همایش سه روزه عطار در تهران پایان یافت/ پیام رئیس جمهور به همایش

به گزارش خبرنگار لیزنا، همایش بین‌المللی عطار نیشابوری، اولین همایش از سری همایش‌های بین‌المللی اندیشه ایرانی-اسلامی زبان فارسی، با همکاری موسسه مطالعات اسلامی دانشگاه تهران – مک‌ گیل و انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در نیشابور و تهران برگزار شد. انجمن آثار و مفاخر فرهنگی میزبان روز پایانی این مراسم در تهران بود.

علی نجفی، شهردار نیشابور و هاجر چنارانی، نماینده نیشابور در مجلس شورای اسلامی از حاضرین در این برنامه بودند.

حسن بلخاری، رئیس انجمن مفاخر در نطق آغازین خود از همکاری شهرداری و اداره وزارت ارشاد شهر نیشابور قدردانی کرد و گفت: عطار در نوشته‌های خود نشان داده است که او مواجهت با حقیقت و عشق داشته است. عرفا تجربه ندارند بلکه مواجهه دارند. فرق مواجهه با تجربه این است که مواجهه تکرارپذیر نیست.

وی سپس پیام حسن روحانی رئیس جمهوری اسلامی ایران را قرائت کرد. در پیام رئیس جمهور برای همایش عطار آمده است:

تقارن روز بزرگداشت شیخ فریدالدین عطار را با برگزاری همایش بین‌المللی زبان فارسی و اندیشه ایرانی و اسلامی در نیشابور را به فال نیک می‌گیرم و به همه استادان و محققان و مشارکت کنندگان و دست اندرکاران دست مریزاد می‌گویم.
زبان فارسی و اندیشه ایرانی و اسلامی سرشار از منابع و عناصر علمی و فرهنگی زنده و زایایی است که نه تنها بر میراث گذشته ما پرتو می افکنند، بلکه برای اکنون و آینده ما نیز چراغ روشن می کنند و راه می‌نمایانند.
زبان فارسی هم پاره ای از وجود و پیوست تاریخی ایران و هم بخشی از فرهنگ و تمدن جهان اسلام است. فارسی زبان دانش و دین و هنر و ادب در گستره بزرگی از جهان اندیشه بوده و هست، چنانکه تامل در منظومه عرفانی و زبانی عطار بزرگ گواه این مدعاست. نظم و نثر حطار زبان گفت و گوست و به این اعتبار دریای نوعی معرفت، اخلاق، سلوک و زیبایی شناسی است که ایرانیان، مسلمانان و حتی همه انسان های جویای زندگی اخلاقی به آن نیازمندند.
امیدوارم با همت و پشتکار همه نهادهای علمی و فرهنگی و پژوهشی فرصتها و زمینه های جدیدی به وجود آید که اندیشه و میراث مفاخر و  اندیشمندان ما به زبانی روزآمد و جهانی ارائه گردد و نسل جوان نیز با احساس تعلق بیشتر به این منافع و ذخائر بتوانند قدرت نوآوری و رویارویی خود را با تحولات جهانی افزون تر کنند.
چیرگی بر گسست ها و شکاف هایی که میان دیروز و امروز ما فاصله انداخته است، با تدبیر و تلاش همه متفکران در همه جای جهان و استمرار بخشیدن و نهادمند کردن تلاش های عمیق فرهنگی میسر است و انتظار دارم، نام حیات بخش عطار و شهر نیشابور زمینه و بهانه ای برای انجام این مهم باشد.

 از خداوند بزرگ توفيق همگان را مسئلت دارم.

در ادامه این برنامه دو نشست برگزار شد که 9 پژوهشگر به صورت خلاصه مقالات خود را ارائه کردند. در نشست اول توفیق سبحانی درباره «آثار عطار»، محمود براتی درباره «ویژگی‌های حکمت ذوقی عطار»، جبهاد شکری رشید از عراق درباره «نمادینه‌های کهن‌الگویی در مصیبت نامه عطار»، شیرزاد طایفی درباره «شخصیت پردازی در منطق الطیر بر اساس نظریه اریک برن» و بهرام گرامی درباره «گل و گیاه در آثار عطار» صحبت کردند.

توفیق سبحانی در صحبت‌هایش با اشاره به شک و تردید درباره مولف «اشترنامه» که منسوب به عطار است عنوان کرد: همانطور که حسن بلخاری در مقدمه تصحیح این کتاب آورده است و آن هم نقل قولی از هانری کولمن است، کتاب اشترنامه آنقدر اثر مهمی در عرفان اسلامی هست که می‌توان آن را جدای از مولف آن بررسی کرد. البته این استدلال به این معنی نیست که ما از تحقیق برای یافتن مولف اصلی اثر دست باز کشیم.

محمود براتی درباره تفاوت حکمت فلسفلی یونانی که بر اساس عقل است و حکمت ذوقی عرفانی سخن گفت و اظهار داشت: عرفا اعتقاد دارند که با عقل نمی‌توان همانند عشق سیر و سلوک معنوی داشت.

شکری رشید نیز در صحبت‌هایش عطار را روانشناس خواند و گفت: قطعا روانکاوان غربی در اکتشافات خود نگاهی به شرق داشته‌اند.

طایفی درباره منطق‌الطیر و عطار گفت: این اثر را می‌توان با نظریه برن تطبیق داد و هدهد در آن روان‌درمانگر است. عطار به آن مرتبه‌ای رسیده بود که فوکو می‌گوید اپیستمه یا همان فکر تاریخ و زمانه خود است.

بهرام گرامی نیز به عنوان آخرین سخنران بخش اول مطالب بسیار جالب و ظریفی درباره گل و گیاه در اشعار عطار گفت.

در بخش دوم این همایش نیز چهار پژوهشگر دیگر مقالات خود را به صورت خلاصه ارائه کردند. سیدعلی‌اصغر میرباقری با مقاله «عطارپژوهی، فرصت‌ها و چالش‌ها»، محمود جعفری دهقی با مقاله «عطار و ایران‌شناسان»، کامله چتین از ترکیه مقاله «آیا داستان شیخ غالب برگرفته از عطار است؟»، علیرضا حاجیان‌نژاد با مقاله «جلوه‌های شعر تغزلی در مثنوی‌های تعلیمی عطار» و محمد سیلاوی از عراق با مقاله «بررسی مضامین و ابعاد عرفانی در حدیقه‌الحقیقه و منطق‌الطیر» چکیده از پژوهش‌های خود ارائه دادند.

اصغر میرباقری به اهمیت هدفمند شدن عطار پژوهی و تاسیس نهادی برای سامان‌دهی پژوهش‌ها پرداخت و از آشفتگی علمی کنونی انتقاد کرد.

مهدی محقق رئیس موسسه مطالعات اسلامی در سخنرانی پایانی این مراسم عنوان کرد: عطار در عرفان از رویکرد تمثیلی استفاده کرده است. او در مثنوی‌هایش تمثیل‌های گوناگون می‌‌آورد تا موضوعی را برای خواننده بیان کند. وی در مطالبش از مسیحیت، بودیسم و متون سانسکریت نیز بهره گرفته است.