«طرح بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن»، نامزدجایزه آساهی ۲۰۱۹

 به گزارش لیزنا، آساهی معتبرترین جایزه ترویج خواندن در جهان است که، به گروه یا موسسه ای اهدا می شود که با فعالیت های چشمگیر، سهم پایداری در اجرای برنامه های ترویج کتابخوانی کودکان و نوجوانان داشته باشند. این جایزه در بیستمین کنگره دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان در سال ۱۹۸۶ در توکیو مطرح شد و روزنامه ژاپنی آساهی – شیمبون پشتیبانی مالی آن را بر عهده گرفت و هر دو سال یک بار برگزار می شود. شورای کتاب کودک، شاخه ی ملی دفتر بین المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY)، در ایران، نامزد این جایزه را تعیین و معرفی کند.

معیارهای دریافت این جایزه پایداری و تداوم، گسترش و تأثیرگذاری، برخورداری از پشتیبانی ملی، قابلیت الگو برداری، قابلیت تکرار شدن، کیفیت خوب مواد خواندنی و در دسترس بودن آنها و قابل اندازه گیری بودن نتایج در طرح های اجرا شده است. در سال ۲۰۱۶، کمیته جوایز ترویج خواندن در شورای کتاب کودک، برنامه «با من بخوان» را به عنوان نامزد ایران به این جایزه معرفی کرد.

شورای کتاب کودک،  طرح “بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن” را به عنوان نامزد ایرانی دریافت جایزه آساهی – ایبی معرفی کرده است.
کمیته جوایز ترویج شورای کتاب کودک پس از اعلام عمومی فراخوان و داوری طرح های رسیده طرح “بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن” را به هییت مدیره شورای کتاب کودک معرفی کرد.

طرح “بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن” قدیمی ترین طرح ترویج کتابخوانی در ایران است که هدف بنیادین آن رساندن کتاب های با کیفیت به کودکان محروم حاشیه شهرهای بزرگ و کودکان مناطق دورافتاده و محروم ایران است که بیشتر آنان هرگز کتابی غیر از کتاب درسی نخوانده اند. این طرح از سال ۱۳۷۵، با پرواز نوجوانی به نام بامداد، در شورای کتاب کودک متولد شد و هم اکنون زیر پوشش “خانه کتابدار کودک و نوجوان و ترویج خواندن” به عنوان بازوی اجرایی شورای کتاب کودک در امر “ترویج خواندن” فعالیت می کند. کتابخانه‌های بامداد در بخشی از روستاهای قصرقند، سرباز و نیک‌شهر از استان سیستان و بلوچستان، کردستان، لرستان، کرمانشاه، بافت کرمان، گلستان و کرج فعال هستند.

دلایل انتخاب طرح بامداد کتابخانه ها و ترویج خواندن عبارتند از:

ــ این طرح از سال ۱۳۷۵ تا کنون ده ها هزار کتاب با کیفیت و مناسب را در قالب کتابخانه ثابت، کتابخانه سیار، برنامه های خانه به خانه کتاب، و خورچین کتاب، به دست کودکان این مرز وبوم رسانده است؛ به ویژه در مناطق محروم، در مناطق دچار بحران و کودکان عشایر.

ــ راه اندازی و تجهیز کتابخانه های بامداد به ویژه در مدارس مناطق محروم، پایداری و استمرار طرح با راه اندازی و تجهیز کتابخانه های بامداد، نوآوری و خلاقیت در ترویج کتابخوانی و جذب جامعه بومی

ــ توانمندسازی معلمان، دانش‌آموزان، دختران جوان و زنان خانه‌دار و دیگر علاقه مندان، به عنوان مروجان کتابخوانی در منطقهی کتابخانه بامداد، با برگزاری کارگاههای آموزشی، خدمات فنی و عمومی کتابخانه، شناخت ادبیات کودک، انواع ادبی، استفاده از کتاب مرجع ـ فرهنگنامه کودکان و نوجوانان، بلندخوانی و شیوههای ترویج خواندن برای آنان.

ــ برگزاری جلسات بلندخوانی کتاب همراه با فعالیت های هنری مرتبط با کتاب خوانده شده در میان کودکان و نوجوانان توسط معلمان و دیگر علاقه مندان آموزش دیده در کارگاه های آموزشی بامداد کتابخانه ها

ــ آموزش و توانمندسازی معلمانی که در مدرسه شان کتابخانه بامداد دارند برای استفاده از کتاب به عنوان یک ابزار برای تقویت سواد خواندن با توجه به آزمون بین المللی پرلز

ــ آغاز برنامه دوشنبه های کتابخوانی در مدارس روستاهای استان سیستان و بلوچستان که زیر پوشش طرح هستند.

ــ آغاز برگزاری کارگاه آموزش مهارت‌های زندگی با تأکید بر حقوق کودک برای مروجان بومی در کتابخانه های بامداد با استفاده از کتاب های با کیفیت

ــ اجرای برنامه کتابدار ـ دانش آموز با برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای دانش آموزان علاقه‌مند

ــ فراهم کردن امکانی برای مشارکت، مسئولیت‌پذیری، فعالیت گروهی در میان جامعه محلی منطقه کتابخانه بامداد به ویژه کودکان و نوجوانان، معلمان زن و مرد و دختران جوان

ــ بالا بردن توانایی ارتباطات و مهارتهای زیستی مادران برای پرورش کودکان توانمند.

ــ حضور و مشارکت زنان و دختران که تا قبل از آن هیچ گزینه‌ای برای فعالیت اجتماعی بیرون از خانه نداشتند.

ــ تأثیر طرح در ایجاد شور و کنجکاوی در مردم منطقه فعالیت کتابخانه بامداد

ــ کشف توانایی‌ مسئولیت‌پذیری و مدیریت برخی از افراد شرکت‌کننده برای اداره‌ی کتابخانه