رشد کمی دانشگاه ها عامل افزایش کتاب سازی است

داریوش مطلبی در رابطه با کیفیت کتاب های موجود در نمایشگاه کتاب  گفت: متاسفانه به علت اینکه بیشتر نظارت ها بر حوزه نشر، نظارت های مبتنی بر قوانین و مقررات وضع شده برای حوزه کتاب کمی است و عموما نظارت های کیفی صورت نمی گیرد. ما همچنان شاهد تولید کتاب سازی هستیم نه ارائه اندیشه، تفکر نو و یافته های نو؛  و این یکی از بزرگ ترین مشکلاتی است که ما در نمایشگاه امسال هم داریم.

مطلبی در رابطه با مشکلات بخش بین الملل نمایشگاه کتاب گفت: این بخش در نمایشگاه بایستی تعامل سازنده بین ناشران و آژانس ادبی خارج از کشور را با ناشران و آژانس های ادبی و پدید آورندگان داخل کشور ایجاد نماید. ولی به علت عدم حضور مستقیم خود ناشران خارجی در این نمایشگاه و اکتفا به حضور نمایندگان آن ها، که بیشتر واسط هایی هستند بین ناشران خارج و داخل، این تعامل شکل نمی گیرد.

او با بیان اینکه رشد کمی است ولی توسعه عموما کیفی است گفت: ما شاهد رشد صنعت نشر در سال های گذشته بودیم ولی توسعه صنعت نشر و توسعه نمایشگاه را به آن صورت نمی بینیم. امیدواریم با برنامه ریزی هایی که صورت می گیرد شاهد توسعه کیفی آن هم باشیم.

مطلبی در خصوص کتاب سازی در حوزه صنعت نشر دانشگاهی و علمی گفت:  صنعت نشر دانشگاهی و علمی در سطح کلان گرفتار این معضل است و عوامل مختلفی در این مسئله دخیل هستند. خود دانشگاه ها با نگاهی کمی گرایی که به ارتقای اساتید دارند باعث شده اند که روز به روز این مشکل بیشتر بروز کند.  

او افزود: رشته کتابداری هم مانند سایر حوزه ها این مشکل را دارد. کتاب های بسیاری داریم که ایده های نو و دانش نو را به جامعه انتقال نمی دهند بلکه همان کتابی را که قبلا منتشر شده است، با تغییرات کلی در قالب کتاب جدید به بازار ارائه داده اند.

مطلبی ادامه داد: ما درحوزه کتابداری هم مثل سایر حوزه ها کتاب های زیادی داریم که نه تنها دانش جدید را منتقل نمی کنند بلکه آثار قبلی را هم ضایع می کنند. این مسئله باعث می شود دسترس پذیری به آثار قبلی کمتر شود و جوانترهای این رشته با خواندن کتاب های موجود دانش علمی زیادی کسب نکنند.

او در مورد حذف شدن رشته کتابدرای از برخی از دانشگاه ها مانند دانشگاه آزاد و تاثیر آن بر کیفیت علمی این رشته گفت: در واقع این رشته از مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد حذف نشده بلکه این حذف به شکل جبری اتفاق افتاده است. زیرا جذب در رشته های پرطرفدارتر راحتر شده است و دانشجویان طبیعا جذب آن رشته ها می شوند. البته در دانشگاه های دولتی این قضیه متفاوت تر است؛ ولی در دانشگاه های آزاد باتوجه به اینکه دانشجو قرار است هزینه ای را پرداخت نماید، عموما رشته ای را انتخاب می کند که پرطرفدار باشد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: این حذف شدن یک اتفاق خود خواسته نیست، بلکه دانشجویی جذب نمی شود تا کلاسی تشکیل شود. ولی در کل بحث کاهش کمیت این مشکل را در بحث کتاب ایجاد نمی کند؛ زیرا  عموما هرجا کمیت بالا باشدکیفیت پایین می آید. توجه به کمیت و جذب  زیاد دانشجو در دانشگاه ها و مقاطع مختلف باعث شده است ما آثار زیادی را تولید کنیم که کیفی نیستند.

مطلبی ادامه داد: گروه هایی وارد نظام دانشگاهی شده اند که عموما جایگاه تدریس در دانشگاه ندارند هرچند می توانستند مدیران یا کارشناس خوبی باشند، اما لزومی نداشت این افراد در دانشگاه برای تدریس حضور داشته باشند. همین نگاه کمی باعث شده که این اساتید برای ارتقاء خود اقدام به کتاب سازی نمایند یا اقدام به تولید کتابی کنند که کیفیت کافی ندارد.

او ادامه داد: کاهش تعداد دانشجو تاثیر منفی بر کیفیت کتاب ها نداشته بلکه بالا بودن تعداد دانشجو و در نتیجه تعداد اعضای هیئت علمی باعث شده است تا افرادی اقدام به کتاب سازی کنند. البته این محدود به نظام دانشگاهی نیست؛ کسانی که خارج از نظام دانشگاهی هستند و حتی گاها کتاب های خوبی هم تولید می کنند، اقدام به کتاب سازی هم می کنند.