كتابخانه مروج سلامت: ارتباط كتابخانه با مردم

به گزارش لیزنا، دكتر محمد حسن زاده ؛ استاد دانشگاه تربيت مدرس و رييس انجمن ارتقاي كتابخانه هاي عمومي ايران گفت: سلامت به عنوان مهمترين دغدغه جوامع بشري بيش از هر چيز ديگري به اطلاعات بستگي دارد. كشورهاي پيشرفته تلاش مي كنند تا بيشترين سرمايه گذاري را در امر پيشگيري انجام دهند. شهروندان مطلع بيشترين نقش را در اجراي برنامه هاي پيشگيري دارند. چشم انداز برنامه هاي جهاني ٧٥ درصد، پيشگيري و ٢٥ درصد درمان را نشان مي دهد. اما به نظر مي رسد وضعيت جاري در كشور ما با اين وضعيت فاصله زيادي دارد و عمده هزينه در مرحله درمان متمركز است. برنامه هاي كلان ملي بر ارتقاي سهم پيشگيري در مقابل درمان تاكيد دارند. دستيابي به چشم انداز جهاني ر اجراي برنامه هاي ملي نيازمند مشاركت جمعي نهادهاست. انجمن علمي ارتقاي كتابخانه هاي عمومي به وسيله كارگروه اطلاعات سلامت خود و با همكاري نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور و دانشگاه هاي علوم پزشكي برنامه كتابخانه مروج سلامت (HPL) را ارائه و پيگيري مي كند.

 كتابخانه مروج سلامت

دكتر محمد حسن زاده درباره كتابخانه مروج سلامت تصریح کرد: كتابخانه مروج سلامت كتابخانه عمومي است كه به لحاظ منابع علمي، فضاي كالبدي و نيروي انساني از آمادگي لازم براي ارائه خدمات اطلاعات سلامت برخوردار هستند و در همكاري با نهادهاي سلامت از مشروعيت لازم براي اين خدمات برخوردارند. اين كتابخانه ها در تعامل مستمر با انجمن ارتقاي كتابخانه هاي عمومي به عنوان بازوي علمي و نهادهاي مرتبط با سلامت به عنوان بازوي تضمين كيفيت و نهاد كتابخانه هاي عمومي به عنوان بازوي اجرايي فعاليت مي كنند.

اهداف كتابخانه مروج سلامت

وی در ادامه درباره اهداف كتابخانه مروج سلامت گفت: كتابخانه مروج سلامت اهدافي به شرح ذيل را دنبال مي كنند:

1. توانمندسازي دانشي شهروندان در مقياس بالا در حوزه سلامت

2. كمك به برنامه هاي توسعه سواد سلامت

3. بسته بندي و ارائه خدمات اطلاعات سلامت

4. غني سازي مجموعه هاي مرتبط با سلامت در سطح كشور

5. كمك به شكل گيري گفتمان سلامت در كشور

 استاد دانشگاه تربيت مدرس و رييس انجمن ارتقاي كتابخانه هاي عمومي ايران به مدل عملياتي كتابخانه مروج سلامت اشاره کرد و دراین باره گفت: شكل گيري خدمات اطلاعات سلامت در قالب كتابخانه مروج سلامت از يك مدل سه ضلعي به شكل زير تبعيت مي كند:

ضلع اول، كتابخانه عمومي منتخب. كتابخانه عمومي كه با اعلام نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور به عنوان نامزد مروج سلامت معرفي مي شود. اين كتابخانه بعد از طي مراحل توانمندسازي و تاييد نهايي در فرايند عمليات قرار مي گيرد.

ضلع دوم. دانشگاه علوم پزشكي. دانشگاه علوم پزشكي وظيفه ارائه خدمات توانمندسازي كتابداران و تضمين كيفيت خدمات اطلاعات و تاييد نهايي قابليت كتابخانه عمومي مروج سلامت را برعهده دارد.

ضلع سوم. انجمن ارتقاي كتابخانه هاي عمومي ايران. انجمن به عنوان تسهيلگر و هماهنگ كننده مسوليت ارزيابي اوليه و ارزيابي هاي مداوم خدمات و امكانات را برعهده خواهد داشت.

 دكتر محمد حسن زاده  فرايند كار كتابخانه مروج سلامت را تشریح کرد و ادامه داد: يك فرايند شش مرحله اي براي اين طرح لازم است:

گام اول، تفاهمي بين دانشگاه هاي علوم پزشكي استان ها و نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور يا ادارات كل استاني (به نمايندگي) امضا مي شود.

گام دوم، كتابخانه يا كتابخانه هاي نامزد توسط نهاد معرفي و توسط كارگروه خدمات اطلاعات سلامت انجمن مورد ارزيابي اوليه قرار مي گيرد.

گام سوم، گزارش كارگروه اطلاعات سلامت به طرفين ابلاغ مي شود.

گام چهارم، كتابخانه يا كتابخانه هاي تاييد شده توسط طرفين و در هماهنگي با انجمن تقويت و آماده سازي مي شود.

گام چهارم، كتابخانه مروج سلامت به صورت رسمي معرفي و خدمات خود را شروع مي كند.

گام پنجم، انجمن فرايند ارزيابي مداوم خود را شروع و گزارش هاي مقطعي و نهايي خود را ارائه مي كند.

گام ششم. در جلسات كميته هماهنگي نسبت به ادامه كار كتابخانه مروج سلامت تصميم گيري مي كند.

 وی در ادامه درباره ملزومات موفقيت طرح كتابخانه مروج سلامت گفت: براي موفقيت طرح ملي كتابخانه مروج سلامت موارد زير لازم است:

1. همكاري نزديك نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور و ادارات كل استاني

2. مشاركت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و دانشگاه هاي علوم پزشكي

3. طرح اين اقدام در شوراي فرهنگ عمومي و شوراهاي مرتبط جهت اخذ پشتيباني قانوني

4. پيش بيني منابع مالي از محل توسعه سواد سلامت و برنامه هاي پيشگيري

5. نظارت علمي مداوم انجمن ارتقاي كتابخانه هاي عمومي و اصلاح مداوم با هدف ارتقاي اثربخشي طرح

 رييس انجمن ارتقاي كتابخانه هاي عمومي ايران درباره اقدامات انجام شده تاكنون تصریح کرد: كارگروه اطلاعات سلامت انجمن تاكنون جلساتي در سطح ادارات مربوطه در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي و همچنين نهاد كتابخانه هاي عمومي كشور و ادارات كل استاني و دانشگاه هاي علوم پزشكي استان ها برگزار كرده و اقداماتي را براي مرحله پايلوت در نظر گرفته است. ثمردهي اقدامات انجام شده نيازمند حمايت مديران ارشد نهاد كتابخانه هاي عمومي و دانشگاه هاي علوم پزشكي و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي است. در اين ميان نقش كتابداران در پشتيباني محتوايي و تداوم اثربخش اين طرح ملي بسيار حياتي است.

وی در پایان اظهار داشت: اميدواريم با حمايت همه طرف ها، طرح كتابخانه مروج سلامت منشاء خدمات ارزنده در راستاي ارتقاي سلامت در كشور و افزايش سهم اقدامات پيشگيري در مقابل امور درمان باشد. ما معتقديم، پيشگيري بهتر از درمان است و پيشگييري به صورت مستقيم بر اطلاعات و دانش استوار است.