داخلی
»گزارش
گرامیداشت هجدهمین سالروز تاسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی برگزار شد
به گزارش لیزنا، مراسم گرامیداشت هجدهمین سالروز نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با حضور محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ علیرضا مختارپور، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و مهدی رمضانی، سرپرست نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور برگزار شد.
محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مراسم گرامیداشت هجدهمین سالروز تاسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور طی سخنانی ضمن تبریک ایام و اعیاد شعبانیه طی سخنانی گفت: امروز ولادت حضرت زین العابدین علیه السلام است که خدمت همه عاشقان و دوستداران اهل بیت تبریک می‌گویم و امیدوارم که در همه حالات و احوالات زندگی از فیوضات این امام همام که در قالب ادعیه روح بخش و بی نظیرشان که امام راحل عظیم شان در وصیتنامه سیاسی الهی خود از آن به عنوان زبور آل محمد یاد می‌کنند، بهره‌مند باشیم. در همین راستا یکی از کارهای مهمی که دوستان ما در مجموعه‌های فرهنگی انجام می‌دهند ترویج و توسعه فرهنگ مطالعه و تعمیق در این ادعیه صحیفه سجادیه و دعاهای بی نظیری مثل دعای ابوحمزه ثمالی است که امیدوارم بتوانیم در سحرهای ماه مبارک و نورانی رمضان که در پیش رو داریم از آن بهره مند شویم.
وی افزود: بسیار خوشحالم از اینکه در مراسم گرامیداشت هجدهمین سالگرد تاسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور مهمان عزیزان هستم و امیدوارم با لطف الهی مسیر بسیار خوبی که در سال‌های اخیر در این نهاد شاهد بودیم، تداوم پیدا کند و مجموعه کشور از برکات این نهاد بیش از گذشته استفاده کنند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ضمن تقدیر از دبیرکل سابق نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور گفت: باید تشکر کنم از استاد عزیز جناب آقای مختارپور که انصافاً از شخصیت های کم نظیر حوزه فرهنگ و ادب کشور هستند. ایشان یکی از استوانه‌های حوزه فرهنگی کشور هستند و ما خوشحالیم که وجود پربرکت ایشان در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و امروز در ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران منشأ خیر و برکت هستند.
اسماعیلی ادامه داد: جناب آقای مختارپور در دوره تصدی خود در نهاد ریل‌گذاری های خوبی انجام دادند و نهاد کتابخانهها را به یک نهاد قوی تبدیل کردند به طوری که امروز که ما در خدمت شما هستیم بسیاری از مشکلات چند سال گذشته در این نهاد حل شده است. همانطور که آقای مختارپور در سخنان خود فرمودند همچنان با جدیت به دنبال حل مشکلات این نهاد هستند و من که افتخار استفاده از محضر ایشان را دارم می‌بینم که بصورت مستمر پیگیر مسائل نهاد هستند.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای رفع مشکلات معیشتی کتابداران و کارکنان نهاد گفت: کار مهم ما رفع مشکلات سازمانی نهاد است که مجلس شورای اسلامی نیز برای رفع این مشکل آماده است. ما نیز کارهای مقدماتی آن را انجام داده‌ایم و ان شاءالله در اسرع وقت این بحث را به سامان خواهیم رساند و در این مسیر با نهادهای مرتبط در دولت در حال رایزنی و گفتگو هستیم که این موضوع را به نحو قابل قبولی حل خواهیم کرد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نهاد کتابخانه های عمومی کشور را یک سرمایه بزرگ برای کشور دانست و گفت: در گذشته این توفیق را داشتم که در استانهای کوچک، شهرهای با جمعیت کم حضور داشته باشم و از نزدیک می‌دیدم که تنها نهاد فرهنگی موجود در آن مناطق کتابخانه‌های عمومی هستند. در برخی شهرهای استان مرکزی که به لحاظ فرهنگی از شهرهای زرخیز ما هستند، یک کتابخانه با دو کتابدار فعال کار چند دستگاه و نهاد فرهنگی را انجام می‌دادند.
اسماعیلی با اشاره به برخی طرح‌های فرهنگی اجرا شده و در دست اجرا در دولت گفت: به تازگی طرحی در دولت در راستای محرومیت زدایی فرهنگ و هنر در کشور اجرا کردیم؛ طی این طرح در ۷۲ شهرستان محروم ۴۰ هزار نفر را تحت آموزش قرار دادیم که بخش عمده‌ای از آن را نهاد کتابخانه‌های عمومی و بخشی از آن را شبکه کانون های فرهنگی هنری مساجد حمایت می‌کنند. در این طرح آموزش ۵۰ رشته مختلف هنری به صورت رایگان با حفظ ضوابط مشخص و بدون سر و صدا آغاز شد و ۴۰ هزار نفر ثبت‌نام کرده اند.
وی با تاکید بر لزوم هم افزایی دستگاه‌های فرهنگی کشور گفت: بارها در محافل مختلف عنوان کرده‌ام که این شبکه گسترده حوزه فرهنگی باید به صورت هم افزا کار کند؛ یکی از مهمترین این شبکه‌ها مجموعه کتابخانه‌های عمومی کشور است که نزدیک به ۲۵۰۰ کتابخانه نهادی در سراسر کشور دارد که یک عدد فاخر و قابل اتکا در حوزه فرهنگ به شمار می‌آید.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: گاهی خودم، خودم را مورد محاسبه قرار می‌دهم که اگر ما در محضر الهی مورد سوال قرار گیریم که «این مکنت امروز در اختیار شما بوده است و شما چه کار کرده‌اید؟» ما پاسخ قانع کننده ای نداریم و دست‌هایم آن بالا است. مگر می‌شود با چنین شبکه گسترده، با بودجه‌ای که در اختیار ماست و مسئولیت مهمی که بر عهده داریم، از زیر مسئولیت فرار کنیم؟
محمد مهدی اسماعیلی تصریح کرد: معتقدم که نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به تنهایی می‌تواند بخش عمده‌ای از اهداف فرهنگی نظام جمهوری اسلامی ایران را محقق کند. فعالیت‌هایی متنوعی چون رونمایی کتاب در شهرهای کوچک برای من بسیار دلچسب است. چرا که معتقدم این اقدامات، کارهای عمیق فرهنگی است و کتابحانه ها می‌توانند در کنار مسجد فعالیتهای فرهنگی ما را سامان دهند. معتقدم حوزه کتابخانه‌های عمومی سرمایه کم نظیر برای انجام فعالیتهای متنوع فرهنگی است و استفاده دقیق از این شبکه خوب فرهنگی گسترده حتماً وظیفه دوستان ما در نهاد است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به معرفی ترکیب جدید هیأت امنای کتابخانه های عمومی کشور، گفت: به همت اعضای دولت مکتبی، ترکیب جدید اعضای هیأت امنا نیز انتخاب شده و این افراد جدید در جایگاه هیأت امنا به فعالیت خواهند پرداخت و امیدوارم در کنار جناب آقای مهدی رمضانی که از دوستان با سابقه من در حوزه فرهنگ هستند به توفیقات مورد نظر برسند. جناب آقای رمضانی با سابقه عمیق فرهنگی، سال‌های سال است در حوزه کتاب و نشر خدمت می کنند و انصافاً جزء دوستان کم نظیری است که همه وقت خود را در این راه گذاشته است. ان شاءالله با وجود ایشان و دوستان خوبمان و اعضای محترم هیأت امنای کتابخانه ها به ویژه استاد عزیز جناب آقای مختارپور شاهد رشد و اعتلای بیشتر این نهاد فرهنگی خواهیم بود.
معرفت، معنویت، علم و دانش حرفه ای خود را افزایش دهید
علیرضا مختارپور، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در این مراسم ضمن تبریک ولادت حضرت امام سجاد(ع)، گفت: در جهان پر شور و شر امروز، با تنوع و تکثر اطلاعات و داده هایی که لحظه به لحظه جان و روان و فکر و روح تمام انسان ها را در معرض آسیب قرار می دهد و حتی فرصتی برای اعتبارسنجی آن ها نیست، مخصوصا نسل نوجوان و جوان ما در معرض تهدید جدی قرار داده، ارتباط با خداوند شاید بهترین مأمن و پناهگاه برای انسان ها است.
وی ادامه داد: ارتباط با خداوند و معنویت، امروز در جهان غرب و اقصی نقاط جهان مورد توجه قرار گرفته است. اگر نسخه های واقعی و صحیح برای این مشکلات ارائه نشود، قطعا نسخه های دروغین و مسلک ها و فرقه های انحرافی، هر روز سر بر می آورد و نسل جوان و حقیقت جو و معنویت گرای جهان را در معرض تبلیغات خود قرار می دهد. گاهی یکی از بزرگ ترین ادعاهای این نوع مکاتب این است که انسان نیازمند برقراری ارتباط شخصی و مستقیم با خدا است.
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با اشاره به دعای پنجاهم صحیفه سجادیه به ارتباط مستقیم، خالص و صمیمی میان مخلوق و خالق، اشاره کرد و گفت: این دعا از زبان امام سجاد(ع) بوده و دعایی معتبر است؛ در اواسط این دعا گفتگویی میان بنده و خداوند صورت می گیرد. « فَأَسْأَلُکَ اللَّهُمَّ بِالَمخْزُونِ مِنْ أَسْمَائِکَ، وَ بِمَا وَارَتْهُ الْحُجُبُ مِنْ بَهَائِکَ، إِلَّا رَحِمْتَ هَذِهِ النَّفْسَ الْجَزُوعَةَ، وَ هَذِهِ الرِّمَّةَ الْهَلُوعَةَ، الَّتِی لَا تَسْتَطِیعُ حَرَّ شَمْسِکَ، فَکَیْفَ تَسْتَطِیعُ حَرَّ نَارِکَ، وَ الَّتِی لَا تَسْتَطِیعُ صَوْتَ رَعْدِکَ، فَکَیْفَ تَسْتَطِیعُ صَوْتَ غَضَبِکَ». «خدایا تو را سوگند می دهم به نام‌هایی که در گنجینه داری، به آنچه از جلالت در پس پرده قرار گرفته که رحمت آری بر این وجود بی‌تاب، و این مشت استخوان بی‌طاقت که تاب آفتاب تو را ندارد، تا چه رسد به گرمی دوزخت! و قدرت شنیدن صدای رعد تو را ندارد تا چه رسد به فریاد خشمت.»
مختارپور افزود: این مطالب در تقریر وضع بنده است و در فراز بعد زیبایی ارتباط با خداوند به خوبی بیان شده است؛ «فَارْحَمْنِی اللَّهُمَّ فَإِنِّی امْرُؤٌ حَقِیرٌ ، وَ خَطَرِی یَسِیرٌ، وَ لَیْسَ عَذَابِی مِمَّا یَزِیدُ فِی مُلْکِکَ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ، وَ لَوْ أَنَّ عَذَابِی مِمَّا یَزِیدُ فِی مُلْکِکَ لَسَأَلْتُکَ الصَّبْرَ عَلَیْهِ، وَ أَحْبَبْتُ أَنْ یَکُونَ ذَلِکَ لَکَ، وَ لَکِنْ سُلْطَانُکَ اللَّهُمَّ أَعْظَمُ، وَ مُلْکُکَ أَدْوَمُ مِنْ أَنْ تَزِیدَ فِیهِ طَاعَةُ الْمُطِیعِینَ، أَوْ تَنْقُصَ مِنْهُ مَعْصِیَةُ الْمُذْنِبِین»َ. «خدایا به من رحم کن؛ زیرا که فردی کوچکم، و قدر و منزلتم ناچیز است، عذابم چیزی نیست که به مقدار ذرّه‌ای در پادشاهی‌ات بیفزاید، و اگر عذاب دادن من در پادشاهی تو می‌افزود، هرآینه صبر بر آن را از تو درخواست می‌کردم و دوست می‌داشتم که آن فزونی تو را باشد؛ اما ای خدا، سلطنت تو بزرگ‌تر و پادشاهی‌ات با دوام‌تر از آن است که طاعت مطیعان در آن بیفزاید، یا عصیان گنهکاران از آن بکاهد». زیباتر و عاشقانه تر از این ارتباط بین بنده و خداوند در کدام مکتب و فرقه پیدا می شود!
دبیرکل سابق نهاد کتابخانه های عمومی کشور، گفت: عزیزان من، کتابداران عزیز، من هنوز هم عاشقانه شما را دوست می دارم و برای رفع مشکلاتتان، اگر کمکی از دستم برآید، تلاش می کنم. خوشحال هستم که امروز دولتی مردمی و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، برای اهالی فرهنگ، هنر، ادب و کتابخانه و کتابدار، زحمت می کشند؛ تمامی این ها به جای خود، اما شما باید خودتان را زیاد کنید و معرفت، معنویت، علم و دانش حرفه ای خود را افزایش دهید.
وی با قرائت این شعر به سخنان خود پایان داد:
بر لب تپش ترانه ای باشد و من
آرامش جاودانه ای باشد و من
از این همه های و هو چه حاصل
ای کاش غوغای کتابخانه ای باشد و من
همت کارکنان و نگاه فرهنگی دولت مردمی به کتابخانه‌های عمومی موجب شکوفایی این نهال در باغ گسترده کتاب خواهد شد
مهدی رمضانی، سرپرست نهاد کتابخانه های عمومی کشور در این مراسم طی سخنانی با تبریک ایّام و اعیاد مبارک ماه شعبان و خوش آمدگویی به مهمانان، معاونین و مدیران کل ستادی، کارکنان و برگزیدگان حاضر در مراسم گزارش مختصری از فعالیت های نهاد پرداخت. در ادامه متن کامل سخنرانی وی را می خوانید.
امروز برای کارکنان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، روز مبارکی است. ضمن تقدیر از اعضای هیأت محترم امناء و سپاسگزاری از تک تک کتابداران و کارکنان کوشای آن، از تمامی کسانی که در شکل‌گیری و تثبیت نهاد نقش داشته و در طول این ۱۸ سال، منشا اثر و خدمات بوده اند، به ویژه استاد ارجمند و فاضلم، جناب آقای مختارپور که عنایتشان همواره بر مجموعه نهاد مستدام است، به نیکی یاد می‌کنم و نامشان را فراموش نمی کنم؛ افرادی که در طول تصدی مسئولیت با دل وجان در نهاد خدمت کرده‌اند و در نقطه‌ای که اکنون در آن ایستاده ایم، نقش داشتند. امروز به واسطه اعتماد وزیر محترم، بنده به عنوان سرپرست نهاد به همراه همکارانم ادامه دهنده این راه هستیم که از اعتماد ایشان تشکر می کنم.
امروز پس از گذشت ۱۸ سال از تاسیس نهاد، شاهد رشد شاخص‌ها در سرفصل‌هایی چون فضا و امکانات مطالعاتی، خدمات کتابخانه‌ای؛ توسعه منابع اطلاعاتی و توسعه فعالیتهای فرهنگی و ترویجی هستیم.
در سرفصل توسعه فضا و امکانات مطالعاتی، با ۳۶۷۸ باب کتابخانه عمومی (۲۷۱۰ باب نهادی، ۸۵۴ باب مشارکتی، ۲۸ باب مستقل و ۸۶ باب سالن مطالعاتی)، به ارائه خدمات می پردازیم. اقدام شاخص و موثر در این حوزه افتتاح کتابخانه مرکزی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) سنندج در آبان ماه سال جاری با حضور وزیر محترم بود که برخی از امکانات آن برای اولین بار در کشور مورد بهره برداری قرار گرفت. در تلاش هستیم در صورت تدبیر وزیر محترم تا پایان سال، کتابخانه مرکزی قم را به مردم عزیز قم تقدیم کنیم.
در بخش توسعه خدمات کتابخانه‌ای تلاش کردیم، صرف نظر از خدمت ذاتی امانت، خدمات جدیدی ارائه دهیم که از جمله آنها دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی علمی، طرح تحویل کتاب درب منازل (پیک کتاب)، و طراحی خدمات کوله کتاب برای مناطق روستایی اشاره کرد. توسعه خدمات گروه‌های خاص (تقویت بخش‌های نابینایان، ناشنوایان، ساماندهی نسخ، چاپ سنگی و سربی، توسعه خدمات به سالمندان و اتباع) از دیگر اقدامات در این حوزه بوده است.
در سرفصل توسعه منابع اطلاعاتی علاوه بر خرید متمرکز منابع اطلاعاتی، به منظور مجموعه‌سازی بر مبنای نیاز مخاطب و اقتضائات محلی، طرح انتخاب کتاب با نظر کتابدار را در دو نوبت اجرا کردیم.
در بخش فعالیتهای فرهنگی و ترویجی، می‌توان به برگزاری جشنواره‌های کتابخوانی (از جمله یازدهمین دوره جشنواره کتابخوانی که ان شاءالله اختتامیه آن بزودی برگزار خواهد شد)، پنجمین جشنواره بین المللی کارتون کتاب، برگزاری قریب به ۳۰ هزار برنامه فرهنگی مجازی و حضوری، برگزاری برنامه‌های متعدد ادبی در بیش از ۸۵۰ محفل ادبی در کشور، تشکیل محافل قرآنی، برنامه‌های مناسبتی، پویش‌ها و انتشار ۱۵ جلد کتاب هدهد سفید ویژه نوجوانان اشاره کرد.
در این مسیر:
۱. بیانات رهبر معظّم انقلاب به‌عنوان نقشه راه برای تمام اجزای نهاد کتابخانه‌های عمومی همواره چراغ روشنگر راهمان بوده است.
۲. تلاش کرده‌ایم به کتابداران و کتابخوانان به عنوان دو رکن اصلی نهاد و موثر فرهنگ‌سازی توجه داشته باشیم.
۳. سعی همه‌جانبه برای بهبود وضع معیشتی کتابداران، توانمندسازی نیروی انسانی از طریق برگزاری دوره‌های متنوع عمومی و تخصصی آموزشی در راستای تقویت و ارتقای سطح معرفتی و فرهنگی و حرفه‌ای، تقویت جایگاه اجتماعی از طریق معرفی نهاد در رسانه ملی، ایجاد ارتباط نزدیک میان کتابداران و مدیران ارشد نهاد و طراحی سازوکارهای لازم برای تداوم مجموعه‌سازی به انتخاب کتابداران مورد توجه بوده است.
۴. در توسعه‌بخشی، به فعالیتهای فرهنگی کتابخانهها و کتابداران با توجه به انواع مخاطبان و نیازهای ایشان به منظور ترویج مطالعه در کشور توجه شده است.
۵. توجه به گروه سنی کودک و نوجوان در تامین منابع و طراحی فعالیتهای کتابخانه‌های عمومی، از محورهای اصلی فعالیتها بوده است.
۶. به هم‌افزایی با سایر نهادها و ارگان‌های مرتبط و مسئول در امر کتابخوانی در کنار استفاده از ظرفیت خیّرین محترم در مسیر تحقق اهداف، توجه شده است.
۷. ارتقای کیفی فعالیتها مبنای کارمان بوده است.
۸. در راستای تبدیل کتابخانهها به مراکز فرهنگی به عنوان رکنی تأثیرگذار در عرصة کتابخوانی از طریق طراحی برنامه ها و ارائه خدمات همت گمارده ایم.
۹. اجرای طرح آمایش سرزمینی در استانهای کشور، تدوین استانداردهای تخصصی کتابخانه‌های عمومی، بهروزرسانی نظام جامع آماری نهاد در کنار برگزاری همایش‌های تخصصی «طراحی کتابخانه‌های عشایری» و «جایزه خدمات برون کتابخانه ای» مورد توجه بوده است.
۱۰. به منظور ارتقای شاخصه‌های فرهنگی، به شهرهای آسیب‌پذیر اجتماعی در ۳۱ استان کشور، نگاه ویژه شده است.
۱۱. توسعة فعالیت گروه‌های جهادی در مناطق محروم و گسترش و تنوع حوزه فعالیتهای جهادی در این مناطق مدنظرمان بوده است.
۱۲. درحد بضاعت از طرح های فرهنگی ارائه شده به نهاد حمایت شده است.
۱۳. در طراحی برنامه‌ها، به کاربرمحورکردن خدمات توجه شده است. از همین منظر آموزش کاربران از طریق ارتقا و توسعه آموزش‌های «مهارتی»، «سواد اجتماعی»، «سواد علمی»، «سواد سلامت» با رویکرد تقویت کسب وکارهای کوچک و رونق و جهش در تولید ملی، تنوع یافته است.
آنچه بدان اشاره شد ناشی از همـّت بلند و تعهّد مسئولانة تمامی کارکنان نهاد است. از همه این عزیزان تشکر می کنم و توفیق شان را در حوزه با برکت کتاب و کتابخوانی از درگاه حـق مسألت دارم. یقین دارم نهاد کتابخانهها با همّت متعالی و تلاش‌های جمعی و دلسوزانه عزیزانم در سراسر کشور و نگاه فرهنگی دولت مردمی بیش از پیش خوش خواهد درخشید و با توجه ویژه دولت و وزیر محترم به مسئله کتابخانه‌های عمومی و کتابداران، شاهد رشد و شکوفایی و ثبیت این نهال در باغ گسترده کتاب خواهیم بود.
امیـدوارم ایـن تلاش مبارک، منظور نظر حضـرت بقیه اللّه (ارواحنا فداه) باشد.
ان شاء الله.
به فضل الهی و در ادامه روند رو به رشد، به آینده روشن نهاد خوشبینم.
به یمن همدلی اهل فضل و علم و کتاب
همیشه نور خدا در کتابخانه ی ماست
امیدوار به لطف خدای منانیم
که سایه ی کرمش رهنمای اهل وفاست
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.