تا زمانی که قانون کپی رایت را نپذیریم نمی توانیم وارد عرصه بین المللی شویم

به گزارش لیزنا، مجید غلامی جلیسه، مدیر عامل خانه کتاب در ادامه سخنان خود در برنامه هفته گذشته «سکوت کتاب» در رادیو فرهنگ، به مسئله خلاء های قانونی درمورد پدیده چاپ و انتشار غیرقانونی کتاب اشاره کرد و از اهداف کمیته صیانت از حقوق مولفین در ایران گفت.

در این برنامه جلیسه با توجه به حضور خود در دو جلسه اخیر کمیته صیانت از حقوق مولفین، اهداف آن را رصد کردن وضعیت قاچاق کتاب در سطح کشور، شناسایی متخلفین و ارتباط با صاحبان اثر و پیگیری حقوق آنان عنوان کرد و از حمایت مالی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و اسلامی جهت پرداخت هزینه های شاکیان از متخلفین و قاچاقچیان کتاب خبر داد.

جلیسه تاکید کرد که کار این کمیته فرهنگ سازی نیست بلکه خود مولفین، مترجمین، پدیدآورندگان آثار و ناشران و حتی خود کتاب فروشان باید این  فرهنگسازی را انجام دهند.

او با اشاره بر راه اندازی کانال تلگرامی تحت عنوان «کپی رایت» و ارتباط خود با دیگر کانال های فعال در حوزه انتشار غیر قانونی کتاب، گفت: بسیاری از کانال های تلگرامی که اقدام به انتشار کتاب به صورت غیر قانونی می کردند خود این تصور را داشتند که به فرهنگ کتابخوانی کمک می کنند و فکر می کردند ما جلوی ترویج کتابخوانی را می گیریم. مخاطبین  این کانال ها هم می گفتند که شما باب پژوهش و مطالعه را می بندید.  

وی در بخش دیگری از سخنان خود در مورد انتقادات برخی افراد به عواقب پیوستن به کنوانسیون برن با عدم امکان استفاده آزاد از منابع علمی دیگر کشور ها گفت: اصولا هر قانونی بیشتر از اینکه مضرات داشته باشد منافع دارد. باید بپذیریم در دنیای امروز به عنوان یک دهکده جهانی، نمی توانیم تابع یک سری مقررات جهانی نباشیم؛ زیرا این به ضرر خود ما هم خواهد بود.

او ادامه داد: گسترش فرهنگ ایرانی و اسلامی ما در گرو ارتباطات بین المللی است و باید در مجامع فرهنگی و بازارهای دنیا حضور داشته باشیم. لازمه این حضور پذیرفتن برخی چارچوب ها و مقررات است و قانون کپی رایت هم یکی از آن هاست. این قانون می گوید ماحصل دست رنج دیگران را بدون اجازه استفاده نکنیم. ما تا زمانی که تحت لقای این قانون قرار نگیریم نمی توانیم وارد عرصه بین المللی شویم.

او در مورد قوانین داخلی در حوزه کپی رایت گفت: ما خلاء قانونی داریم. حجب و حیای مولفین و پدید آورندگان ما نیز باعث شده است تا قبح قضیه آنطور که باید شکسته نشود. بسیاری از پرونده های شکایات در حوزه کپی رایت باید منتشر شود تا متخلفان بدانند که با آنان برخورد می شود.

جلیسه با انتقاد از عدم آگاهی های ناشرین و پدید آورندگان آثار از محتوای قرار داد، گفت: گاه این قراردادها مبهم و بد و حتی عامدانه نوشته شده تا بتوانند در آثار تصرف کنند. از طرف دیگر بسیاری از دزدی ها و کتابسازی ها در قانون به صراحت بیان نشده و امکان پیگیری ندارد. چنانچه یک سال چنین کتابسازی جایزه کتاب سال و کتاب فصل را هم گرفت. حتی بسیاری از پدیدآورندگان ما مشاوره حقوقی هم ندارند.

مدیر عامل خانه کتاب در مورد تکثیر غیر مجاز کتاب های مجاز و ارائه آن در نمایشگاه های کتاب گفت: ضعف شبکه توزیع یکی از دلایلی است که امکان قاچاق کتاب و عرضه کتاب های غیرقانونی را توسعه می دهد. اساسا چیزی به نام نمایشگاه به شکل فصلی و مقطعی مضموم است و اتحادیه ناشران و کتابفروشان هم بارها اعتراض کرده است. در کمیته صیانت از حقوق مولفین نیز در این باره صحبت شده و ما امیدواریم قانونی تدوین کنیم که مجوزی برای برگزاری چنین نمایشگاه هایی داده نشود.

به اعتقاد او عدم نظارت صحیح موسسات ذیربط - از وزارت ارشاد تا اتحادیه ناشران و کتابفروشان - و عدم وجود ساز و کار درست توزیع کتاب باعث سوء استفاده از خلاء های موجود توسط این افراد می شود.

در پایان علی رضا بهرامی، مجری برنامه سکوت کتاب از مسئولان برگزاری نمایشگاه های فرهنگی دعوت کرد تا با حضور در این برنامه توضیحات لازم در این زمینه را ارائه دهند.