یادداشتی بر کتاب " آرتیست" نوشته سعید تشکری

به گزارش لیزنا، آرزوها، انگیزه‌های بالقوه انسان برای ادامه زندگیست. چیزهای مختلفی در شکل‌دهی آرزوهای انسان موثر است. فرهنگ، اقلیم، روزگار، طبقه، سن و... از جمله مهم‌ترین مولفه‌های موثر در شکل‌گیری آرزوها، شغل است. مخصوصا اگر شغل همان باشد که دوستش داریم. مهندس آرزوهایی متناسب با مهندسی‌اش دارد و پزشک آرزویی در راستای سلامت. نویسنده اما چه آرزویی می‌تواند داشته باشد جز روایت؟ و نه هر روایتی. روایتی آنقدر موثر که مسیر و معادلات معمول روزگار را به هم بزند. صد البته چنین روایتی به این سادگی به دست نخواهد آمد اما مگر جز این است که دست‌یابی به این فرصت، خودش می‌تواند موضوع یک روایت باشد؟

سعید تشکری در رمان آرتیست این فرصت رویایی را برای خود فراهم می‌کند که روایتی با کارکردهای فراتر از انتظارات معمول بیافریند. جدای از اینکه این فرصت الزاما در متن رمان فراهم شده یا سعید تشکری به واقع چنین فرصتی را کسب کرده باشد _چه فرصتی می‌توانست باشد_ مشخص است که نویسنده اگر توانایی اجرای روایاتش را داشته باشد، چه جهان بهتری خواهیم داشت. جهانی که کهنسالان در آن به آسودگی زندگی می‌کنند، کودکان کار به آسایش می‌رسند، عاشقان به وصال و نابکاران به جزای اعمالشان.  

این رویا صد البته تا زمانی پابرجا می‌ماند که توانایی خلق این روایت برای یک نویسنده فراهم باشد. روزی که این توانایی در اختیار نویسندگان دیگر هم قرار بگیرد، آن وقت است که جهان روایات در تعارض با هم قرار می‌گیرند و نبردی آخرالزمانی رخ خواهد داد. نویسندگان روایات برتر به جان جهان می‌افتند و نبرد نور و تاریکی آغاز می‌شود. و کدام روایات برترند؟ روایاتی که از بهترین قواعد  بهره مناسب گرفته باشند و اصول مبارزه را به درستی فراگرفته باشند. همان چیزها که سعید تشکری دست و دلبازانه در روایت "آرتیست" در اختیار قرار می‌دهد. "رساله پولوس کبیر"  به روایت سعید تشکری کتاب آموزش روایت‌گری است. کتابی که مدت‌هاست سر بودن و نبودنش دعواست. کتابی داستانی پر از قواعد و آموزه‌های روایت‌سازی. همان چیزها که راوی آرتیست از آنها بهره برده تا تاثیرگذاری روایتش را بالا ببرد. تشکری البته به آموزش روایت اکتفا نکرده. بخش دیگری از کتاب آرتیست به مختصر آموزه‌هایی درباره ورزش رزمی یا سبک رزمی یا اصلا سبگ زندگی نینجوتسو برمی‌گردد.

شاید برایتان جای سوال باشد که اصلا دارم درباره چه کتابی صحبت می‌کنم. در شناسنامه کتاب آرتیست از اصطلاح "داستان ایرانی" استفاده شده. انتشارات نیستان آنرا در ۱۴۴ صفحه به چاپ رسانده و احتمالا سعید تشکری در نوشتنش تلاش داشته با وجود رعایت قواعد کتاب خیالی رساله پولوس، ساختارشکنی‌های خودش را هم داشته باشد. آنقدر که در فرم گرایش‌هایی به پست‌مدرن هم پیدا می‌کند تا کتابی حاصل شود با زیرلایه‌هایی از مشکلات سالمندان و کودکان کار.

آرتیست در روایت جسارت‌های دلخواهی دارد. امیدوارم شما هم این جسارت‌ها را بپسندید.

مهدی زارع