مردم با عشق کتاب می‌خرند

مژگان رئیسی امجد مدیر فروشگاه مرکزی شهرکتاب، درباره نحوه اجرای طرح پاییزه کتاب و تدام آن به خبرنگار لیزنا گفت: طرح پاییزه بسیار عالی بود. تجربه عیدانه و تابستانه در این دوره به خوبی اجرا شد، چون ادامه این روند بعد از دو دوره از اهمیت بالایی برخوردار است. اجرای این طرح تاثیر خوبی برفروش داشت؛ مردم آن را می‌شناختند و منتظر رسیدن این روزها بودند تا جایی که وزارت ارشاد، نتوانست پاسخگوی نیاز مردم باشد.

امجد با اشاره به اینکه استقبال از طرح پاییزه نسبت به دوره‌های قبل بیشتر بود، تا جایی که بودجه در نظر گرفته شده نتوانست پاسخگو باشد، بیان کرد: این طرح  در بازه زمانی 24 آبان‌ماه تا 24 آذرماه اجرا می‌شود ولی شهر کتاب مرکزی تا پنجم آذرماه یعنی فقط 10 روز بعد از شروع طرح توانست آن را ادامه دهد چون اعتبارمان تمام شد. مردم مشتاق استفاده از این طرح بودند.

مدیر فروشگاه مرکزی شهرکتاب، با اعلام اینکه اعتبار در نظر گرفته شده برای در دوره پاییزه شهر کتاب مرکزی، بیش از پنج بار تمدید شد، اظهار داشت: ما از حداکثر حق خود برای طرح پاییزه استفاده کردیم و در این دوره پنج یا 6 بار اعتبار خود را تمدید کردیم. تا سقف 16 میلیون تومان اعتبار درنظر گرفته شده برای کتاب‌فروشی‌ها را طی 10 روزه به پایان رساندیم. این مبلغ حداکثر بودجه‌ای بود که وزارت ارشاد برای کتاب‌فروشی‌ها پیش‌بینی کرده بود. از پنج یا 6 آذرماه اعتباری برای تخصیص تخفیف به خریدارن کتاب نداشتیم. به وزارت ارشاد اعلام کردیم که بودجه را افزایش دهد، ولی آن‌ها امکانش را نداشتند. عدم امکان تمدید اعتبار به دلیل افزایش فروشگاه‌هایی که در طرح پاییزه تحت پوشش قرار گرفته بودند نسبت به دوره‌های قبل بود، همچنین مردم بیشتر این طرح را شناخته بودند و حق خود را مطالبه می‌کردند. متاسفانه در این دوره وزارت ارشاد نتوانست فروشگاه‌هایی که با او همکاری می‌کنند را به خوبی پوشش دهد.

امجد با اشاره به شهرکتاب‌هایی که در خرم‌آباد و مشهد قرار دارند و در دوره‌های قبلی از فروشگاه‌های برتر اجرای طرح عیدانه و تابستانه شده‌اند، گفت: مردم با شهر کتاب بیشتر آشنا هستند به خصوص شهر کتاب مرکزی و این در میزان فروش تاثیر زیادی داشت. البته این نکته قابل توجه است که در دو دوره عیدانه و تابستانه شهرکتاب‌های کوچک ما در خرم آباد و مشهد رتبه برتر را گرفته‌اند. الزاما این طور نیست که شهر کتاب مرکزی فروش بالایی داشته باشد. در دوره‌های گذشته در ده شهر کتابی که به عنوان برترین‌ها در طرح‌های عیدانه و تابستانه فعالیت کردند، حتما دو شهر کوچک بود. حتی شهر کتاب مرکزی جزء فروشگاه‌های برتر نبود. 

مردم از طرح استقبال نمی‌کنند، مردم حق خود را مطالبه می‌کنند

وی با اعلام افزایش دو درصدی میزان فروش کتاب در بازه زمانی طرح، اظهار داشت: مردم از طرح استقبال نمی‌کنند، مردم حق خود را مطالبه می‌کنند و می‌خواهند آن چیزی که به آن‌ها اعلام شده است اتفاق بیافتد. به مردم 20 درصد تخفیف اعلام شده بود و آن را از کتاب‌فروشان ما می‌خواستند. متاسفانه جای بحث این ماجرا همینجا بود. ما به عنوان فروشگاه مخاطب رو در روی مردم بودیم و امکانات در اختیار ما قرار نگرفته بود. چون حجم درخواست مردم بالا رفته بود، پاسخگویی ما را ضعیف می‌کرد. ما از تاریخ پنجم آذرماه نتوانستیم شارژ مجدد دریافت کنیم، اما مردم فکر می‌کردند که این فروشگاه است که تخفیف را به آنها نمی‌دهد. این اشکال بزرگ طرح بود.

مدیر فروشگاه مرکزی شهرکتاب در ادامه توضیحات خود درباره کمبود بودجه در نظر گرفته شده در برابر استقبال مردم از طرح، افزود: ما از طرف شهر کتاب مرکزی این موضوع را به وزارت ارشاد اعلام کردیم. وزارت ارشاد هم برای چند فروشگاه اعتبار درخواستی را پر کرد. چون باید بودجه‌ای را برای این منظور صرف می‌کرد، مبلغی را تعیین کرد. به این وسیله با وقفه‌ای در روند طرح، دوباره به شهر کتاب مرکزی اعتبار دادند، البته آن هم پیش از اتمام محدوده زمان درنظر گرفته شده، تمام شد. هر روز مردم با ناراحتی فروشگاه را ترک می‌کنند و به اعتماد آن‌ها خدشه وارد شد.

امجد برای اجرای بهتر این طرح در دوره‌های بعدی پیشنهاد داد: اگر طرح را اینقدر گسترده کرده‌اند باید به چند نکته توجه کنند، بودجه را بالا ببرند چون مخاطبین بیشتری پیدا کرده است. همچنین باید بسترهای سخت افزاری، اینترنتی و کاربردی مناسب تهیه شود. نرم‌افزاری که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه کرده است، به بهترین شکل ممکن طراحی شده است، اگر سرعت اینترنت مناسب وجود نداشته باشد یا بستر سخت‌افزاری مناسب نباشد، روند با مشکل مواجه خواهد بود. مردم در کتاب‌فروشی صف می‌بستند ولی نمی‌توانستند خرید کنند چون سیستم کند بود. چون باید به سرور اصلی وصل شویم. باید بتوان بسترهای سخت‌افزاری مناسب‌تری تهیه و بدین وسیله خود را برای این حد از استقبال آماده کرد. تا کتاب‌فروشی‌ها و وزارت ارشاد بتواند بهتر پاسخگوی مطالبات مردم باشند. تمام این موارد را به صورت مستند برای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و خانه کتاب فرستادیم. مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب، به عنوان مسئول این طرح اطلاعات کاملی در این‌باره دارد. امیدوارم روز به روز وضعیت اجرایی طرح بهتر شود چون مردم واقعا با عشق خرید می‌کنند.

جذب مردم به خرید کتاب نیاز به برنامه‌های جانبی دارد

امجد با بیان هدف شهر کتاب، از گردآوری مجموعه کتاب، لوام‌التحریر و غیره اظهار داشت: شهر کتاب تلاش می‌کند که به صورت مستمر، مداوم، دقیق و راهبردی فرهنگ کتا‌ب‌خوانی را در جامعه ایجاد کند. این اتفاق با سیاست‌های مختلف ممکن می‌شود. یکی از راه‌هایی که به این منظور شهر کتاب ترتیب داده است، جمع آوری کتاب کنار لوازم تزئینی و تحریر است. تا همه کنار هم بتواند موجب جذب مردم به خرید و خواندن کتاب شود. این هدف شهر کتاب است و نه یک کلمه یا جمله که بخواهم بیان کنم.

تخفیف کتاب برای مردم جذاب است چون می‌توانند آن را با قیمت کمتر و راحت‌تر از گذشته بخرند، امجد با بیان این جمله افزود: اما جذب مردم به خرید کتاب نیاز به برنامه‌های جانبی دارد. برای مثال به برنامه‌های شهر کتاب مرکزی توجه کنید، در روزهای مشخص برنامه‌هایی مانند دعوت از نویسندگان یا رونمایی از کتاب برگزار می‌کند تا مردم از کتاب خریدن و کتاب داشتن، لذت ببرند. این فرهنگ‌سازی طولانی مدت است و تغییری نیست که در زمانی کوتاه ممکن باشد. افزایش سرانه کتاب‌خوانی در جامعه نیاز به نگاه طولانی مدت، آسیب‌شناسی و بررسی نقاط ضعف و قدرت آن دارد؛ تا بتوان دراین راه استمرار داشت.

مدیر فروشگاه مرکزی شهرکتاب یکی از راه‌های افزایش کتاب‌خوانی در جامعه را طرح پاییزه دانست و اعلام کرد: خیلی از راه‌های دیگر وجود دارد که شهر کتاب آن‍‌ها را اجرا می‌کند و ادامه می‌دهد. برای استمرار این برنامه‌ها نیاز به حمایت، فرهنگ‌سازی و جذاب کردن موضوع برای مردم است. اول از همه فرهنگ‌سازی از درون خانواده و آموزش و پرورش شروع می‌شود. آموزش و پرورش می‌تواند به این روند کمک شایانی کند، یعنی کودکان را نیازمند به کتابخوانی کند.

وی افزود: این نیاز می‌تواند به وسیله کتاب الکترونیک یا کاغذی رفع شود. در این خصوص تفاوتی نمی‌کند. نباید در مدارس دانش‌آموزان فقط برای نمره درس بخوانند و از کتاب متنفر باشند. به نظر من بزرگترین مسئولیت فرهنگ‌سازی از سوی آموزش و پرورش است. چون این نهاد تاثیر بزرگی بر کودکان دارد و بعد از اینکه فرد دوران کودکی خود را پشت سرگذاشت دیگر نمی‌توان روی او تاثیر قابل توجهی داشت. کتاب‌خوانی باید از آموزش و پرورش شروع شود.

امجد درخصوص تاثیری که سایر نهادها می‌توانند بر افزایش کتاب‌خوانی در جامعه داشته باشند، گفت: اگر نهادهای دولتی را در نظر بگیریم وزارت فرهنگ و ارشاد بعد از آموزش و پرورش می‌تواند بر کتابخوانی جامعه تاثیرگذار باشد. این وزارتخانه با طرح‌هایی مانند کتاب‌گردی که به وسیله احمد مسجد جامعی، عضو شورای شهر، اجرا می‌شود، توجه مردم را به اهمیت کتاب جلب می‌کند. نهادهای دیگر مانند صدا و سیما، اگر بتواند تبلیغات گسترده آموزشی برای کتاب‌خوانی داشته باشد، می‌توانند بر افکار والدین و کودکان تاثیر بگذارند. کودکان یادگیری اولیه دارند ولی تاثیر و آموزش ثانویه در بزرگسالان دشوار خواهد بود. کتاب‌فروشان، تمام نهادهای فرهنگی و آموزش کشور، تمام فرهنگ‌سراها، دانشگاه‌ها می‌تواند تاثیرگذار باشد.