عضویت یکی از اعضای هیات علمی سازمان اسناد و کتابخانه ملی در کارگروه‌های ایفلا

به گزارش لیزنا ، سعیده اکبری‌ داریان علاوه بر عضویت در «گروه بررسی مدل های مفهومی کتابشناختی ایفلا» و «کمیته دائمی یونی مارک»، همچنین «کمیته دائمی انتخابات و کاندیدهای ایفلا» با عضویت وی به مدت چهار سال (آگوست ۲۰۱۹- آگوست ۲۰۲۳) در گروه بررسی ISBD نیز موافقت کرد.

عضویت اکبری داریان در «گروه بررسی مدل‌های مفهومی کتابشناختی ایفلا» و «کمیته دائمی یونی مارک» برای دوره مرداد ماه سال 1398 تا مرداد سال 1400 (آگوست ۲۰۱۹-آگوست ۲۰۲۱) تایید شده است.

«مارک» درواقع استاندارد بین‌المللی رقمی برای ذخیره انواع مواد کتابخانه‌ای و آرشیوی است و دو نوع مارک در دنیا وجود دارد یونی‌مارک (مارک جهانی) و مارک 21 که مارک ایران بر اساس یونی‌مارک تدوین شده است.

«كميته دائمي يوني‌مارك» در سال 1991 تشكيل شد، هدف اصلي اين كميته كنترل فرمت يونی‌مارك مطابق با اصول كنترل كتابشناختي جهاني است.

«کميته مارك ايران» در سال 1377 يعني هفت سال پس از كميته دائمي يوني‌مارك در كتابخانه ملي تشكيل شد و فعاليت‌هاي اين كميته منجر به پياده‌سازي مارك ايران در رسا در سال 1385 شد كه تاكنون بخش مهمي از نيازهاي ذخيره‌ سازي اطلاعات را در كتابخانه ملي و حتي آرشيو ملي برآورده كرده است.

«گروه بررسی مدل های مفهومی کتابشناختی ایفلا» مسئولیت نگهداری و توسعه این مدل های مفهومی ایفلا را برعهده دارد. این گروه زیر نظر «کمیته استانداردهای ایفلا» فعالیت می کند.

این مدل ها عبارت اند از «ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی (FRBR) در ۱۹۹۸، ملزومات کارکردی داده های مستند (FRAD) در ۲۰۰۹، ملزومات کارکردی داده های مستند موضوعی (FRSAD) در ۲۰۱۰ ، «ملزومات کارکردی پیشینه های کتابشناختی- شی گرا (FRBRoo) در ۲۰۱۶ ، پرس‌‌اُاُ (PRESSoo) در ۲۰۱۶ و مدل مرجع کتابخانه ای ایفلا (LRM) در ۲۰۱۷.

گروه بررسی ISBD ‌مسئولیت نگهداری استاندارد بین المللی توصیف کتابشناختی (ISBD) را برعهده دارد که استاندارد پایه در ارتقای کنترل کتابشناختی جهانی محسوب می شود و تاریخچه این استاندارد به ۱۹۶۹ برمی‌گردد.

هدف اصلی ISBD یکدستی داده‌ها در زمان اشتراک اطلاعات کتابشناختی است که پیشکسوتان کتابداری در کتابخانه ملی ایران و پایه گذار اجرای این استاندارد افرادی از جمله مرحوم پوری سلطانی، زهره علوی، ماندانا صدیق بهزادی، زهرا شادمان هستند.

هم اکنون نیز قواعد این استاندارد در زمان ذخیره سازی اطلاعات در محیط مارک ایران به کار می رود. آخرین ویرایش این استاندارد مربوط به سال ۲۰۱۱ است.

از ابتدای تشکیل کمیته دائمی یونی مارک و گروه های بررسی مذکور تاکنون عضو ایرانی در این کمیته ها فعالیت نکرده است.

سازمان اسناد وکتابخانه ملی ایران با مشارکت در سیاستگذاری ها و تدوین استانداردهای جهانی حوزه سازماندهی منابع توانسته است بیش از پیش در راستای اهداف اساسنامه سازمان اسناد و کتابخانه ملی حرکت کند.