سیاست کشورها در جذب دانشجوی بین الملل چیست؟

به گزارش لیزنا، دکتر جعفراد مهراد درباره سیاست کشورها در جذب دانشجوی بین الملل گفت: در جهان کشورهای بسیاری می کوشند تعداد بیشتری از دانشجویان بین المللی را در دانشگاه های خود پذیرش کنند. دلیل اصلی آن، این واقعیت است که صنعت خدمات به ویژه صنعت آموزش عالی سهم بسیار بزرگی در رشد اقتصادی دارد. در استرالیا، درآمد حاصل از دانشجویان بین المللی چهارمین منبع مهم درآمد های این کشور به حساب می آید. همینطور، در انگلستان تعداد دانشجویان بین المللی سالانه از رشد نمایی برخورد است. در این میان، مالزی با درک تاثیر مثبت این صنعت در رشد اقتصادی جذب ۲۵۰/۰۰۰ دانشجوی بین المللی را تا سال ۲۰۲۵ هدف گذاری کرده است.

استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز و موسس isc  تصریح کرد: وقتی هدف گذاری مالزی را با اهدافی که استرالیا و انگلستان در جذب دانشجوی بین المللی دنبال می کنند مقایسه می کنیم، بعید به نظر می رسد که مالزی در آینده نزدیک بتواند به این هدف مهم دسترسی پیدا کند. دلیل آن روشن است.  تعداد دانشجویان بین المللی در این کشور طی سال های گذشته علیرغم مزایایی بیشمار تحصیل در مالزی راکد مانده است. راکد ماندن تعداد دانشجوی بین المللی شاغل به تحصیل در دانشگاه های مالزی بیش از همه مربوط به اجرای این سیاست است که دانشجو در حالیکه به تحصیل در دانشگاه های این کشور اشتغال دارد از محدودیت های اعمال شده برای انجام کارهای پاره وقت یا تمام وقت رنج می برد.

دکتر جعفر مهراد افزود: استرالیا در جذب دانشجویان بین المللی بسیار موفق عمل می کند. تعداد دانشجویان بین المللی از ۳۸۱/۳۸۳ نفر در سال ۲۰۱۸ به ۴۲۳/۳۴۰ نفر در سال ۲۰۱۹ افزایش یافته است. یکی از دلایل مهم این افزایش سیاستی است که اشتغال دانشجویان بین المللی در این کشور را مجاز می شمارد. در دانشگاه های استرالیا، دانشجویان بین المللی اجازه دارند تا ۲۰ ساعت در هفته ضمن اینکه در دانشگاه درس می خوانند، کار کنند. این میزان ساعت کار در روزهای تعطیل قابل افزایش است. این روش در بسیاری از کشورها از جمله در انگلستان نیز معمول است. در استرالیا حتی به بستگان دانشجو اجازه داده می شود تا طی این دوران در بخش خصوصی بکار مشغول شوند.

استاد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شیراز  تصریح کرد: در سال ۲۰۱۸، تعداد ۴۶۰/۰۰۰ دانشجوی بین المللی در دانشگاه های انگلستان مشغول به تحصیل بوده است.  طی سال های آینده این کشور درصدد است تعداد دانشجویان بین المللی را به ۶۰۰/۰۰۰ نفر افزایش دهد. اخیرا، انگلستان در سیاست های مربوط به دانشجویان بین المللی تغییراتی را بوجود آورده است. براساس این تغییر دانشجو مجاز است بعد از پایان تحصیلات، در حالیکه زمان بیشتری را کار می کند، اقامت طولانی مدتی نیز در این کشور اختیار کند. انگلستان بر این باور است که دانشجویان بین المللی اقتصاد و فرهنگ این کشور را کمک و تقویت می کنند.

وی افزود: هدف کوتاه مدت مالزی جدید ۲۰۰/۰۰۰ دانشجوی بین المللی تاکید سال ۲۰۲۰ میلادی است. در حال حاضر، در این کشور ۱۳۰/۱۱۰ دانشجوی بین المللی از ۱۳۰ کشور جهان و عمدتا از آسیا، اروپا، خاورمیانه و آفریقا در دانشگاه های مالزی تحصیل می‌کنند. ساعت کار برای دانشجویان بین المللی در مالزی ۲۰ ساعت در هفته حتی در خلال تعطیلات بین دو ترم است. در این کشور بستگان دانشجویان بین المللی تنها می توانند به صورت پاره وقت در رستوران ها، پمپ بنزین ها، فروشگاه های کوچک و هتل ها کار کنند. دانشجویان بین المللی بعد از فراعت از تحصیل بلافاصله نمی توانند در مالزی کار کنند. البته، کارفرما به نیابت از دانشجو از دولت پاسپورت استخدام دریافت می کند که آن هم با توجه به شرایط خاص حداکثر تا ۵ سال اعتبار دارد. با در نظر گرفتن این شرایط مشخص نیست مالزی چگونه و براساس کدام برنامه تعداد دانشجویان بین المللی را تا سال ۲۰۲۵ به ۲۵۰/۰۰۰ نفر افزایش خواهد داد. اکنون از سال میلادی جاری یک ماه سپری شده است.  مالزی، با توجه به هدف های کوتاه مدت که مقرر است تا سال ۲۰۲۰ تعداد دانشجویان بین المللی را به ۲۰۰/۰۰۰ نفر افزایش دهد، فعلا در این زمینه موفقیتی بدست نیاورده است. با وجود این، درآمد حاصل از تحصیل دانشجویان بین المللی در این کشور حاصل از شهریه، هزینه های زندگی، و سایر خدمات ۱۵/۶ میلیارد رینگیت(واحد پول مالزی) برابر با ۳ میلیارد و ۷۵۹ میلیون دلار است.

دکتر جعفر مهراد درباره آمارها و سیاست ایران در جذب دانشجوی بین الملل گفت: جمهوری اسلامی ایران طبق آمار هایی که از سوی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اعلام شده است را حدود ۴۰/۰۰۰ دانشجوی بین المللی در دانشگاه های کشور به تحصیل اشتغال دارند. از کل این تعداد، ۲۹۰۰۰ دانشجوی بین المللی در دانشگاه های تحت پوشش وزارت علوم و بقیه در دانشگاه های علوم پزشکی و آزاد اسلامی تحصیل می کنند. طبق اخبار منتشر شده ۴۰۰۰ دانشجوی بین المللی در ایران پزشکی می خوانند. اخیرا، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری طرحی را در دست بررسی دارد که براساس آن مراکز دانشجوی بین‌المللی راه اندازی می شود تا دانشگاه های کشور با همکاری این مراکز بتوانند دانشجویان بین المللی بیشتری را پذیرش کنند. شاید این روش عمل کند! در سال های اخیر  دانشگاه های کشور کوشیده اند در جذب دانشجویان بین المللی در راستای اجرای برنامه توسعه ششم گام بردارند، ولی دانشگاه های ایران در جذب دانشجوی بین المللی تا کنون به جز از ۵ کشوری که همسو با سیاست های جمهوری اسلامی ایران است حرکت مهم و قابل توجهی از خود نشان نداده اند. عمده این دانشجویان از بورس تحصیلی استفاده می کنند و به  مخارج دانشگاه ها که با کمبود بودجه مواجه اند کمک نمی کنند.

وی در پایان تاکید کرد: براساس برنامه توسعه ششم مقرر است دانشگاه های ایران تا پایان سال ۱۴۰۰ تعداد ۷۵/۰۰۰ دانشجوی بین المللی پذیرش کنند. با توجه به اینکه تا پایان سال مزبور تنها دو سال باقی مانده است بعید به نظر می رسد که جذب دانشجوی بین المللی چه به طور مستقیم  و چه از طریق  مراکز جذب دانشجوی بین المللی که هنوز راه اندازی نشده اند به رقمی برابر با ۷۵/۰۰۰ دانشجو برسد. برخی از کار شناسان معتقدند که ضعف بازاریابی در پذیرش دانشجوی بین المللی عاملی است که به عدم موفقیت جذب حداکثری در دانشگاه های کشور منجر شده است. اما به باور من، نبود زیر ساخت های لازم مهمترین عامل اصلی است که بین المللی سازی در دانشگاه های کشور را به رکود کشانده است.