نگاهی به آموزش محیط زیست در افغانستان

(لیزنا: باشگاه اطلاعات سبز): نام افغانستان معمولا با جنگ و کشتار همراه بوده است. شاید بتوان گفت در یک قرن اخیر مردم این کشور همواره اسیر واقعه شومی به اسم جنگ بوده اند. جنگ در افغانستان مانند هر کشور دیگری تبعاتی مانند مهاجرت و کشتار انسان های بیگناه را در پی داشته است؛ اما در افغانستان طولانی بودن جنگ های داخلی باعث یک اتفاق تلخ دیگر یعنی نابودی محیط زیست این کشور نیز شده است.

در طول سالیان طولانی جنگ، سیستم آبیاری مزارع افغانستان که در طول قرنها طراحی و ایجاد شده بود از بین رفته است. همچنین بیش از ۵۰%  منابع  آب آشامیدنی این کشور به آلاینده های سمی و سرطان زا آلوده شده اند.

موسسه یاری رسانی به کودکان افغان (HTAC) به منظور کمک به وضعیت محیط زیست در افغانستان اقداماتی را در جهت آموزش کودکان این کشور انجام داده است. HTAC موسسه ی غیردولتی ملی و بین المللی در افغانستان است که با هدف بهبود وضعیت آموزشی دختران، پسران و جوامع محلی افغانستان فعالیت می کند. این سازمان از طریق اجرای برنامه های آموزشی ابتکاری و همکاری با مدارس برای ایجاد برنامه درسی قوی و متنوع، آموزش معلمان و ایجاد محیطی ایمن برای یادگیری دانش آموزان را برای تبدیل شدن به شهروندانی مولد تربیت می کند.

 موسسه یاری رسانی به کودکان افغان بخش بزرگی از سرمایه گذاری آموزشی خود را به آموزش محیط زیست به کودکان اختصاص داده است. این موسسه برای طراحی آموزشی محیط زیست خود از بسیاری از مسولین عالی رتبه در افغانستان و کارشناسان محیط زیست یاری گرفته است. هدف عمده این آموزش، آشنایی کودکان با محیط زیست، ایجاد رابطه منحصر به فرد با جهان طبیعی و درک اهمیت و تاثیر محیط زیست بر زندگی و آینده آنان است.

این موسسه در اولین قدم اقدام به ایجاد اتاق محیط زیست در مدارس مناطق مختلف افغانستان کرده است. دانش آموزان در هفته ساعاتی را در راستای آموزش محیط زیست با معلمان خود با  طراحی و پیاده سازی پروژه های عملی هر مشکلات محیط زیست می گذرانند.

از جمله اقدامات و پروژه های اتاق محیط زیست موسسه یاری رسانی به کودکان افغان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

--ایجاد سیستم تشویقی برای دانش آموزانی که در تمیز نگه داشتن مدرسه کوشا هستند.

--آموزش ایجاد و حفظ باغ و باغچه و طراحی جریانهای آبیاری و کاشتن گیاهان و سبزیجات در باغچه مدرسه توسط دانش آموزان. از جمله نمونه های موفق در این زمینه می توان به باغچه مدرسه عبدالله بن عمر در مدرسه راهنمایی منطقه پغمان در غرب کابل اشاره کرد.

--آگاه سازی دانش آموزان از مشکلات محیط زیستی جدی مانند آلودگی آبهای آشامیدنی و حضور مواد سمی و خطرناک در محیط زندگی و فضای پیرامون آنها

--آموزش تستها و آزمایش های تشخیص میزان آلودگی آب و روش های کاهش آلودگی.

همچنین در بسیاری از این آموزش ها دانش آموزان تشویق می شوند که این اطلاعات را در اختیار خانواده، دوستان و همسایه ها نیز قرار دهند.

نکته مهم در مورد آموزش‌های این موسسه توجه به ماهیت عملی آموزش‌های محیط‌زیست است.، چرا که در واقع ماهیت آموزش محیط‌زیست عملی است و محیط‌زیست آموختنی نیست، زندگی کردنی است.

 --------------------------------------------------------

منابع:

Help the Afghan Children (HTAC).Insight on Conflict. Retrieved 11 September 2017, from https://www.insightonconflict.org/conflicts/afghanistan/peacebuilding-organisations/htac/

آموزش عملی برای حفاظت از محیط‌زیست.. Parto. Retrieved 16 سپتامبر 2017, from http://partoschool.org/blog/49