بین المللی سازی آموزش عالی یک گفتمان شود

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام روابط عمومی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، نخست فلاحتی با اشاره به جایگاه ویژه مفهوم بین المللی شدن دانشگاه گفت: مفهوم بین المللی شدن آموزش عالی در دو دهه اخیر مساله مهمی در آموزش عالی دنیا شده است. هر چند که سوابق نشان می دهد که این موضوع به لحاظ مفهومی به نظر جدید است اما همیشه در جریان آموزش، پژوهش و دانش وجود داشته است.

وی با ذکر به مهاجرت استادان و دانشجویان به دانشگاه ها و کشورهای مختلف به عنوان یکی از مصادیق قدیمی مفهوم بین المللی شدن آموزش عالی به مطالب موجود در این حوزه اشاره و بیان کرد: پیش از نایت، دویت در این حوزه کار می کرده است اما نایت مقالات منسجم تری تهیه و به علاوه کشورهای مختلفی را بررسی کرده است.

عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی با تاکید بر فرایند بین المللی شدن آموزش عالی در این مرکز علمی افزود: این حوزه هنوز به مجموعه ای از نظریه ها، رویکردها، راهبردها و ... نرسیده است. به این معنا که ابزار بین المللی شدن فراهم شده است اما حوزه مفهومی آن به صورت منسجم و متمرکز شکل نگرفته است و بیشتر رویکردها و ایده ها در حال طرح هستند.

وی بخش های مختلف کتاب «بین المللی شدن آموزش عالی» را معرفی و بیان کرد: در حوزه بین المللی شدن مقالات و آثار باید منسجم تر معرفی شوند تا از فضای گم گشتگی در حوزه بین المللی رها شویم و منابع دقیق تری تولید شود.

خورسندی در ادامه این جلسه با اشاره به نظر منتقدان نسبت به آراء نایت گفت: کتاب روان ترجمه شده است. البته نویسنده نیز روان می نویسد.

وی با تقدیر از فعالیت های پژوهشی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی گفت: پژوهشکده دوران نوجوانی خود را می گذراند و به نوعی ماجراجویی علمی می کند و گفتمان هایی مانند گفتمان میان رشته ای را به راه انداخته است.

وی موج سوم بین المللی شدن را در حال حاضر در حال رشد دانست و اظهار کرد: در حال حاضر 96 درصد دانشگاه های جهان بین المللی شدن را اولویت نخست خود می دانند و حضور دانشجوی خارجی در کشور تنها یکی از هفت مولفه بین المللی شدن است. ارزش اقتصادی بین المللی شدن چندین برابر فروش نفت است. اما درآمد ما از این ظرفیت بسیار کم است.

این پژوهشگر حوزه بین المللی شدن آموزش عالی با بیان اینکه نایت را به دلیل چپ نبودن اندیشه اش در دانشگاه های آمریکا مورد پذیرش ندانست و گفت: دیدگاه نایت با آنچه در دنیای واقع رخ می دهد، تفاوت فاحش دارد. نگاه او پوزیتیویستی است. دانشگاه های دنیا اکنون به دنبال درآمد هستند. یعنی دیگر دانشگاه ها از دولت کمتر کمک می گیرند و به دنبال بازاریابی هستند.

وی افزود: سه رویکرد داریم؛ انگلیس، کانادا، استرالیا و آمریکا یک دسته و رویکرد دارند. سنت دیگر به طور خاص کشورهای خاوررمیانه اند مانند عربستان و قطر که دغدغه دیپلماسی و ملت سازی دارند. رویکرد سوم هم کشورهای آفریقایی اند. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی اکنون باید مشخص کند که تکلیف ما در این بین چیست و باید به کدام سمت برویم.

حسینی مقدم نیز درباره بین المللی شدن دانشگاه و کتاب مورد بحث گفت: لازم است خاستگاه موضوع بین‌المللی‌شدن در کشورهای پیشگام در این عرصه مورد توجه قرارگیرد. دستیابی به صلح پایدار از رهگذر آموزش عالی به عنوان یکی از خاستگاه‌های مهم این موضوع بیان و تأکید شد دستیابی به فهمی بین الاذهانی از موضوع بین المللی شدن در نظام آموزش عالی ایران ضروری است در غیراینصورت برداشت های نادرست از بین المللی شدن باعث غفلت از مغز و جوهر آن و پرداختن به حواشی خواهد شد. یکی از جوهره‌های موضوع بین‌المللی شدن مطابق نظر نایت تلاش برای ایجاد فهم بین‌فرهنگی، بین‌المللی و جهانی در دانشگاه مبدأ است. مطابق این فهم کارکردن با افراد متفاوت از فرهنگ‌های متفاوت نه تنها نگران کننده نیست بلکه موجب ایجاد ارزش‌افزوده علمی در مؤسسه مبدأ خواهد شد.

حسینی مقدم در پایان تاکید کرد: راه‌اندازی رصدخانه بین‌المللی‌شدن آموزش عالی به منظور رصد و پایش فضای ملی و بین‌المللی و دسته‌بندی روندها و رویدادهای مرتبط با این موضوع برای سیاست‌گذاری در این عرصه بسیار مؤثر خواهد بود.

در پایان این نشست حاضران پرسش هایی را از سه سخنران حاضر در جلسه مطرح و پاسخ هایی را دریافت کردند. تصاویری ازاین نشست را اینجا ببینید.