داخلی
»مطالب کتابداری
»اخبار کتابخانه ملی
مارک ایران بروزرسانی می‌شود
به گزارش لیزنا، مطابق بند 6 اساسنامه کتابخانه ملی ایران٬ يكی از اهداف كتابخانه ملی «انجام مشاوره، نظارت، هدايت و ارائه خدمات فنی و برنامه‌ريزی و سازماندهی كتابخانه‌های كشور» است. از سوی ديگر سال‌هاست كه در كتابخانه هاي ملي بسياری از کشورها از مارك برای ماشين‌خوان كردن فهرست‌های كتابخانه‌ای، تسهيل در تبادل داده‌ها بين كتابخانه‌ها استفاده می‌كنند.
با توجه به تلاش و سرمایه‌گذاری قابل توجهی که توسط سازمان‌هایی مثل ایفلا، کتابخانه کنگره، او.سی.ال.سی و کتابخانه های ملی از جمله كتابخانه ملی ايران در ایجاد و نگهداری پيشينه‌های مارک صرف شده است، حفظ پيشينه‌های موجود با توجه به توليد و ذخيره‌سازی ميليون‌ها پيشينه در قالب مارك منطقی است.
تمركز طرح‌های پژوهشی زیادی در سراسر جهان، بر مساله انطباق پيشينه‌های مارك با استانداردها و مدل‌های نوين سازماندهی اطلاعات نيز اين مطلب را تاييد می‌كند.
كتابخانه ملی كه از سال 1377 با تأسيس كميته مارك ايران و اقدامات ديگر خود توانسته است در ماشين‌خوان كردن فهرست كتابخانه خود موفق باشد، اكنون لازم است پژوهش و روزآمدسازی فرمت مارک ایران و نگهداری پیشینه‌های موجود را در دستور كار خود قرار دهد.
«طرح توسعه مارك ايران: بانك كتابشناختی» در تاريخ 26/05/95 به شورای پژوهش سازمان ارائه شد و در تاريخ 07/07/95 مورد تصويب قرار گرفت. هدف این طرح، توسعه مارک ایران بر اساس یونی مارک در بانك كتابشناختی است.
اهداف این طرح عبارت است از:
۱) بررسی وضعیت موجود مارک ایران (بانك كتابشناختی)
۲) تعیین وضعیت و سطح مطلوب و مورد نیاز از فرمت یونی مارک (بانك كتابشناختی)
۳) تهیه فهرستی از اقدامات لازم برای دستیابی به وضعیت تعیین شده
4) تدوین مثال‌های کاربردی متناسب با فیلدهای مورد نیاز برای سازماندهی منابع موجود در سازمان اسناد و کتابخانه ملی و ویژگی های زبان فارسی
5) تهیه و تدوین مستندات لازم از ويرايش جديد مارک ایران (بانك كتابشناختی)
6) ارائه اصلاحات و تغییرات لازم برای اعمال در نرم افزار جامع كتابخانه ملی (رسا)
از جمله نتایج مهم این طرح، انتشار آن در قالب کتابی است که می‌تواند به عنوان راهنما و شیوه نامه مورد استفاده کتابداران و کارشناسان این حوزه در کتابخانه ملی و سایر کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی قرار گیرد.
علاوه بر تدوین کتاب، نتایج مطالعات این پژوهش کمک شایانی به تکمیل و توسعه برنامه رسا خواهد کرد و با توجه به این که برنامه رسا تنها محيط عملياتی برای ارائه مارک ایران است، اجرای نتایج پژوهش حاضر در آن امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
سيزدهمين جلسه اين طرح در تاريخ 22/10/95 تشکیل شد و اعضای طرح به بررسی و تبادل نظر در خصوص فيلدهاي 325، 326 و 327 پرداختند. تاكنون 104 فيلد( بلوك هاي 2، 3، 4 و 5) توسط اعضا مورد بررسي قرار گرفته است كه 26 فیلد آن ( فيلدهای بلوك 2 و بخشی از فيلدهاي بلوك 3) در جلسه نهايی شده است.
از جمله فيلدهای جديد مورد بررسی، فيلد 251 بوده است كه در دسامبر 2012 به يونی‌مارك افزوده شده است. اين فيلد شامل اطلاعاتی درباره نحوه تنظيم و ترتيب مواد در يك مجموعه است و نيز نام واحد آرشيوي را (براي مثال: مجموعه، رديف، پرونده، برگ) در سلسله مراتب توصيف آرشيوی بيان می‌كند.
اعضای طرح به ترتيب حروف الفبا عبارتند از: سعيده اكبری داريان، زينب پاپي، فريبرز خسروی، شيرين تعاونی، افسانه تيموری خانی، نرگس‌خاتون عزيزيان، سهيلا فعال، محبوبه قرباني، الناز مرادي و طاهره يعقوب‌پور نرگسی.
لازم به ذكر است طرح پياده‌سازی آر.دی.ای (RDA) نیز از جمله برنامه‌ها و اولویت‌های سازمان است که طرح آن در آينده نزديك اجرايی خواهد شد.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.