تولید علم بعد از انقلاب حدود 130 برابر شده است

به گزارش لیزنا، بر اساس اعلام اداره روابط عمومی و همکاری‌های علمی بين‌المللی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)، محمدجواد دهقانی سرپرست این پایگاه گفت: پایگاه استنادی بین‌المللی اسکوپوس اطلاعات مدارک منتشر شده توسط پژوهشگران کشور را از سال 1197 هجری شمسی مستند کرده است.

دهقانی ادامه دا:  انقلاب اسلامی  160 سال بعد به وقوع پیوست و هم اکنون 39 سال از وقوع انقلاب اسلامی سپری می‌شود. در این پایگاه در فاصله 160 سال قبل از انقلاب تنها 3 هزار و 71 مدرک از ایران نمایه‌سازی شده است در حالیکه تعداد مدارک ثبت شده بعد از انقلاب اسلامی به 397 هزار و 212 مورد می‌رسد. بنابراین هر چند زمان یک چهارم بوده است، اما تولید علم حدود 130 برابر شده است.

دهقانی اظهار داشت: همانطور که رهبری انقلاب اشاره نمودند در دوران قاجار و پهلوی، حرکت علمی کشور به دلایل خاص متوقف شد و در زمانیکه دوران شکوفایی علمی در اروپا بود، ما نتوانستیم از استعدادها و زمینه‌های علمی و اخلاق علمی خود استفاده کنیم، بنابراین از حرکت علمی دنیا عقب ماندیم با اینحال پیروزی انقلاب اسلامی همچون زلزله ای برای دنیای غرب و شرق آن روز بود، به طوری که تأثیر بسیار زیادی در دانشگاه‌ها گذاشت.

وی گفت: از انقلاب اسلامی تا بعد از جنگ تحمیلی حدود 1800 مدرک از پژوهشگران ایرانی در سطح بین‌المللی ثبت شده بود. از بعد از جنگ تحمیلی تا 1376 تعداد مدارک کشور به 5 هزار و 272 مورد رسید. از این سال تا 1386 تعداد مدارک کشور از مرز 72 هزار و 800 مورد گذشت و از این سال تاکنون تعداد مدارک کشور بالغ بر 317 هزار مورد بوده است.

سرپرست ISC  در ادامه گفت: یکی از پرسش‌هایی که همواره در زمینه تولید علم صورت می‌گیرد، این است که بیشترین تولیدات علمی در کدام حوزه‌های موضوعی انجام گرفته و سهم حوزه‌های موضوعی مختلف و نیز میزان رشد آن‌ها بعد از انقلاب چگونه بوده است؟

دهقانی گفت: اگر حوزه‌های موضوعی به پنج بخش علوم مهندسی، علوم پزشکی، علوم انسانی واجتماعی، علوم پایه و علوم کشاورزی تقسیم شود میزان افزایش سهم هر حوزه موضوعی پس از انقلاب اسلامی مشخص  می‌شود. میزان مدارک ثبت‌شده برای قبل و بعد از انقلاب برای تمام حوزه‌های موضوعی بسیار بالابوده و به وضوع قابل مشاهده است. به طوری که بیش از  درصد از تولید علم کشور در حوزه علوم انسانی و اجتماعی مربوط به دوران بعد از انقلاب اسلامی است. همین رقم برای علوم کشاورزی نزدیک به 98 درصد ، برای علوم پزشکی نزدیک به 99%، برای فنی و مهندسی و علوم پایه نزدیک به 100 درصد است.

وی افزود: ولی با توجه به ظهور فن‌آوری‌های جدید و لزوم توسعه و گسترش علوم در برخی حوزه‌ها میزان رشد آن‌ها با یکدیگر متفاوت است. بر اساس آمار استخراج شده حوزه علوم پایه با رشد 265 برابری بالاترین میزان رشد را داشته است. حوزه‌های موضوعی مهندسی، حوزه پزشکی، کشاورزی و علوم انسانی به ترتیب رشد230 ، 76 و 41 و 37 برابری از نظر تعداد مدارک ثبت شده نسبت به قبل از انقلاب را داشته‌اند.

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) ادامه داد: در طول زمان دانشگاه‌های کشور بزرگتر شده و همینطور با توجه به حوزه‌های کلان موضوعی  به گروه‌های مختلف تقسیم و برخی از دانشگاه‌ها به پزشکی و جامع تقسیم شدند. همچنین برخی دانشگاه‌های تخصصی و نیز دانشگاه‌های آزاد اسلامی و پیام نور ایجاد و گسترش یافتند. با این حال مقایسه تولید علم این دانشگاه‌ها قبل و بعد از انقلاب اسلامی نشان از رشد علمی قابل توجه آن‌ها دارد. به طوری که  98 درصد از تولید علم دانشگاه تهران مربوط به دوره بعد از انقلاب اسلامی است و تنها 2 درصد آن مربوط به دوران قبل از انقلاب است.

وی افزود: همین رقم برای دانشگاه صنعتی شریف 99 درصد است و تنها 1درصد از تولید علم این دانشگاه مربوط به دوران قبل از انقلاب است. همچنین 99.9 درصد از تولید علم دانشگاه صنعتی امیرکبیر مربوط به دوران بعد از انقلاب اسلامی است. همین رقم برای دانشگاه شیراز حدود 95 درصد است.