بازبینی در تفکر کتابخوانی امری مهم در ترویج مطالعه است

به گزارش لیزنا،  اولین جلسه انجمن کتابخانه عمومی شهرستان تهران در سال جاری به ریاست قاسم محمد طهرانی، معاون استاندار و فرماندار تهران؛ مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران؛ حامد شایان، معاون سیاسی و اجتماعی فرمانداری تهران؛ محمد خراسانی زاده، مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران؛ علیرضا زند وکیلی، مدیرکل کتابخانه های عمومی استان تهران؛ امین توکلی زاده، معاون فرهنگی-اجتماعی شهردار تهران؛ علیرضا کریمیان، مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران؛ عبدالرضا علی پناه، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تهران و دبیر انجمن و دیگر اعضای حقوقی و حقیقی یکم شهریور در سالن جلسات فرمانداری تهران برگزار شد.

قاسم محمد طهرانی، معاون استاندار و فرماندار تهران در این نشست طی سخنانی گفت: در تهران با نهادها و بخش های مختلف جلسات فنی و عمرانی زیادی داریم و  این نخستین جلسه فرهنگی است که طی این چند ماه داشتیم. ترویج کتابخوانی و توسعه فرهنگ مطالعه و علاقمند کردن مردم پایتخت به خواندن امری مهم در کاهش آسیب های اجتماعی شهر تهران است.

محمد طهرانی گفت: ما باید داشته‌هایمان را به جا خرج کنیم، سازمان ها وادارات فرهنگی -آموزشی همچون اداره کل کتابخانه ها، شهرداری، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و آموزش پرورش با داشتن کتابخانه در مناطق مختلف شهر تهران در حال ارائه خدمات به مردم فهیم پایتخت هستند. با یک هم افزایی و تعامل سازنده بین کتابخانه ها می شود اقدامات مفیدی در راستای گسترش کتابخوانی و ترویج مطالعه در تهران انجام داد.

وی تاکید کرد: ما امروز به ایجاد فضای کتابخانه‌ای در شهر تهران چندان نیاز نداریم اما مساله ما این است که تفکر کتابخوانی نداریم. شخصیت اول کشور ما یعنی مقام معظم رهبری کتابخوان هستند؛ با همه دغدغه‌هایی که دارند اما کتاب می‌خوانند، بنابراین مساله اول ما کتاب نیست، کتابخوان است. درک متقابل شرایط روز از سوی دیگر می تواند به ما کمک کند و امروز همه ما نسبت به مسائل فرهنگی دغدغه مند هستیم و می دانیم که در نهادها و بخش های مختلف اولویت هایی همچون فرهنگ، تربیت، اخلاق و دین وجود دارد.

طهرانی افزود: از سوی دیگر ما در تهران آسیب‌های اجتماعی شهرهای دیگر ایران را هم داریم؛ افراد متعدد از شهرستان های مختلف و از جای جای ایران به جهت کسب درآمد و تحصیل به تهران مهاجرت کرده اند؛ به همین دلیل توجه به امر کتابخوانی و برگزاری برنامه های فرهنگی مناسب می تواند کمک شایانی در رفع آسیب های اجتماعی باشد؛ تهران خودش به معنای واقعی مناطق محروم زیادی دارد و نیاز به کمک ویژه دارد.

پرداختن به نفس کتابخوانی امری ضروری است

علیرضا زند وکیلی، مدیرکل کتابخانه های عمومی استان تهران در ادامه این نشست توضیحاتی درباره روند برگزاری جلسات انجمن کتابخانه های شهر تهران ارائه کرد و گفت: این انجمن از مهم ترین انجمن هایی است که در کلان شهر تهران برگزار می شود. اعضای حقیقی و حقوقی در انجمن نشانگر اهمیت این انجمن و کتابخانه ها در تمام جغرافیای کشور است.  بعد از مدارس و مساجد بزرگ ترین پایگاه فرهنگی کتابخانه ها هستند. حتی در روستاها که کتابخانه ثابت ندارند کتابخانه سیار در حال ارائه خدمت به مردم کتابدوست است.

وی گفت: آنچه مهم است و اغلب نادیده گرفته می شود این است که به نفس کتابخوانی پرداخته شود.

کتابخانه ها،  فضای امنی برای جوانان است

مهدی چمران، رئیس شورای اسلامی شهر تهران دیگر سخنران این نشست با اشاره به سرانه مطالعه در کشور گفت: با ظهور فضای مجازی روز به روز سرانه کتابخوانی کمتر شده و کتاب هایی که صوتی است شاید این روزها بیشتر مورد اقبال به ویژه نسل جوان  قرار گیرد.

چمران گفت: کتاب اگرچه با مشکلات زیادی رو به رو است اما بارها اشاره کرده ام که جمعیت فراوانی که به نمایشگاه کتاب می ‌آیند نشان می دهد مردم برای خرید و مطالعه کتاب انگیزه دارند اما باید از آن برای فرهنگ مطالعه بهره برداری کرد. فرهنگ کتابخوانی باید گسترش یابد؛ اگرچه فضای مجازی کار را سخت کرده است؛ کتابخانه های شهرداری هم باید روی این موضوع کار کنند که چگونه جوانان را به مطالعه ترغیب کنند.

وی با تاکید بر اینکه کتابخانه ها باید فضاهایی را به وجود بیاورند که جوانان ما به این محیط های امن و سالم مراجعه کنند،  افزود: باید فرهنگ کتابخوانی جا بیافتد و اقدامات بیشتری در راستای ترویج کتابخوانی انجام شود؛ البته بخش فرهنگ بیشترین اعتبار را در شورای شهر تهران به ویژه در سال جاری داشت.

هم افزایی بین کتابخانه های سازمان ها، توسعه کتابخوانی در پایتخت را به همراه دارد

محمد خراسانی زاده. مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران با تاکید بر لزوم هم افزایی ادارات فرهنگی سطح تهران که دارای کتابخانه هستند، گفت: تهران یک پنجم جمعیت کشور را در خود جای داده و به همین دلیل توجه ویژه به بخش کتابخوانی در تهران بسیار اهمیت دارد؛ لذا توسعه و گسترش امر کتابخوانی در پایتخت امری ضروری است که تحقق این امر مهم فرهنگی نیازمند هم افزایی و همدلی بین سازمان ها و اداراتی است که دارای کتابخانه در تهران هستند.

معرفی کتاب های مفید در بیلبوردهای شهری امری تاثیرگذار در ترویج کتابخوانی است

عبدالرضا علی پناه، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان تهران و دبیر انجمن کتابخانه های عمومی در ادامه این نشست گفت: حوزه کتاب بسیار با اهمیت است و اگر در جایی کشور ما را بشناسند یکی از مولفه هایش کتاب و کتابخوانی و مشاهیر فرهنگی ما است. دوستان در اداره کتابخانه ها تلاش های بسیاری در حوزه کتاب و کتابخوانی می کنند اما ۴۰ کتابخانه در سطح کلان شهر تهران نیازهای ما را برطرف نمی کند.  

وی در ادامه افزود: مساله بعدی این است که فقط امانت دادن کتاب مهم نیست بلکه باید از امکانات همه دستگاه‌ها استفاده کرده تا ترویج کتاب و کتابخوانی کنیم. اگر بتوانیم کتاب ها را روی سازه های شهری به مردم معرفی کنیم می تواند موثر باشد. همچنین باید از فضای انجمن ها استفاده کرد. ما در تهران بیش از ۴۸ انجمن فعال ادبی داریم اما پراکنده است.

به گفته علی پناه، نزدیک به ۵۰ هزار عضو فعال و غیرفعال در کتابخانه های تهران وجود دارد که این ظرفیت باید ساماندهی شود.  

وی گفت:‌ زمانی قرار بود در کمپ های اعتیاد در تهران به معتادان کتاب بدهیم تا در زمان درمان از آن استفاده کنند. ما اعلام آمادگی می کنیم که در مناطقی که بزه اجتماعی وجود دارد از ظرفیت های کتابخوانی استفاده کنیم. به طور مثال می خواهیم در منطقه هرندی کتابخانه های مساجد را تقویت کنیم و این آمادگی را در اداره فرهنگ و ارشاداسلامی شهر تهران داریم که با قوت در کنار شما بایستیم.

برای کتاب رخداد تعریف کنیم

امین توکلی زاده، معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران دیگر سخنران این نشست نیز گفت: سازمان فرهنگی و هنری شهرداری کتابخانه های بسیاری دارد که برخی فعال تر هستند اما این تنها ظرفیت شهر تهران نیست. در ۲۵۳ محله نیز سراهای محله کتابخانه های خوبی دارند که افراد می توانند از آن استفاده کنند. بنابراین اگر بخواهیم تب سنج فرهنگی را فعال کنیم، فرهنگ کتابخوانی مهم است و در این باره مصرف فرهنگی ما به ویژه در حوزه کتاب خوب نیست.

وی افزود: در سال های گذشته رخدادهای خوبی اتفاق افتاده و جریانی حول کتاب شکل گرفته است. باید برای کتاب رخداد و پیرامون آن برنامه تعریف کنیم چون مدتی است در رخداد کتابخوانی کم رونق هستیم.

به گفته توکلی زاده، باید برای دسترسی مردم محله به کتاب فکر کنیم. باید سرانه کتابخوانی و کتابفروشی را کنار هم  بینیم.

وی تصریح کرد:‌ تهران دو هزار مسجد دارد که می توان از ظرفیت های آن استفاده کرد. کتابخانه مسجد برای همه ما خاطره ساز است و می توان از این فضا برای زیست فرهنگی استفاده کرد. کتابخانه های مساجد کانون فرهنگی شهر تهران بودند و نباید این را از زنجیره کتاب و کتابخوانی خارج کرد.

وی با بیان اینکه رخداد کتاب از همه مهم تر است و باید برای کتاب هر چند وقت یک بار یک رخداد تعریف کنیم، تاکید کرد: باید سیرهای مطالعاتی را  برنامه ریزی کرد تا بتوان جریانی را در این حوزه راه اندازی کرد. در گذشته این سیرهای مطالعاتی در مساجد وجود داشت و در زمان انقلاب جریان ساز بود.

یکی از آفات ما کتاب های قدیمی و فرسوده است

علیرضا کریمیان، مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران نیز در ادامه این نشست درباره فعالیت‌های سازمان متبوع خود در حوزه کتاب و کتابخوانی توضیحاتی ارائه کرد و گفت: ما در آموزش و پرورش کتابخانه های تخصصی برای معلمان داریم. در دوره متوسطه نیز کتابخانه های موضوعی را طراحی کردیم. از سوی دیگر یکی از مسایل ما وجین کتابخانه های مدارس است.  در مدارس کتابخانه ویژه اولیا را دنبال می کنیم. در برخی از مدارس فضایی برای انتظار والدین وجود دارد، اما می خواهیم از این فضا برای کتابخانه استفاده کنیم.

کریمیان فعالیت های آموزش و پرورش را در سه حوزه  مسابقات کتاب‌خوانی، برگزاری نمایشگاه کتاب و تجهیز کتابخانه های مدارس برشمرد و عنوان کرد: ما سال تحصیلی جاری را به صورت مجازی طی کردیم و در آن جشنواره دانایی و توانایی را با شرکت ۵۰ هزار دانش آموز برگزار کردیم. از سوی دیگر با همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور توانستیم با شروع کرونا و عدم دسترسی به دانش آموزان مسابقه کتابخوانی مجازی را در سامانه این سازمان برگزار کنیم.

مدیرکل آموزش و پرورش شهر تهران افزود: هر ساله همزمان با هفته کتاب در همه مدارس یعنی نزدیک به ۲۵۰۰ مدرسه دولتی و ۲۵۰۰ مدرسه غیر دولتی نمایشگاه برگزار می کنیم، اما نتوانستیم کتاب های نو و جدید را به کتابخانه ها تزریق کنیم و یکی از آفات ما کتاب های قدیمی و فرسوده است.

وی افزود: یکی از رویکردهای جدی ما کتاب و کتابخوانی است. ما امروز دو برنامه درسی رسمی و غیر رسمی داریم، باید بتوانیم بین آموزش و پرورش یک تعامل داشته باشیم تا از امکانات هم استفاده کنیم و دانش آموزان را به سوی کتاب و کتابخوانی هدایت کنیم.

نخستین جلسه انجمن کتابخانه ها ی عمومی شهرستان تهران در سال ۱۴۰۱ با تبادل نظرات اعضا و ارائه پیشنهادات عصر روز گذشته سه شنبه یکم شهریور ماه به کار خود پایان داد.