کاهش فاصله مرکز کشور و پیرامون با برنامه های ترویج کتابخوانی

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در گفت و گویی با خبرنگار لیزنا، در مورد برگزاری جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب و همچنین انتخاب پایتخت کتاب ایران و تاثیر آن در حوزه نشر و کتاب توضیح داد: این برنامه که از پنج سال پیش آغاز شده است یکی از موثرترین و مفیدترین برنامه هایی است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دستور کار خود قرار داده. واقعیت امر این است که حتی برای خود من هم که از همان دوره اول همراه این ماجرا بودم نتایج آن روشن نبود و نسبت به آن خوشبین نبودم. فکر می کردم انتخاب پایتخت کتاب احتمالاً و به تدریج ما را به سمت گرایش به انتخاب برخوردار ترین شهر سوق خواهد داد و این آن چیزی نبود که به ترویج کتابخوانی کمک کند.

محمود آموزگار ادامه داد: اتفاق بزرگی که افتاد این بود که آغاز این فعالیت ها ما را با امکانات بومی پنهان مانده ای روبه رو کرد که تا آن زمان ما از آن بی اطلاع بودیم. خود وزیر ارشاد نیز گفته است که نمی‌دانستیم چه بازخوردی از اجرای این برنامه ها خواهیم گرفت؛ اما دیدیم که چندین هزار نفر در آن مشارکت کردند. جمعیتی که که با این ماجرا همراه شدند قابل ملاحظه است؛ افرادی که بدون اتکا به کمک‌های دولتی و بودجه عمومی و صرفاً بر اساس علایق شخصی و امکانات بومی حرکتی را آغاز کرده بودند. این جشنواره ها باعث شد تا این افراد دیده شود و تلاش آنان در منظر دید عموم قرار بگیرد.

او با بیان اینکه چنین حرکتی ظرفیت های کشور را برملا کرده است، تصریح کرد: قاعدتاً لازم بود از آن مقطع به بعد در مورد تحلیل هایی که در مورد کتابخوانی، سرانه مطالعه و غیره وجود داشت تجدیدنظر صورت گیرد. برای مثال در روستای رمین کتابخانه‌ای در یک کانکس ۴۰ متری ایجاد شده است و من مشاهده کردم که یکی از بچه های همان روستا که قبلا به این کتابخانه رفت و آمد داشته است، اکنون پس از برگشتن از کار روزانه کتابخانه را اداره می کند و صحنه شگفت انگیزی که هر روز آن جا دیده می شود صف کودکانی است که کنار کانکس به انتظار بازشدن در آن می نشینند.

آموزگار تاکید کرد: پایتخت کتاب حرکتی بزرگ بود که فعالیت‌های دیده نشده را رو کرد و با صرف هزینه و زحمتی کم و فقط مقداری توجه به فرهنگ و ادب و کتاب رقابتی سالم و درست میان شهرها ایجاد نمود و باعث شد تا شهرها هویتی شاخص در میان دیگر شهرهای کشور به دست آورند و حتما آثاری مبارک در پی خواهد داشت.

وی بر توجه به نهادسازی جشنواره روستاه و عشایر دوست دار کتاب تاکید کرد و ادامه داد: یکی از فعالیت های مهم وزارت ارشاد باید توجه به نهادسازی فعالیت ها باشد. باید این جشنواره را از فعالیت‌های فردی خارج نماید. به قول همینگوی «یک مردِ تنها نمی تواند؛ یک مرد به تنهایی نمی تواند». 

او گفت: همواره به روستاهای دوستدار کتاب تاکید می‌کنم که باید کوشش کنند تا نهادی را بسازند که اگر زمان خودشان به هر دلیلی حضور نداشتند این فعالیت‌ها بتواند تداوم یابد و حرکت خود را ادامه دهد.

 وی در مورد تاثیرگذاری چنین حرکت‌هایی بر اقتصاد نشر ایران گفت: من نسبت به این موضوع ناامید نیستم اما سوال اینجاست که چگونه می تواند موثر باشد؟ باید گفت می تواند در کم کردن فاصله مرکز و پیرامون یعنی پایتخت و کلانشهرها با بقیه مناطق کشور تاثیر بسزایی داشته باشد؛ کما این که تا اکنون نیز داشته است. در حال حاضر نویسنده های بسیاری به صورت فردی یا گروهی به روستاهای مختلف سر می زنند، چند روزی بین آنان می مانند، برای کودکان قصه می‌خوانند و با مخاطبان ارتباط برقرار می کنند. این موضوع هم بر روی خود نویسندگان و نوع نوشتن آنها موثر است و هم بر روی کودکانی که نویسنده های مورد علاقه خود را از نزدیک می بینند و با آنها صحبت می‌کنند تاثیر می گذارد. حداقل در مرحله فعلی همه اینها می تواند بر اقتصاد  نشر این تاثیر را داشته باشد که  امکانات اقتصاد نشر در حوزه توزیع در بقیه مناطق نیز پخش شود.  برای مثال  بن هایی که به روستا های برگزیده برای تهیه کتاب تعلق می گیرد به نوعی بخشی از اقتصاد نشر را به سمت سایر مناطق سوق می دهد.

خبرنگار: زهرا شریفی