به گزارش لیزنا، دومین گفتگوی آنلاین مربوط به نشست کتابخانه‌های آموزشگاهی، روز یکشنبه ۱۹ بهمن ۱۳۹۹ ساعت ۱۹ تا ۲۰:۳۰ در صفحه اینستاگرام انجمن برگزار شد. در این گفتگوهای زنده که تا موعد کنگره هر دو هفته یکبار در روزهای یکشنبه برگزار می‌شود، به نگرش‌ها و تجربه‌های کتابداران کتابخانه‌های آموزشگاهی پرداخته می‌شود. تبادل تجربیات بین فعالان این حیطه، با توجه به تحولات فضای آموزشی متأثر از دوران کرونا اهمیت بیش‌تری یافته است.
در این برنامه دکتر نسترن پورصالحی (دبیر نشست)، میزبان ناهید روستایی و زینب موحدی راد، از کتابداران مقطع متوسطه بود. مهمانان در مورد فضای کتابخانه، برنامه‌های قبل از دوران کرونا و تحولاتی که متأثر از مجازی شدن آموزش در ارائه برنامه‌های کتابخوانی و فعالیت‌های کتابخانه آموزشگاهی رخ داده است، را بیان کردند.
در ابتدا ناهید روستایی کتابدار این مدرسه فضای کاری کتابخانه محل کار خود را به شرح زیر توصیف کرد:
- زیربنای سیصد متری با حدود ۵۰ قفسه کتاب و حدوداً ۲۰ هزار عنوان؛
- فضایی پر نور و روشن با ۳ نیروی کتابدار؛
- دارای بخش ویژه معلمان و کتابهای تخصصی(قفسه بسته)، بخش مرجع و فضای مطالعه مجزا برای دبیرستان دورۀ اول و دوم؛
- دارای کامپیوتر و امکان دسترسی به اینترنت؛
- مجهز بودن مدرسه به سیستم مدیریت یادگیری و امکان تعامل با دانش‌آموزان در فضای مجازی به صورت آنلاین و آفلاین؛
ناهید روستایی درباره اهداف کتابخانه آموزشگاهی گفت:
- ایجاد عادت به مطالعه و انگیزه مطالعه: با خواندن کتابهای رمان و داستان، دست کتابدار پر است و می‌تواند به دانش‌آموزان انگیزه مطالعه ایجاد کند. در ارائه خدمات مرجع باید سبک مطالعاتی دانش‌آموزان را شناخت و به آن‌ها کتاب مناسب با سلیقه‌شان را ارائه کرد. اگر کتابخانه این کار را نکند رسانه‌ها به بچه‌ها اطلاعات می‌دهند.
- بالا بردن سطح اطلاعات عمومی و تفکر عمیق نسبت به پیرامون که می‌تواند در منابع مختلف باشد مانند کتاب، بازی فکری، فیلم و سریال: با توجه به سلایق دانش‌آموزان مختلف نمی‌توان به آن‌ها یک قالب یکسان را به همه پیشنهاد داد. باید با هر فرد به زبان خود باب گفتگو را گشود. مثلاً گاهی یک بازی فکری خوب مفاهیم بسیاری را به دانش‌آموز منتقل می‌کند. باید توجه کرد که این گفتگو در زنگ تفریح صورت می‌گیرد و بچه‌ها زمانی از استراحت خود را به آمدن به کتابخانه و تعامل با کتابدار یا دوستان‌شان اختصاص داده‌اند. اساس کار کتابدار آموزشگاهی ارتباط با دانش‌آموزان است و اگر ارتباط مناسب با آن‌ها برقرار نشود دانش‌آموزان از منابع گردآوری شده استفاده نمی‌کنند. برقراری ارتباط بین علایق و نیازهای دانش‌آموزان با کتابخانه از طریق بسترهای مختلف صورت می‌گیرد. لازم است کتابدار در هر ژانر حداقل ۵ کتاب مناسب سن دانش‌آموزان خود را بشناسد و مطالعه کرده باشد.
وی گفت: در عین حال ترغیب دانش‌آموزان به چشیدن طعم کتاب در ژانرهای مختلف و هدایت آن‌ها به منابع اطلاعاتی مناسب و متنوع با همدلی نزدیک کتابدار با آن‌ها، صورت می‌گیرد.
در بخش دوم گفتگو مهم‌ترین برنامه‌های اعلام شده از سوی ناهید روستایی، کارشناس‌ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، پیش از دوران کرونا به اختصار عبارت است از:
- پاتوق کتاب؛
- تورنومنت کتاب: انتخاب بهترین کتاب‌ها از نظر دانش‌آموزان در رقابت‌هایی شبیه لیگ همراه با قرعه‌کشی و رأی‌گیری؛
- بازی کتاب بازها؛
- نمایشگاه کتاب دهه فجر انقلاب اسلامی؛
- کارنامه کتابخانه در پایان هر ترم؛
- مسابقات معمایی: با استفاده از فضایی که کتاب بازها دارد می توان معماهای محیطی زیادی برای دانش آموزان در محیط کتابخانه طراحی کرد.
- حفظ شعر، روز شمار؛
- دعوت از نویسنده در هفته کتاب؛
- معرفی کتاب در صبحگاه؛
- از آن‌جایی که در سال گذشته بدون آمادگی قبلی و به صورت یکباره مشکل کرونا به وجود آمد، مدارس برخی از فعالیت‌های خود را در قالب شبکه‌های اجتماعی پیش بردند و فعالیت‌های زیر در این دوران انجام شده است:
- تشکیل گروه واتساپ برای کتابخانه؛
- پاتوق نقد و بررسی کتب موجود در کتابخانه؛
- شعرخوانی؛
- مسابقات معمایی؛
- معرفی مجلات و کتاب؛
- کارگاه‌های آنلاین دیالوگ نویسی؛
- تهیه پادکست کتاب؛
- تعامل با طاقچه برای تأمین برخی کتابهای الکترونیکی با تخفیف؛
وی گفت: در سال جاری مدارس از مجازی بودن فعالیت‌ها تا حدی اطلاع داشته‌اند در این دوره برنامه‌های کتابخانه به صورت زیر برگزار شد:
- دعوت از نویسنده به صورت مجازی؛
- تورنومنت کتاب مجازی؛
- پاتوق نقد و بررسی کتاب مجازی؛
- ایجاد مجله تعاملی شامل معرفی کتاب. داستان‌نویسی، طنز، اخبار اجتماعی و انواع مسابقات؛
- نمایشگاه مجازی کتاب در سامانه مدیریت یادگیری مدرسه؛
- معرفی کتاب به صورت ویدئو تعاملی در سامانه مدیریت یادگیری مدرسه؛
- ایجاد سیر مطالعاتی مجازی: ارائه کتابهای مناسب برای نوجوانان به صورتی که در موضوعات مختلف بسته‌های کتاب مناسب معرفی شود مانند کتابهای تاریخی مناسب نوجوان؛
ناهید روستایی، جای خالی کتابدار در مدارس دولتی را خالی دانست و گفت: کتابدار در مدارس می‌تواند مشاوری برای شنیدن نیازهای اطلاعاتی و برآورده ساختن آن‌ها باشد و فرصت دیده شدن را برای دانش‌آموزان فراهم آورد.
تجربیات عملی مناسبی در برگزاری جلسات تعاملی با دانش‌آموزان در فضای مجازی و امکاناتی که تکنولوژی‌های نوین در اختیار کتابداران قرار می‌دهد، در این گفتگو عنوان شد که بسیار عملی و کاربردی بود.
در ادامه صحبت‌های زینب موحدی راد به دلیل مشکل فنی تیتروار بیان شد که به دلیل پرداختن به این فعالیت‌ها در یک گفتگوی مجزا از بیان آن‌ها در این بخش اجتناب می شود. علاقه مندان برای دریافت اطلاعات در مورد جلسات نقد و بررسی کتاب و فیلم، مسابقات هیجانی کتابخوانی، همچون فرغون‌سواری و هولاهوپ با کتاب، شکل‌گیری انجمن‌های مختلف برای توسعه کتابخوانی بین دانش‌آموزان و نکاتی از نحوه هدایت اتاق‌های گفتگو در فضای مجازی را می‌توانند در گفتگوی زنده ۱۷ اسفند ۱۳۹۹ مشاهده کنند.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.