شماره 131 مجله اطلاعات حکمت و معرفت منتشر شد

  شمارۀ 131 نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت با موضوع «دین و کیهان‌شناسی» به بررسی وجوهی از مباحث مرتبط در این زمینه پرداخته و در بخش نخست مشتمل بر هفت نوشتار است. اولین نوشتار، با عنوان «بازگشت به دین» گفتگوی پاول فیتز جرالد با جان پوکینگ هورن، فیلسوف و نظریه‌پرداز حوزۀ علم و دین است. در این گفت­گو او در پاسخ به پرسش‌هایی در باب نقش مجاز و استعاره در آیاتی از کتاب مقدس که ناظر به توصیف رخدادهای علمی است، به این نکته اشاره می‌کند که زبان ریاضیاتی که در فیزیک استفاده می‌شود، در الهیات باید با زبانی متفاوت جایگزین شود.

مقالۀ دوم با عنوان «ما چرا اینجاییم؟» عنوان مقاله‌ای دربارۀ اصل آنتروپیک (انسان‌مداری) و چالش‌های فلسفی آن است. در این مقاله به موضوعاتی مانند «درهم‌تنیدگی انسان و جهان» یا «پیدایش جهان برای انسان» پرداخته شده است. در این مقاله، نویسنده می‌کوشد تا تصویری کلی از آراء موافق و مخالف در تحلیل جنبه‌های فلسفی این اصل ارائه کند.

سومین مقاله با عنوان "آیا جهان طراحی شده است؟" به قلم رادنی دی. هولدر به این ایده می پردازد که جهان برای داشتن قابلیت ایجاد حیات، به صورت دقیقی تنظیم شده و در نتیجه مشتمل بر طرحی دقیق است. در این راستا  شواهدی را  دال بر نظریۀ « تنظیم دقیق»  بیان کرده و به بررسی رقیب آن یعنی نظریۀ «وجود بیش از یک جهان» پرداخته است.

یکی از چالش‌های مهم در حوزۀ میان‌رشته‌ایِ علم و دین مقولۀ آغاز جهان و نقطه شروع آفرینش از نگاه کتب مقدس و نیز تئوری‌های علمی موجود است. در مقالۀ "آغاز جهان از نگاه علم و دین" به قلم محمدمهدی مشایخی ضمن پرداختن به نظریه‌های اینشتین و هاوکینگ، در حوزۀ فیزیک‌ و کیهان‌شناسی نوین؛ به پیش‌فرض‌هایی پرداخته شده که در نگرش یک دانشمند و در نتیجه در نظریه‌پردازی علمی او مدخلیت دارد. از این گذر، به تحلیل رابطۀ میانِ کیهان‌شناسی دینی وکیهان‌شناسی فیزیکی پرداخته می‌شود.

یکی دیگر از دغدغه‌های فیلسوفان علم و دین مباحث مربوط به پایان و انجام جهان است. هر چند مدل انفجار بزرگ، تبیین می‌کند که جهانِ رو به انبساط، در آینده با کاهشِ سرعتِ انبساطِ خود مواجه خواهد شد و در نهایت روند آن برعکس و تبدیل به انقباضی شتاب‌دار میشود، اما به اعتقاد نویسندۀ این مقاله نمی‌توان از مدل‌های دیگری که این روند را به گونه‌ای دیگر توضیح می‌دهند غافل ماند.

«کیهان شناسی و دین اسلام» عنوان ششمین مقاله به قلم نیکلاس کمپیون تعریضی به تاریخ تطوّر نجوم، و دیدگاه رایج در این باب، در دورۀ پس از اسلام است. نیکلاس کمپیون، در این مقاله، کیهان‌شناسی را  از سال 700 تا 1200 میلادی بررسی می‌کند. «داستان گالیله و توهم تعارض علم ودین» عنوان مقاله­ای از جیمز کلی کلارک است. کلارک در این مقاله، ضمن ارائۀ تبیینی از داستان تَنِشِ میان گالیله و اهالی کلیسا در اولین کشفِ کیهانیِ مهم و به ظاهرِ معارض با کتاب مقدس؛ ایدۀ "دکترین دو کتاب" (کتاب مقدس و کتاب آفرینش) را در جهت تبیین نبود تعارضِ میان علم و دین، تقریر می‌کند.

دومین بخش نشریه ادب و هنر نام دارد و مشتمل بر دو نوشتار است. ابتدا گفت­وگویی با عنوان «ریشه­های ناگسستنی فرهنگ ایرانی در فرانسه» با حسین بیک باغبان و دومین نوشتار مقاله­ای با عنوان «حکمت الهی» به قلم احمد مهدوی دامغانی، نجفقلی حبیبی است.

سومین بخش نشریه با عنوان «اندیشه و نظر» از سه مقاله تشیکل شده است. نخستین مقاله با عنوان «می اندیشم، پس هستم: استنتاج یا کنش؟» به قلم یاکو هینتیکا و ترجمه مرتضی قرایی گرکانی، محمد مهدی موسوی است. دومین مقالۀ این بخش را سیدحسین نصر با عنوان «تفسیر سوره فاتحه» نگاشته و انشاءالله رحمتی به فارسی ترجمه کرده است. آخرین مقاله با عنوان «موکشه» به قلم  کلاوس. کی. کلوسترمایر و ترجمه مریم باقرزاده است.

 بخش چهارم نشریه «کتاب» نام دارد. در این بخش ابتدا نوشتاری با عنوان «حکمت حکایت» به قلم سیدمسعود رضوی آمده است. سپس منیره پنج­ تنی، دبیر بخش کتاب این نشریه، علاوه بر بررسی اهمیت «نقش ناشران در تحول تاریخ فکر»، به مناسبت انتشار کتاب «تاریخ و تحول نشر» با عبدالحسین آذرنگ، نویسندۀ اثر گفت­وگو کرده است. بخش پایانی کتاب به گزارش برخی از وقایع حوزۀ اندیشه در یک ماه اخیر اختصاص دارد.

شمارۀ 131 نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت به مدیر مسئولی و سردبیری انشاءالله رحمتی با بهای 5000 تومان در اختیار علاقمندان قرار گرفت.