کنگره متخصصان علم اطلاعات: حرکتی برای هویت بخشی، انسجام، و مقبولیت حرفه ای

لیزنا، رحمت الله فتاحی، استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه فردوسی مشهد: هر حرفه ای چنانچه بخواهد به موفقیت و اثربخشی مطلوب برسد باید راهبردهایی را برای خود مورد توجه قرار دهد. در این راستا، نهادهای راهبر نقش بسیار اساسی دارند. انجمنها از جمله نهادهای راهبر در حرفه ها بویژه حرفه های دانشگاهی و تخصصی هستند. در ارتباط با نقش راهبری انجمنها، نباید تصور شود که تنها خود آنها (اعضای هیئت مدیره) مسؤلیت اصلی را بر دوش دارند. باید دانست که نقش اعضاء بسیار مهم است زیرا انجمنها بواسطه اعضای خود شکل می گیرند و می توانند موفق باشند پس همه مسؤلیت دارند.

انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران در طول پانزده سال که از تولد دوباره آن می گذرد همواره تلاش کرده است تا نقش خود را در راهبری حرفه ایفا کند. اینکه تا چه اندازه در این زمینه موفق بوده است بستگی به نظر اعضا دارد. نتایج برخی نظرسنجی ها از اعضاء نشان داده که انجمن تاکنون عملکرد نسبتا موفقی داشته است.[1]  درعین حال نمی توان به این سطح از رضایتمندی قناعت کرد. انجام گستره ای از فعالیتها از جمله برگزاری کارگاههای آموزشی میزگردها و همایشهای ملی و تخصصی  که انجمن در طول پانزده سال گذشته داشته است تنها بخشی از تلاشها برای موفقیت بوده است.

در این میان اقدام برای برگزاری کنگره متخصصان علم اطلاعات از جایگاه ویژه ای برخوردار است چرا که این همایش در سطح ملی و با مشارکت گسترده انجام می شود. سیاستهای کلان انجمن در این زمینه هدفهای مشخصی را دنبال می کند، هدفهایی که می تواند به هویت بخشی، انسجام، و مقبولیت انجمن بیانجامد. البته تحقق این هدفها همانگونه که پیشتر اشاره شد بستگی به میزان و کیفیت همکاری اعضاء دارد. کنگره  با این امید برگزار می شود که اعضاء به شکل گسترده و موثر در آن شرکت کنند. این یک خواست جدی است. همه ما چه در نقش اعضای هیئت مدیره و چه اعضاء وظیفه داریم از این حرکت بزرگ پشتیبانی کنیم زیرا موفقیت کنگره در واقع موفقیت حرفه و یکایک افراد اعم از دانشجویان، کتابداران شاغل و اعضای هیئت علمی است. درعمل، هر نهاد، از جمله انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، برای رسیدن به موفقیت نیازمند توجه به چند مؤلفه اساسی است.

هویت: هویت انجمن در سطح ملی و جهانی وابسته به حرکتها و فعالیتهایی این چنینی است. کنگره باید به شکلی برگزار شود که سازمانهای دولتی، مراکز ملی اطلاع رسانی و سایر انجمنهای علمی و نهادهای حرفه ای آن را بشناسند و انتظار داشته باشند تاثیر آن را در فرایند فعالیتهای حرفه ای و خدمات تخصصی حس کنند. در واقع، این کنگره می تواند تداعی نام انجمن را در ذهن ها به وجود آورد و نام انجمن هم بتواند یاد کنگره را در میان اعضاء زنده کند. بنابراین همفکری و همکاری هر یک از ما با انجمن در برگزاری هرچه موفق تر این کنگره  یک الزام حرفه ای است.

انسجام: برگزاری موفق کنگره می تواند بر میزان انسجام میان انجمن و اعضاء بیفزاید.  برای رسیدن به چنین هدفی باید بیشتر تلاش کرد. در فرایند برنامه ریزی و برگزاری کنگره می توانیم فعالیتها و رفتارهای خود را به گونه ای آشکار کنیم که بر انسجام حرفه ای بیفزاید نه آنکه منتهی به ایجاد تعارض گردد. گاهگاهی مسایلی پیش می آید که می تواند خطر تضعیف یا از بین رفتن انسجام در انجمن را دربر داشته باشد. به همین دلیل باید دقت کرد که به این سمت حرکت نکنیم. بدیهی است که برگزاری یک کنگره بزرگ و ملی با چالشها و مشکلات زیاد و متنوعی همراه است که هر یک می تواند تاثیر منفی بر ذهنیت و رفتار ما داشته باشد. پس باید تلاش کرد تا این مشکلات را مدیریت کنیم. باید مواظب بود تا انسجام حرفه تحت تاثیر حاشیه ها قرار نگیرد.

مقبولیت: از سوی دیگر، برگزاری کنگره باید بتواند بر میزان  مقبولیت درونی انجمن میان اعضاء بیفزاید. این هدف نیز در صورتی محقق خواهد شد که ما به عنوان عضو برای موفقیت انجمن با آن همکاری کنیم و کنگره را با جدیت و کیفیت لازم برگزار نماییم. اگر این امر اتفاق افتد همه ما از دستاوردهای آن برخوردار خواهیم شد و به دریافت خوبی در باره انجمن حرفه ای خود خواهیم رسید و آن را به عنوان یک نهاد مرجع قبول خواهیم داشت. تقویت مرجعیت علمی و حرفه ای انجمن می تواند بر میزان مقبولیت آن بیفزاید.

درخواست من به عنوان رییس دو دوره، نایب رئیس یک دوره انجمن و نیز مسؤل شاخه خراسان (از سال 1390 تاکنون) از همه اعضا آنست که از این رخداد حرفه ای و علمی پشتیبانی کنند. شرکت فعال در کنگره و تشویق همکاران و دانشجویان به همفکری و همکاری با آن یک وظیفه حرفه ای و ملی است که پیامدهایی نیکویی برای همه دارد. بیست سال پیش آرزو داشتیم که انجمن دوباره زنده شود. اکنون انجمن زنده شده است. بیایید آن زندگی آن را به زندگی خود گره زنیم و در راستای پویایی و نشاط حرفه آن تلاش کنیم. بیایید فعالانه با کنگره مشارکت کنیم.

فتاحی، رحمت الله. «کنگره متخصصان علم اطلاعات: حرکتی برای هویت بخشی، انسجام، و مقبولیت حرفه ای». سخن هفته لیزنا، شماره ۳۵3، 13 شهریور ۱۳۹۶.

-----------------------------------------------------------------------------

 [1] محمد سوهانیان حقیقی. مطالعه و نظر سنجی درباره عملکرد و نقش انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی. دانشگاه فردوسی مشهد. کتابداری و اطلاع رسانی دوره نهم زمستان 1385 شماره 4 (پیاپی 36).