داخلی
»اخبار کتاب
ناشران خیمه‌شان را در فضای مجازی علم کنند/ حوزۀ نشر امنیت ندارد
به گزارش لیزنا، نشست کارگروه «ابتکار و خلاقیت در تولید، توزیع و تبلیغ کتاب» با حضور ناشران و فعالان حوزۀ نشر و کتاب، به کوشش مجمع ناشران انقلاب اسلامی برگزار شد.
بسیج دانش‌آموزی؛ ظرفیت غنی آموزش و پرورش
انتظام، فعال حوزۀ کودک، در این نشست در خصوص کتاب و نشر در حوزۀ کودک بیان کرد: ما ظرفیتی غنی به نام آموزش و پرورش داریم که نباید از آن غافل باشیم؛ زیرا در آن می‌توان فضای نشر را زنده نگه داشت.
وی افزود: کانال دیگری هم در آموزش و پرورش وجود دارد به نام بسیج دانش‌آموزی. بهتر است که قالب‌های مدرنی را در نظر گرفته و سناریوی اجرای کار را دقیق بنویسیم. تیزرهای تبلیغاتی هم کار دیگری است که می‌توانیم در قالب آن، فرهنگ کتاب‌خوانی را ترویج کنیم.
در ادامۀ این نشست، سبحانی‌نسب، مدیر انتشارات جمال، سخنان خود را در دو بخش مطرح کرد و گفت: اولین بخش، بحث توزیع است. در واقع الان دوره‌ای است که باید قبل از تولید محتوا بازاریابی صورت بگیرد. بنابراین از این طریق می‌توان میزان فروش تضمینی را در نظر گرفت.
وی اضافه کرد: موضوع دیگری که مهم است، این است که باید به اثر به چشم جهانی‌شدن نگاه کرد. وقتی این نگاه را داشته باشیم، کیفیت کارهایمان را نیز بالا می‌بریم؛ زیرا کتاب کودک و نوجوان و بازار آن در جهان بسیار جدی شده است.
ابراهیم حقیقی کارشناس دیگری بود که سابقۀ مدیریت انتشارات دانشگاه صدا و سیما را در کارنامۀ خود داشت. او با توجه به تجربیات خود اظهار داشت: در حال حاضر در شرایط مقاومتی به‌سر می‌بریم؛ بنابراین کوچک‌کردن و بهینه‌کردن انبار بسیار مهم است؛ زیرا وضعیت اقتصادی باعث شده است توان مردم برای خرید کتاب هم پایین بیاید.
تولید محدود کتاب، مُسکن موقتی است
صمدی، مدیر تولید محتوای انتشارات جمکران هم در ادامۀ نشست تأکید کرد: اما به نظر من تولید محدود کتاب تنها مانند یک دارو و مسکن موقتی عمل می‌کند. این‌طور پیش برویم، کتاب از سبد خرید مردم حذف خواهد شد.
وی ادامه داد: ما باید خواندن کتاب‌های غیردرسی را به دانش‌آموزان خود آموزش دهیم. آموزش و مشاوره برای معرفی کتاب بسیار مهم است. ما در انتشارات کتاب جمکران گزینش کتاب‌ها را سخت‌گیرانه‌تر کرده‌ایم و ابتدا کتاب‌ها را به‌صورت دیجیتالی تست می‌کنیم.
جهانگیری، مدیر انتشارات بین‌المللی حافظ هم در ادامه، با اشاره به این مطلب که باید برای ایجاد اشتیاق به کتاب‌خوانی راهکار ارائه دهیم، گفت: بهترین کار این است که دانش‌آموزان را مشتاق کنیم تا به کتاب‌فروشی‌ها بروند. کارهای دیجیتال نمی‌تواند برای کارهای رنگی پاسخ‌گو باشد.
ناشران نه رقیب یکدیگرند، نه معین یکدیگر
نظام‌زاده، مدیر انتشارات مهرستان، در ادامۀ نشست اظهار داشت: هر اتفاقی در این زمان ممکن است موجب مرگ ناشر شود. این خیلی بد است که ذائقۀ انسان‌ها به کتاب‌نخواندن عادت کرده است. ما انتشاراتی‌ها هم نه رقیب هم هستیم و نه معین یکدیگر.
وی با بیان این مطلب که ما امروز به اطلس جامع موضوعات نیاز داریم که روی آن نیازسنجی شده باشد، عنوان کرد: ما در تبلیغ و معرفی از تجربۀ خوبی برخوردار نیستیم. شبکۀ توزیع هم بسیار قدیمی و ناکارآمد شده است، در حالی که اگر اثر خوب باشد و تبلیغ درستی صورت بگیرد و به دست مخاطب برسد، نتیجۀ خوبی خواهیم گرفت.
ترغیب به کتاب‌خوانی توسط اشخاص شاخص
محمدمهدی شیخ‌صراف، خبرنگار و کارشناس حوزۀ فرهنگی هم یادآوری کرد: در حال حاضر در برهه‌ای هستیم که می‌توان ادعا کرد که اگر کتابی در فضای مجازی حضور نداشته باشد، انگار از ابتدا هم وجود نداشته است. اگر عنوان کتابی را در گوگل جست‌وجو کنیم، اما نتوانیم دربارۀ آن اطلاعاتی به‌دست آوریم، مثل این می‌ماند که از ابتدا چنین کتابی نبوده است.
وی افزود: شیوه‌هایی که به هر طریق امکان دسترسی به کتاب و اطلاعاتی دربارۀ آن را در اینترنت یا فضای مجازی ایجاد می‌کند، بسیار مهم است و نباید از آن به‌راحتی رد شد. شاید عده‌ای به یک رونمایی اکتفا کنند؛ اما مگر چند نفر خبر رونمایی یک کتاب را دنبال می‌کنند. باید به هر بهانه‌ای اخبار مربوط به آن کتاب را بیشتر در دسترس قرار داد. مصاحبه، نقد و گزارش در بسته‌بندی خبر، اظهار نظر اشخاص شاخص نه لزوماً یک سلبریتی، بلکه یک فرد معتبر، از اقدامات مهم برای ترغیب مخاطب به خواندن کتاب مد نظر است.
حسینی، مدیر پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی هم در ادامه با بیان نکاتی عنوان کرد: نشر یک فعالیت تخصصی است که نشر ایران از آن کم‌بهره است و افراد غیرحرفه‌ای به‌راحتی واردش می‌شوند.
وی افزود: تولید محتوا موضوعی است که رکن اصلی و اساسی را در بر می‌گیرد. در حال حاضر محتواهای بسیار معمولی اما با شکل‌های خاص در بازار می‌آید و رقابت این‌چنینی در بین ناشران شکل گرفته است. این‌ها ویترین دارند، اما عموماً ذات کتاب را ندارند.
باید هم‌افزایی کرد، نه رقابت
مؤدب، مدیرعامل مؤسسۀ شهرستان ادب، از دیگر افراد این نشست بود. وی با اشاره به این موضوع که در حوزۀ ما حاکمیت و مجموعۀ دستگاه‌های حکومتی کاری نمی‌کنند، گفت: کتاب هم یک حوزۀ بسیار مهم مانند تلویزیون و رادیو است و باید برای آن مطالبه وجود داشته باشد؛ اما حاکمیت در این باره کاری نمی‌کند.
این شاعر افزود: بهتر است ما بین خودمان به‌جای رقابت هم‌افزایی ایجاد کنیم؛ مثلاً وقتی «اخراجی‌ها» در سینما بود، بسیاری شاید با آن موافق نبودند؛ اما از آن طرف‌داری می‌کردند؛ زیرا می‌گفتند این فیلم با خود تماشاچی به سینما می‌آورد. رونق کتاب هم این چنین است. یک کتاب رونق بگیرد، کتاب‌خوانی رونق خواهد گرفت.
نعمتی، مدیر روابط عمومی انتشارات شهرستان ادب هم در ادامه اظهار داشت: هم‌افزایی بسیار مهم است و بهتر است هر یک از ما از جزیرۀ خود بیرون بیاییم.
وی ادامه داد: هنوز هم برای بسیاری از موضوعات عطش وجود دارد؛ به‌طور مثال، هنوز هم این عطش وجود دارد که بدانند چطور ایران موضوع جنگ با داعش را مدیریت کرد. در روسیه عطش شناخت سردار سلیمانی وجود دارد. پس این موضوعات می‌توانند بین‌المللی شوند.
وی تأکید کرد: بهتر است ناشران به این سمت بروند که انتشارات خود را به یک پایگاه اجتماعی تبدیل کنند که ما سعی کرده‌ایم این کار را برای انتشارات خود انجام دهیم.
ویرایش باعث ایجاد رغبت در کتاب‌خوانی می‌شود
مهدی صالحی، رئیس انجمن ویرایش و درست‌نویسی هم گفت: بهتر است جایگاه ویرایش در حوزۀ نشر دیده شود. ما در حوزۀ ویرایش می‌توانیم پرچم‌دار باشیم. ویرایش متن را ارتقا می‌دهد و باعث می‌شود تا مخاطب از خواندن کتاب لذت ببرد.
محسن دریالعل نیز در ادامه توضیح داد: برای فروش کتاب نگاه نخبگانی نداشته باشیم. خیلی وقت‌ها باید این نگاه را داشته باشیم که می‌خواهیم یک کالا را بفروشیم. نگاه نخبگانی مانند یک آفت است. باید زمینه را برعکس کرده و مانند یک دست‌فروش که مشتری را صید می‌کند رفتار کنیم.
محمد حقی هم در ادامۀ صحبت‌های محسن دریالعل تأکید کرد: شاگردی‌نکردن و نداشتن سابقۀ شاگردی در نشر یک آسیب است. در اوضاع فعلی با وضعیتی رو‌به‌رو هستیم که باید با اقتصاد مقاومتی در ساحت‌های مختلف وارد شد. در حال حاضر، به نظر من آن چیزی که در ساحت نشر تحول ایجاد می‌کند، راهیابی جریان نشر به آموزش و پرورش است.
ناشران خیمه‌شان را در فضای مجازی علم کنند
پیرمرادیان هم دربارۀ وضعیت نشر در کشور بیان کرد: باید دید که امروز نیاز مخاطب چیست. البته محدودۀ بازار ما مشخص است؛ اما باید با توجه به دغدغۀ مؤلف نیاز مخاطب را بازبینی کرد. باید دقت کنیم که آیا آنچه نوشته‌ایم، تنها دغدغۀ خود مؤلف است یا به کف بازار هم رفته است.
وی تأکید کرد: امروز ناشران ما باید خیمۀ خود را به فضای مجازی برده و علم کنند و مؤلف را جذب کنند و با مشتری هم ارتباط بگیرند.
اشرفی در ادامه گفت: شرایط کنونی رضایت‌بخش نیست؛ زیرا گردش کارمان با مشکل جدی مواجه شده است. مشکل اصلی ما نداشتن فروش و مشتری است. مهم‌ترین کار این است که با برنامه‌ریزی همراه با واقع‌بینی کتاب‌خوان تربیت کنیم.
مرادی اظهار داشت: اقتصادی‌دیدن حوزۀ نشر بسیار مهم است؛ زیرا نشر فقط فرهنگی نیست و باید اقتصادی‌تر به این بحث نگاه کرد.
چاپ دیجیتال باعث سرقت کتاب‌ها می‌شود
میثم نیلی، مدیر عامل مجمع ناشران انقلاب اسلامی هم یادآوری کرد: جدی‌ترین مشکل ناشران نقدینگی و مواد اولیه است. در این میان نشر جبهۀ انقلاب هم بسیار مظلوم است .
وی با بیان این مطلب که مسئلۀ دیگر که جدی است، قیمت‌گذاری در اوضاع نامتعادل امروز است، گفت: کاغذ نیست و ارشاد به‌صورت قطره‌چکانی کاغذ می‌دهد؛ در صورتی که فلان انتشارات فلان قدر کتاب می‌زند. باید توجه کنیم که با چاپ دیجیتالی گاهی زمینه را برای به‌سرقت‌رفتن کتاب فراهم می‌کنیم. کیفیت کتاب با چاپ دیجیتالی پایین می‌آید و در خیابان انقلاب عین آن ارائه می‌شود.
قمی هم با تأکید بر این مطلب که غرور محتوایی دامن‌گیر نشر شده است، عنوان کرد: این غرور باعث دوری محتوا می‌شود. اقتضائات ارائۀ محتوا را باید عوض کنیم؛ البته اقتضا این نیست که کل دیتا را عوض کنیم. نحوۀ ارائه، فضای مجازی و درگیرشدن با مخاطب مهم است. مدیر نشر الان از اینکه در شبکۀ مجازی جواب مردم را بدهد، می‌ترسد.
حوزۀ نشر امنیت ندارد
تورانیان هم در پایان جلسه آخرین فردی بود که به سخنرانی پرداخت و گفت: نشر در ایران آماتور است. ما دورۀ تخصصی ندیده‌ایم و به دانشکده هم نرفته‌ایم.
وی ادامه داد: این جلسات خیلی خوب است؛ اما واقعیت این است که ما در حوزۀ نشر امنیت نداریم. شما صاحب کتابی که تولید می‌کنید نیستید؛ بنابراین اولین بحث جلوگیری از تکثیر غیرقانونی کتاب است؛ زیرا این مهم‌ترین معضل است.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.