داخلی
»مطالب کتابداری
»کتابخانه و کتابداری
ربات-کتاب، انقلابی که کتابخانه‌ها انتظار آن را می‌کشند؟
به گزارش لیزنا بر اساس اعلام whyy.org، پیتر کریمینز در این مطلب می نویسد: کتابخانه اصلی دانشگاه تمپل (Temple) در فیلادلفیا به نام کتابخانه پیلی (Paley)در اواخر دهه 60 میلادی به عنوان قطعه‌ای بتنی بی‌رحم برای اهداف والای نگهداری کتاب‌ها ساخته شد و بیشتر از 20 هزار متر مربع آن به قفسه‌بندی 2 میلیون کتاب و هزارها سند تعلق یافت.
جوزف لوسیا، رئیس کتابخانه‌های دانشگاه تمپل که دفترش در اعماق کتابخانه پیلی قرار دارد درباره این کتابخانه عنوان کرد: «این یک انبار بزرگ مربعی شکل است با فضای برای استفاده کاربران در حاشیه آن؛ این فضا در واقع اطرف کتابخانه را می‌گیرد. در سال 2016 ما دیگر به کتابخانه‌ها طور دیگری نگاه می‌کنیم.»
لوسیا بر پروسه ساخت پروژه‌ای نظارت می‌کند که امیدوار است آینده کتابخانه‌ها باشد. این ساختمان جدید هم‌اکنون تنها یک حفره در زمین در آن طرف خیابان است، ولی در سال 2017 یک کتابخانه جدید می‌شود که تعداد مساوی کتاب را در فضایی هم‌اندازه به صورتی کاملا متفاوت جا می‌دهد.
به جای استفاده از 70 درصد فضا برای قفسه بندی و در دسترس قرار دادن مابقی آن برای کاربران، این نسبت برعکس می‌شود: حدود 40 درصد برای کتاب‌ها و 60 درصد فضای استفاده برای کاربران که شامل کلاس‌ها، اتاق‌های جلسه، فضاهای سازنده و استودیوهای کاملا دیجیتالی تصویری است.
چطور می‌توان دو میلیون کتاب را در نصف فضای قبلی جا داد؟ با ربات-کتاب!
کتاب‌ها در سطل‌های آهنی در پنج مخزن مختلف قرار می‌گیرند که هر مخزن یک ماتریس با ارتفاع 17 متر و 46 متر طول است. زمانی که یک کاربر به دنبال یک کتاب باشد، باید آن را در بانک اطلاعاتی که به ربات جرثقیل متصل است جستجو کند.
لوسیا در این باره توضیح داد: «آن‌ها دکمه‌ای را فشار می‌دهند که فرمانی به نرمافزار می‌دهد. روبات جرثقیل را فعال می‌کند تا به سطل مورد نظر برود و آن را به جایگاه برداشتن بیاورد. یکی از کارکنان کتابخانه سطل را باز می‌کند، کتاب مورد نظر را برمی‌دارد و آن را در یک قفسه برای برداشتن کاربران می‌گذارد.»
تمام این پروسه حدود یک دقیقه طول می‌کشد. چیزی حدود 40 دستگاه بازیابی اتوماتیک مانند این در کتابخانه‌های ایالات متحده وجود دارند. نسخه‌های تغییر داده شده به تکنولوژی انبارداری تجاری توسط شرکت‌های پر تراکنش مانند آمازون استفاده می‌شود. با این حال نرم افزار این کتابخانه با سیستم دهگانی دووی Dewey ساخته نشده است، حتی با حروف الفبا نیز سامان‌دهی نشده است. زمانی که یک کتاب به قفسه‌ها بازگردانده می‌شود، ربات آن را در راحت‌ترین مکان برای خودش قرار می‌دهد.
لوسیا در این باره اظهار داشت: «کتاب به اولین فضای قابل دسترس که ممکن است در نزدیکترین جا برای جرثقیل باشد می‌رود. این دستگاه با حداکثر بهره‌وری برای حرکت ساخته شده است.»
تمام فضا استفاده شده است، هم درون سطل‌ها و هم خارج از آن‌ها. مخزن‌های ربات-کتاب فضایی برای حضور انسان‌ها ندارد. با این حال، مردم جذب آن می‌شوند. سیستمی مشابه در کتابخانه جیمز هانت (James Hunt)در دانشگاه کارولینا شمالی وجود دارد که توسط همین شرکت که بر روی کتابخانه تمپل کار می‌کند ساخته شده است، شرکت استوهتا.
کریگ دایکرز، معماری است که می‌داند مردم تماشا کردن را دوست دارند.
دایکرز در دفترش در سانفرانسیسکو گفت: «ما می‌توانستیم این تکنولوژی را زیر زمین قرار دهیم ولی در کتابخانه هانت آن را در دید عموم قرار دادیم. دو پنجره بزرگ وجود دارند که شما می‌توانید عملیات را تماشا کنید. ربات هم با رنگ زرد تیزی رنگ آمیزی شده است. به همین دلیل شخصیتی پیدا کرده است که مردم دوستش دارند.»
اگر شما هم 6 میلیون دلار برای جرثقیل رباتیک خرج می‌کردید، دوست داشتید مردم آن را تماشا کنند! ولی با وجود جلب توجه‌اش، اهمیت ربات کتاب برای کتابخانه‌های آینده نامعلوم است. کتاب‌های چاپی به سرعت جای خود را به اطلاعات دیجیتال می‌دهند. جو لوسیا، بعد از دیدن اطلاعات، صحبت با مشاوران و مطالعه درباره روش استفاده مردم از کتاب‌ها در صد سال آینده می‌گوید: همه‌اش یک قمار است.
وی گفت: «این چالش اصلی ماست. اینجاست که ما حدس‌های گران قیمت درباره کاربردی بودن ایده‌ها میزنیم. فضایی که دستگاه عظیم بازیابی اتوماتیک می‌گیرد می‌تواند مورد استفاده‌های دیگر باشد. اگر زمانی ما تصمیم بگیریم که این دستگاه و مجموعه را حذف کنیم، این فضا می‌تواند به نوعی دیگر مورد استفاده قرار گیرد.»
این یک کتابخانه دانشگاهی است که به صورتی دیگری از کتابخانه‌های عمومی استفاده می‌شود. دانشجویان ترجیح می‌دهند از موارد چاپی به جای عمومی استفاده کنند. کتابخانه جدید با قفسه‌بندی قدیمی برای 20 هزار کتاب و قابل جستجو مستقیم توسط انسان ساخته می‌شود. قدرت سمبلیکی در ایستادن در میان مجموعه دانش جمع‌آوری شده به ارزش دو میلیون نسخه وجود دارد.
دایکرز عنوان کرد: «کتابخانه‌ها باید مردم را تحت تاثیر قرار دهند، یک ساختمان عالی که بخشی از فرهنگ است و تمام حواس انسان را درگیر و او را تحت تاثیر قرار می‌دهد.»
مترجم: ونداد ذوقی
به یک کتابدارمعمولی است
این چیزها فقط برای توفیلم ها خوبه