نازنین دیهیمی یک امر ناتمام ماند / فوت ناگهانی نازنین دیهیمی ضربه‌ای فرهنگی بود

به گزارش خبرنگار لیزنا، عصر دیروز (سه‌شنبه 17 بهمن) کتابفروشی نشر هنوز میزبان مراسم یادبود نازنین دیهیمی، مترجم و ویراستار که چندی پیش به دلیل مشکلات تنفسی در 29 سالگی درگذشت، بود. عبدالله کوثری، مژده دقیقی، آبتین گلکار، محمد رضایی، علی‌اصغر سیدآبادی و فائزه هاشمی در این مراسم حشور داشتند.

از ترجمه‌های دیهیمی می‌‍‌توان به «میک‌هارته اینجا بود»، «عملیات دک کردن کپک»، «ازدواج مادرم و بدبختی‌های دیگر» و «از من نخواهید لبخند بزنم»  اشاره کرد.

عبدالله کوثری پس از سخنان کوتاه مادر نازنین دیهیمی گفت: فوت دیهیمی تنها یک ضربه عاطفی نبود، بلکه ضربه‌ای فرهنگی نیز بود؛ زیرا نازنین دیهیمی مترجمی باسواد بود که مانندش به سختی دوباره پیدا می‌شود. او مانند ستاره‌ای بود که قبل از این که ماهی شود از میان ما رفت ولی در همین فرصت کوتاه نیز کارهای کارستان کرد. نازنین دیهیمی هرگز از تلاش نایستاد.

سیدآبادی، نویسنده کودک و نوجوان در این جلسه درباره کتاب‌های کودک و نوجوان دیهیمی مانند «میک‌هارته که اینجا بود» که توانست جایزه لاکپشت پرنده را دریافت کند، سخن گفت. سیدآبادی گفت: نازنین دیهیمی مترجمی خوب بود. این را متوجه می‌شدم چون ترجمه‌اش ابهام نداشت. اولین کتابی که از او خواندم متوجه نشدم که ترجمه است.زبان کتاب روان و خوب بود و سبک نگارش با حالات شخصیت‌ها همخوانی داشت.

وی ادامه داد: کار ترجمه کتاب کودک و نوجوان بسیار سخت است زیرا در واقع چند ترجمه انجام می‌شود. یک ترجمه از متن انگلیسی به فارسی است و دیگری ترجمه از فارسی بزرگسال به زبان کودک است.

سیدآبادی با اشاره به پدر نازنین دیهیمی گفت: آنهایی که نامشان با نام بزرگان گره خورده، کار دشواری دارند چون همیشه این تصور وجود دارد که کمکی هست و از سایه آنها بیرون آمدن کار دشواری است. ولی نازنین دیهیمی این کار را کرد و به صورت مستقل مورد احترام بود. همچنین او انتخاب‌های خوبی می‌کرد دو همین که به دنبال یک نویسنده رفته بود که نوشته‌هایش با شخصیت خودش همخوانی داشت، نشان از انتخاب درست اوست.

در ادامه رضایی راد از نازنین دیهیمی به عنوان امری ناتمام یاد کرد و گفت: زمانی که نازنین دیهیمی از دنیا رفت ما یک مترجم دقیق و جدی را از دست دادیم. کسانی که کار ادبیات، شعر و تئاتر می‌کنند همیشه یک سری کارهایی دارند که ناتمام است. نازنین دیهیمی خودش امری ناتمام ماند. هر بار که او را می‌دیدم متوجه می‌شدم که او در آغازگاه اندیشه قرار داشت.

گلکار نیز با حضور در این جلسه درباره اهمیت ترجمه‌های دیهیمی در ادبیات روسی سخن گفت. وی به زبان ترجمه دیهیمی اشاره کرد و گفت: زبانی که دیهیمی برای ترجمه نمایشنامه بولگاکف انتخاب کرده زبانی غیرشکسته با لحن غیرمحاوره‌ای که با کمی شکستگی توسط بازیگران در صورت نیاز بسیار قابل اجراست.

دیهیمی در انتخاب‌هایش دقیق بود

دقیقی، درباره ترجمه مجموعه مقالات «کافه اروپا» دیهیمی برای حاضران سخن گفت. وی انتخاب‌های دیهیمی را بر اساس نیازهای جامعه دانست و گفت: مطمئن هستم که نازنین دیهیمی نیز مانند دیگر مترجمان بارها دست از کار کشیده و به این فکر کرده که جوامع انسانی چه‌قدر به هم شبیه هستند. جوان‌هایی مانند نازنین دیهیمی که برخوردار از دانش اجتماعی و استعداد هستند، بسیار اندک‌اند.

وی ادامه داد: کتاب کافه اروپا نه تنها جامعه نخبه بلکه بسیاری را هدف قرار داده است. این مجموعه مقالات نشان می‌دهد که کشورهای اروپای شرقی پس از دوران استبداد چرا نتوانستند به دموکراسی و آزادی برسند و چه موانعی باعث عقب‌رفت و مانع پیشرفت آنها شد.

در پایان این مراسم مهدی نوری از همکاران نازنین دیهیمی متنی را برای حاضرین خواند. وی درباره همکاری با دیهیمی گفت: کار هر دو ما ویرایش است وی ما قرار گذاشتیم تا کار ترجمه را هم پیش ببریم. یکی از قرارهای ما این بود که هیچ وقت در هیچ جلسه‌ای حضور پیدا نکنیم وهیچ مصاحبه‌ای هم ندهیم. نازنین به درستی نقش ویراستار را در فضای ادبی امروز که مترجمان با سواد ما رو به اتمام است، درک می‌کرد. او می‌دانست که ویراستار می‌بایست روحیه فداکاری و از خود گذشتگی داشته باشد زیرا حاصل کار را هرچه قدر هم که خوب باشد به پای او نمی‌نویسند و تنها وقتی در متن مشکلی باشد به سراغ او می‌آیند.

وی افزود: نازنین که می‌توانست در عرض یک چند هفته کتابی را ترجمه کند ماه‌ها کار ویرایش می‌کرد. او در انتخاب‌هایش نه سود مالی بلکه نیازهای جامعه را در نظر می‌گرفت. وقتی هم که در کنارش بود دیگر از کتاب فرهنگ لغات بی‌نیاز می‌شدی. مایه تاسف است که انسانی چنین فرهیخته در بهار عمرش به خزان نشست.