رقم زد.
ع. خیلی وقتتان را گرفتیم. خیلی سپاسگزارم، خیلی زحمت کشیدید و برایتان آرزوی موفقیت دارم. امیدوارم این صحبت‌ها را دوستان با دقت بخوانند و ببینند چه کارهایی انجام شده. این کارها خیلی سخت است. میدانم و امیدوارم کتابداران با این توضیحات قوت قلب بگیرند و ببینند که برایشان تلاش می‌شود. من در مقاله خودم درباره معیشت کتابداران در واقع خطاب به شخص دبیرکل نوشتم که: «آقا از وضع کتابدارانتان و معیشت آنها خبردارید؟ اگر ندارید بیائید این کامنت‌ها را بخوانید و بعد یک طومار تهیه کنیم و ببریم پیش رئیس جمهور و بگوئیم که وضعیت این است» و امروز می‌بینم این کار توسط خود شما انجام شده و من سپاسگزاری میکنم که پاسخگو هستید. با این همه همانطور که خودتان فرمودید مشکل معیشت با تورم حاضر وجود دارد و حقوقها در سطح دستگاههای دولتی در سطح کلان دستگاهها تقریبا همین 12 تا 14 میلیون است، البته غیر از چند وزارتخانه مثل نفت و شرکتهای مهندسی دولتی. امیدوارم باز هم به لیزنا فرصت بدهید تا در موارد دیگر و در مورد فعالیت‌های دیگر نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با هم گفتگو داشته باشیم. امیدوارم فرصتی هم پیش بیاید تا در مورد سند ملی خواندن نیز گفتگویی د اشته باشیم. سپاسگزارم.
عمرانی، سیدابراهیم (۱۴۰۳). «وضعیت معیشت کتابداران نهادی: گفتگو با دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی (2)». سخن هفته لیزنا، شماره ۶۹9، 11 تیر ماه ۱۴۰۳
از ارگانی که کارمندش با بیست و شش سال سابقه هنوز در مرحله رسمی آزمایشی مانده و موقع اعتراض آنقدر پاس کاری میکنند که در نهایت قید همه چیز را بزنی ، ارگانی که صرفا" روسا ی ادارات 10 سال یا بیشتر در این پست قرار دارند وآنهم چون پشتشان به کوپن های پارتی ، ... محکم است حکومت دیکتاتوری راه انداخته اند و با کوچکترین اعتراضی حکم توبیخ، پاپوش سازی و ... برایت میسازند ، چه توقعی می توان داشت
روی سخنم با نیروهای تازه وارده خواهشا عمر و جوانیتان را مثل ما به فنا ندهید
وقتی نیروهای سابقه دار 20 سال به بالا هنوز در مرحله پیمانی ، رسمی آزمایشی هستند به چه امید بعنوان قرارداد ساعتی مشغول بکار میشوید
حتما اون که آزمایشیه خودش مشکلی داره
وگرنه پارتی و...در این دوره خبری نیس
1- فرهنگ کارت و کارت رفاه هیچ دردی از کتابدار حل نکرد.
2- من 26 سال سابقه کار دارم با ماهی 14 میلیون.چرا هیچ فکری به حال مسکن کتابدار نمی کنند.
3-کتابداری که به دلایلی صاحب خونه نیست کل حقوقش برا اجاره خونه میره بنظر شما تا آخر برج چه کند؟
4- چرا حق شیفت اعمال نمیشه؟
5- چرا حق مسکن در حکم اعمال نمیشه؟
6- حق لباس چی شد جناب آقای رمضانی؟
7-باورکنید زجرآوره کتابدار آقا شیفت شب و ایام تعطیل در کتابخانه باشند جهت اضافه کاربا مبلغ اندک.
8- چرابرای وام صد میلیونی دیگه لیستی اعلام نشده؟
9- چرا هیچ کتاب جدیدی به کتابخونه ها ارسال نمیشه؟
10- بیمه پاسارگاد که افتضاح، عینک و دندان شناور نیست و آنلاین هم نیستند یعنی باید پول عینک پرداخت کنی فاکتور بدی.
اینطور نیست
من از شغلم راضی هستم
مشکل از اونجایی شروع شد که سال 97دلار 10برابر شد ولی حقوق های ما 20درصد اضافه شد...
حالا نهاد چی می تونه کنه؟/
تاکید میکنم نقد برای پیشرفت و رشد لازم است و اگر ما نقدی داریم چون تخصص ما در این حوزه است و دلسوز و دوستدار عزیزانی هستیم که می‌خواهند خدمت کنند اما شاید تخصصش را نداشته باشند. بازهم از پیگیری ها و کارهای انجام شده تشکر میکنیم اما در صحبت ها نقل شد که نگاه دولت از جمله سازمان برنامه و بودجه به مسئله کتابخانه ها عوض شده است که به نظر درست است. سوال اینجاست تغییر نگاه مثبت بوده یا منفی؟ اگر مثبت بوده چرا کتابخانه خود سازمان برنامه و بودجه در حال جمع شدن است؟ و چرا کارکنان نهاد هر روز گلایه مند ترند؟ چرا اوضاعی که برای تاثیر کتابخانه در جامعه مد نظر است به سامان نیست؟
نکته بعدی اینکه مسئله کتابخانه ها و کتابداران در جوامع امروز با «مدیریت پوشه ای» حل نمیشود و نیازمند نگاه حرفه ای و عمیق و البته «فرد متخصص» در این حوزه است که حداقل وقتی میپرسند سه تا کتاب معرفی کنید بتواند! وگرنه ما هزاران تا ازین پوشه‌های پیگیری در انواع سازمان ها و کتابخانه ها داریم. وقتی کسی خودش نگاه کتابدارانه ندارد، تخصص چندانی در این حوزه ندارد بعید میدانم بتواند نگاه درست را به مسئولان بالاتر منتقل کند!! مثل این است که من چیزی از پزشکی ندانم ولی بخواهم نگاه بالادستیان را به پزشکی تغییر بدهم!
بازهم تشکر میکنم اما ای کاش شورای مشورتی از اساتید و حرفه مندان برای کمک به خود نهاد تشکیل شود. نگاه تخصصی و حره ای از این شورا و پیگیری های مدیریتی با مسئولان نهاد باشد
به امید موفقیت روزافزون
باسلام خدمت استاد گرامی ممنون از پیگیری حضرتعالی
طبق شنیده ها قرار است تاقبل از آغاز هفته کتاب در سال جاری قانون اصلاح نهاد به صحن مجلس برود و انشاالله نمایندگان همکاری کنند و به این اصلاح قانون رای بدهند تا مشکل نهاد یکبار برای همیشه حل شود.
1.فعلا حقوق دریافتی کتابداران مشکل و معضل بزرگی است که کتابداران برای امور و گذران زندگی با آن دست و پنجه نرم میکنند که اگرحتی یک کتابدار خانه و خودرو رو داشته باشد و قسط نداشته باشد 10 یا 12 میلیون تا نیمه ماه هم نمی رسد چه برسد برای یک ماه که با آن بتوان زندگی کرد.
2.درکنار حقوق و مزایا مشکل دیگر نهاد عدم پرداخت رفاهیات و اضافه کاری به بصورت ماهانه و پایدار و ثابت مثل حقوق به کتابداران می باشد که در ادارات دیگر رفاهیات و اضافه شاید به اندازه حقوق می باشد و این کمک فراوانی به پرسنل میکند تا با این تورم و گرانی بخشی از مشکلات زندگی و امور دیگر را پوشش داده وایجاد انگیزه.امید میکند
3.خیلی از ادارت دیگر مثل نهاد غیر دولتی هستند و آنها فصل یک بودجه دارند و از نهاد وضعیت خیلی بهتری دارند مثل کمیته.هلال احمر و....
4.متاسفانه 3 سال است که وزیر ارشاد قبول پیگیری حق مسکن برای کتابداران دادند که تا کنون به مرحله اجرا و پرداخت نرسیده که این آیتم خودش کمک شایانی برای اجاره مسکن کتابداران کرده که مبلغ 2 تا 3 میلیون می باشد درکنار این ایتم اگر رفاهیات هم بصورت ماهانه پرداخت شود کمک خوبی برای کتابداران می باشد.
4.هرسازمانی باید برای رفاه و امنیت شغلی پرسنل خود تلاش کند با تلاشهای صورت گرفته تاکنون بازهم حقوق کتابداران کفاف خرج زندگی امروز حتی یک نفر را هم نمیدهد چه برسد به اجاره.قسط.مدرسه.خوراک. پوشاک و....
5.دیشب در مناظره ها هردو کاندیدای ریاست جمهوری در بحث حقوق مطلب جالبی فرمودند که باید طبق تورم به کارکنان حقوق پرداخت کرد نه طبق درصد . وعدالتی در پرداختی ها وجود ندارد چرا باید در سازمان های دیگر یک کارمند 20.25.30 میلیونی دریافتی دارد ویک کتابدار 10 میلیون؟؟؟؟؟ برای همین است که کارمندی که 20 میلیون حقوق دارد با 20 درصد 4 میلیون حقوقش افزایش پیدا میکند و کتابداری که 10 میلیون حقوق دارد 2 میلیون اضافه حقوق دارد و کسانی که حقوقهای بالایی دارند با فزایش درصدها حقوشان بیشتر افزایش پیدا میکند و کسانی که دریافتی کمتری دارند افزایش حقوق کمتری دارند و از قافله عقب می مانند.
6.ومتاسفانه دراین 2 و 3 سال آخر کتابداران از نهاد رفتند و در سازمانهای دیگر استخدام شدند و پرسنل باقیمانده مخصوصا آقایان کتابداربرای گذران و امور زندگی روزمره یک شیفت دیگر دربیرون مثل دست فروشی.کار درآژانس و.. کار میکنند تا چرخ زندگیشان بچرخد و شرمنده خانواده نشوند و وقتی حقوق یک کتابدارن به امور اولیه زندگی رومز مره با این تورم و گرانی نمیرسد دیگر امید.انگیزه.و جایی برای ایده نمی ماند و راندمان کاری کاهش پیدا میکند و .....
انشاالله روزی برسد که کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی که دربخش فرهنگی کشور مشغول فعالیت و خدمتند وسالها با کمترین حقوق بیشترین کا را انجام دادند ودر سرما و گرما.درتابستان و زمستان .درتعطیلات عید و... که نگذاشتند چراغ کتابخانه ها خاموش شود .حقوقشان با توجه به تورم افزایش پیدا کند تا با عشق و جان دل برای ایران آباد کارکنند و به خدمت و فعایت خود ادامه دهند ....
به امید آن روز......
کاش میشد یک نظرسنجی آزاد در همین لیزنا برگزار بشه. نظر سنجی درمورد اینکه اگر همین الان همون آموزش و پرورشی که ایشون میگن یک نفر رفته و دنبال برگشتنه، به همکاران اجازه انتقال بده، چند نفر میرن و چند نفر میمونن.
یا نظر سنجی بشه که چند نفر از شخصیت، عملکرد و مدیریت دبیر کل راضی هستن!
اصلا بپرسین چند کتابدار با مدرک کتابداری از کاری که الان در کتابخانه ها انجام میدن راضی هستن!
18 سال از تاسیس نهاد میگذره و حضرات اشاره می کنند به اینکه قانون مشکل داره. برای فهمیدن ناکارمدی یک قانون چند سال دیگه لازمه؟ قانونی که 18 ساله کارآمد نشده چرا کلا جمع نمیشه؟ اشتباه کردیم رو برا همین جاها گذاشتن! بگین خواستیم اما نشد، برش گردونین به همون ارشاد که لااقل یه صاحبی داشته باشیم هرچند....
این اتفاق نمی افته چون این همه دفتر دستک صاحبان پست و مقام که فقط همین جا جاشون میدن چی باید بشه!!!!!
چشم حتما تشکر و قدردانی ویژه داریم که مثل گداها 700 هزار تومان اونم به خواسته و دستور شهید رییسی به حقوق مون اضافه کردن. خداوند اجرشو به زندگی شون برگردنه الهی...