سنایی درباره اهل بیت (ع) حق مطلب را ادا کرد

به گزارش لیزنا، نوزدهمین درس‌گفتار سنایی در مرکز فرهنگی شهر کتاب با سخنرانی عبدالرضا مدرس‌زاده روز چهارشنبه 16 اسفندماه با موضوع «سنایی و اهل بیت (ع)» برگزار شد.

مدرس‌زاده سخنانش را با قصیده‌ای از سنایی در مدح اهل بیت آغاز کرد و گفت: به راستی سنایی حکیم و اندیشمند بود و نمونه بارز مرام و معرفت به خاندان اهل بیت (ع) و ولایت است. سنایی شاعری تاثیرگذار، سنت‌شکن و خلاق است که هم از جنبه باور شخصی و هم از باب توجه به خداگرایی و عقاید آیینی قابل توجه است.

این استاد ادبیات درباره تغییراتی که سنایی در شعر فارسی ایجاد کرد گفت: سنایی در شعر فارسی با بیرون راندن آنچه که در دوران او به عنوان مدح و ستایش وجود داشت، خانه تکانی کرد.

وی ادامه داد: در ایران بعد از اسلام و از قرن دوم هجری، یکی از بحث‌های قابل توجه نگاه ایرانی‌ها به اهل بیت بود. چه ایرانی مسلمان شده و چه ایرانیانی که زرتشتی ماندند در دوران صدر اسلامی به اهل بیت توجه خاصی داشتند. خلفای صدر اسلام در رفتاری که با اسرا انجام دادند به تبعیض نژادی دامن زندند و آنها را از چشم ایرانیان انداختند. در آن زمان امام علی (ع) خانه نشین بود و به خلفا تاکید می‌کرد که از خضونت پرهیز کنند و به زنان و کودکان آسیب نرسانند. در واقع جای خالی اسلام در میان ایرانیان را اهل بیت (ع) پر کردند.

مدرس‌زاده افزود: زرتشتیان دو چیز را متوجه شدند. یکی اینکه جایگاه پادشاهی که از جانب خداوند امضا و تنفیذ داشته باشد همان مقام عصمت اهل بیت بود و دوم اینکه سیرت عمل اهل بیت (ع) در انتخاب استانداران و سفارشات انان که با مردم خوب رفتار کنید باعث گونه‌ای جاذبه و ارادتمندی به اهل بیت شده بود.

او به اشاره به دیگر شاعران مانند فردوسی، رودکی و سعدی که درباره اهل بیت شعر سروده‌اند گفت: شاهنامه فردوسی به درستی شاه کتاب‌هاست و فردوسی آن را با حدیثی از پیامبر آغاز می‌کند که به اهل بیت اشاره می‌شود. سنایی نیز در آن دوران جنگ‌های عجیب و غریب که کار به کشتار میان فرقه‌های مختلف می‌رسید، خوش درخشید.

وی افزود: یکی از جلوه‌های توفیق سنایی توجه به آموزه‌های مذهبی است. دیوان حدیقه او کاملا کتاب اخلاقی و آموزشی است.

مدرس‌زاده با بیان اینکه سنایی در دوران دو حکومت غزنویان و سلجوقیان زندگی کرد گفت: سنایی در دوران جوانی مداح دربار غزنوی بود ولی در دوران سلجوقیان که کمی آزادی بیان بیشتر می‌شود او شاعری کاملا متفاوت است و در این دوران خوش درخشید.

وی درباره دیوان حدیقه سنایی عنوان کرد: در برخی نسخه‌های حدیقه، آنچه مربوط به امام علی و اهل بیت (ع) است نیامده ولی در بعضی بیشتر آمده. ملاحظات سنایی به اهل بیت (ع) را در حدیقه می‌توان به راحتی پیدا کرد. او بعد از پیامبر (ص)، ابوبکر، عمر، عثمان و علی (ع) را مدح می‌کند و سپس به مدح امام حسن و حسین (ع) نیز می‌پردازد.

در ادامه مدرس‌زاده به ملاحظاتی که سنایی از سر اجبار به آنها تن می‌داد گفت. به گفته وی در بعضی شعرها در مدح اهل بیت سنایی به دلایل سیاسی و برای نبود فضای باز ابراز بیان، کمرنگ‌تر مدح می‌کند یا سخن را کمی عوض می‌کند. مدرس زاده گفت: با این حال بیشترین تعداد ابیات مدح سنایی به امام علی(ع) تعلق دارد که نشان می‌دهد با اینکه سنایی اهل سنت بود و در دوره‌هایی از نظر سیاسی نیز محدویت‌هایی داشت ولی توانست حق مطلب را نسبت به اهل بیت ادا کند.

در پایان مدرس‌زاده ابیاتی از سنایی در مدح اهل بیت (ع) خواند.