نشست خبری سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد

به گزارش خبرنگار لیزنا، در این نشست محسن جوادی؛ رئیس نمایشگاه سی و دوم و معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، قادر آشنا؛ قائم مقام نمایشگاه سی و دوم و ایوب دهقانکار؛ رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه حضور داشتند.

حضور 2هزار و 400 ناشر داخلی با  300هزار عنوان کتاب

در ابتدای این نشست محسن جوادی با اشاره به اینکه کتاب در تاریخ ایران ظهور پررنگ و شکوه بزرگی داشته است، بیان کرد: نمایشگاه کتاب به نوعی استمرار شکوه تاریخی کتاب است. برای پاسداشت این شکوه در نمایشگاه کتاب برنامه‌های مختلفی اجراء می‌شود. برگزاری چنین برنامۀ گسترده‌ای مشارکت همۀ گروه‌ها و نهادهای مختلف فرهنگی از جمله وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نهادهای دولتی و حاکمیتی را می‌طلبد.

وی ضمن تشکر از شهرداری تهران، مجموعه‎‌های وابسته به آن،  شورای شهر تهران و کمیسیون  فرهنگی آن، اتحادیۀ ناشران و صنف‌ها و تشکل‌های مختلف نشر، دربارۀ رویکردهای اصلی نمایشگاه گفت: یکی از اهدف اصلی برگزاری نمایشگاه،  تقویت فرهنگ کتاب و کتابخوانی بوده که این هدف از طریق ایجاد فرصت برای افراد در جهت تأمین خرید کتاب‌های جدید و همچنین از طریق تأمین منابع کتابخانه‌ها با مشارکت نمایشگاه صورت می‌گیرد. هدف دیگر تقویت صنعت نشر است، با توجه به تحریم‌های ظالمانۀ آمریکا مسائلی در بازار ارز پیش آمد ولی با مشارکت و کمک دولت و تلاش‌های وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی این مسائل تا حدودی رفع شد که با ادامۀ این روند اکنون به نمایشگاه سی و دوم رسیده‌ایم.

رئیس نمایشگاه کتاب افزود: مباحث مربوط به کاغذ و افزایش قیمت آن نگرانی‌هایی را ایجاد کرد اما با تلاش فراوان به میزان یارانه‌ها اضافه شد و از طرفی آمار مشارکت افراد و مؤسسات نشان داد که ایرانیان به رغم همۀ مشکلات همان نگاه تاریخی را نسبت به کتاب دارند. از دیگر بحث‌های مورد نظر در نمایشگاه کتاب تلاش برای توسعۀ اقتصادی صنعت نشر است. همچنین در رابطه با بحث ارتباطات بین‌المللی و دیپلماسی فرهنگی با حضور نمایندگان کشور چین، به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه امسال و به همراه مشارکت کشورهای مختلف در این نمایشگاه، این تفکر که نمی‌توان با توجه به شرایط به ‌وجود آمده با کشورهای دیگر رابطه داشت، نقض شد و این اتفاق نشان دهندۀ این است که حوزۀ فرهنگی می‌تواند حوزۀ مناسبی برای وصل و ارتباط با کشورهای دیگر باشد.

وی اظهار داشت: یکی از تلاش‌‌های صورت گرفته در نمایشگاه امسال تصدی‌گری کمتر دولت در نمایشگاه و ایجاد فرصت برای مشارکت و فعالیت بیشتر ناشران بود. این اقدام نیز با توجه به سیاست وزیر فرهنگ ادامه یافت و امید است با ادامۀ این روند شاهد شکوفایی بیشتری باشیم.  

جوادی در پایان سخنان خود آماری از میزان مشارکت ناشران داخلی و خارجی ارائه کرد و گفت: حدود 2هزار و 400 ناشر داخلی با  300هزار عنوان کتاب در نمایشگاه حضور دارند. علاوه براین 800 ناشر خارجی به صورت مستقیم یا از طریق نمایندگی‌های خود با عرضۀ 137هزار عنوان کتاب غرفه‌های خود را برپا می‌کنند. تأکید اصلی بر این بود که تعداد کتاب‌های جدید بیشتری در نمایشگاه امسال ارائه شود، به همین دلیل حمایت‌ها و یارانه‌های کتاب‌های غیر داخلی بیشتر به کتاب‌هایی تعلق گرفت که حداقل در سه سال اخیر منتشر شده‌اند.

صرفه جویی در هزینه های نمایشگاه

قادر آشنا، قائم مقام نمایشگاه سی و دوم دربارۀ روند اجرایی نمایشگاه گفت: در شورای سیاست‌گذاری بر همگرایی کاملاً هم‌سو تأکید شد. از این رو امسال ارتباط تنگاتنگی بین معاونت فرهنگی وزرات ارشاد با مؤسسۀ نمایشگاه‌های فرهنگی و صنف ناشران انجام گرفته و تلاش شد که از این فرصت بهترین استفاده صورت بگیرد.

وی توجه به بحث صرفه‌جویی را یکی از سیاست‌گذاری‌های شورا دانست و اظهار داشت: برای کاهش هزینه‌ها به گونه‌ای که به اصل محتوا و برنامه آسیبی نرسد، اقداماتی انجام شد. برای اتخاذ رفتار صرفه‌جویانه 15 میلیارد تومان برای سقف هزینه‌های اجرایی نمایشگاه  در نظر گرفته شده که نسبت به سال گذشته 2میلیارد تومان کاهش یافته است.

قائم مقام نمایشگاه سپس به شفاف‌سازی درآمدها و هزینه‌ها پرداخت و عنوان کرد: هرآنچه وصول شده به مزایده گذاشته شده است. تمام هزینه‌ها با حضور مدیران کمیتۀ معاملات انجام شده و در هزینه‌ها و درآمدها ضوابط قانونی رعایت شده است. همچنین با همکاری مجموعۀ شهرداری تهران، شورای شهر و مصلی معاونت اجرایی مشکلی در برپایی نمایشگاه در مصلی نداشت.

وی دربارۀ برپایی غرفه‌های نمایشگاه گفت: تا جایی که فضای مسقف مصلی اجازه دهد، غرفه‌ها در این فضا برپا می‌شوند و فقط غرفه‌های بخش دانشگاهی در فضای بیرونی مصلی قرار دارند. البته با توجه به قرار‌گیری تعداد گسترده‌ای از غرفه‌ها در فضای مسقف، متراژ بسیاری از آنها کاهش یافته است. همچنین مسائل ایمنی مراجعه‌کنندگان و ناشران در اولویت اصلی قرار دارد.

آشنا اهتمام به مسائل مربوط به استراحتگاه مراجعه‌کنندگان را یکی دیگر از اولویت‌های شورا دانست و اظهار داشت: برای رفاه حال مراجعه‌کنندگان میادین اصلی اطراف مصلی برای رفت و آمد آنها آماده شده و برای آسایش افراد ناتوان و سالمندان نیز اقداماتی صورت گرفته است. بانک عامل نیز با ایجاد شرایط جدیدی در نمایشگاه حضور دارد.

وی با بیان اینکه امسال 30 کشور خارجی در نمایشگاه حاضر هستند، سرفصل‌های برنامه‌های علمی و فرهنگی را بیان کرد: توجه جدی به موضوع نشر، بررسی حقوقی موضع‌گیری اخیر دولت آمریکا دربارۀ سپاه، توجه به محور مقاومت در نمایشگاه، نگاه عالمانه و تخصصی به موضوع سیل با حضور اساتید مربوطه، حوزۀ حماسۀ مردم ایران به لحاظ بصری، کمک به سیل‌زدگان و برگزاری جنگ شادی مهم‌ترین برنامه‌های فرهنگی و علمی در نمایشگاه است.

آشنا در پایان به این نکته نیز اشاره کرد که با همکاری ادارات کل استان‌ها و با همانگی مدیران کل آنها و با ایجاد شرایط لازم، نویسندگان و ناشران استانی نیز در نمایشگاه حضور دارند.

ایوب دهقانکار، رئیس شورای نظارت و ارزیابی نمایشگاه به بیان سرفصل مطالب برنامه‌ریزی شده برای برگزاری نمایشگاه پرداخت و گفت: در شورای نظارت سه کارگروه اصلی نظارت وجود دارد؛ کارگروه  ناشران داخلی، خارجی و امور مالی و اجرایی نمایشگاه که به عنوان بازوی هم افزاینده در کار نظارت نقش تعاملی دارند.

وی ادامه داد: سامانه پیامکی به شمارۀ 10003851 راه‌اندازی شده و آمادۀ دریافت نظرات، پیشنهادات و انتقادات مراجعه‌کنندگان خواهد بود. در خصوص یارانه‌های تخصیص یافته برای خرید کتاب نیز از دی ماه سال گذشته کار تعیین اعتبار و تأمین  بودجه این یارانه‌ها به خوبی انجام شد. با تلاش‌های صورت گرفته یارانۀ دانشجویان و طلاب حدود 50 درصد افزایش داشت. همچنین میزان استقبال اساتید از یارانۀ در نظر گرفته شده برای آنها 4درصد افزایش یافته است.

دهقانکار بخش استارتاپ‌های فرهنگی را یکی از بخش‌های ویژه نمایشگاه دانست و افزود: در راستای برنامه‌های در نظر گرفته شده در زمینۀ اقتصاد و فرهنگ و به‌روز رسانی حوزۀ فرهنگ حدود 50 تا 100 استارتاپ در نمایشگاه حضور دارند. با توجه به اینکه یکی از اهداف ایده‌پردازان استارتاپ‌ها کمک به توسعۀ فرهنگی بوده بنابراین هدف از وجود این بخش استفاده از فناوری‌های نوین و علم روز برای کمک به حوزۀ نشر است.

وی درپایان اظهار داشت: سال گذشته بیانۀ گام دوم انقلاب توسط مقام معظم رهبری صادر شد. وظیفۀ نمایشگاه فرهنگ‌سازی و تولید گفتمان آن است، به همین دلیل برنامه‌هایی تدارک دیده شده تا با رایزنی‌های لازم صورت بگیرد و با همکاری مراکز علمی و فرهنگی، زمینۀ تحقق آن فراهم شود.

در ادامه جلسه خبرنگاران سوالات خود را مطرح کردند. محسن جوادی در پاسخ به سؤالات خبرنگاران دربارۀ مطابقت نمایشگاه با استانداردهای جهانی و جایگاه آن در سطح جهانی گفت: هرکدام از نمایشگاه‌های جهانی اهداف و رویکردهای مختلفی دارند؛ برخی از آنها با هدف فروش و برخی دیگر با هدف ارتباط ناشران و بحث‌های فرهنگی برگزار می‌شوند. نمایشگاه کتاب تهران هر دوی این اهداف را در نظر دارد. بنابراین نمی‌شود با یک استاندارد خاص بین‌المللی همۀ نمایشگاه‌ها را با هم مقایسه کرد، همچنین رنکینگ واحدی برای آن وجود ندارد. البته از لحاظ گستردگی فعالیت‌ها نمایشگاه تهران از جایگاه خوبی برخوردار بوده و در سطح جهانی شناخته شده است.

وی درخصوص قیمت کاغذ و کتاب توضیح داد: برای مقابله با مشکلات پیش آمده برای کاغذ در کارگروه کاغذ تلاش شد تا قیمت کاغذ با قیمت ارز دولتی متناسب شود اما بیشتر بودن مقدار تقاضای ناشران و مسائل مختلف دیگر باعث افزایش قیمت کاغذ شده است. از طرف دیگر قیمت تمام شدۀ کتاب فقط به بخش کاغذ مربوط نمی‌شود و عوامل مختلفی در آن نقش دارند.

دهقانکار دربارۀ تغییرات حاصل شده در سیستم فروش اظهار داشت:  سال گذشته به دلیل اینکه نوسانات ارزی در ایام نمایشگاه تشدید شد.  برای اینکه مخاطبان کتب خارجی کمترین آسیب را متحمل شوند، ارز دولتی به عنوان معیار قیمت این کتاب‌ها قرار گرفت و دولت از آن حمایت کرد. امسال برای مقابله با این مسأله تمهیداتی اندیشیده شده و معیار فروش کتب خارجی ارز نیمایی بوده و ما‌ به التفاوت آن با ارز آزاد حساب می‌شود.

در پایان از پوستر نمایشگاه که طراحی آن بر اساس طرح‌ها و المان‌های ایرانی و متناسب با شعار نمایشگاه صورت گرفته بود، رونمایی به عمل آمد.

شایان ذکر است که سی و دومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران با شعار «خواندن توانستن است.» از 4 تا 14 اردیبهشت ماه در مصلی تهران برگزار می‌شود.