رونمایی از آخرین کتاب زنده‌یاد استاد حسین زمرشیدی

به گزارش لیزنا، آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها و یابود زنده‌یاد استاد حسین زمرشیدی، چهره ماندگار حوزه معماری عصر شنبه 26 بهمن 1398 خورشیدی با حضور دکتر غلامرضا خواجه‌سروی مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، دکتر حسن بلخاری، رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، محمود اسعدی رییس بنیاد ملی چهره‌های ماندگار، علیرضا دلخوش مدیرکل مرکز دیپلماسی عمومی وزارت امور خارجه، استادان و مدیران دانشگاه شهید رجایی، معماران و پژوهشگران، خانواده استاد حسین زمرشیدی و شماری دیگر از اهل فرهنگ و هنر در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک برگزار شد. رونمایی از کتاب «آثار معماری قدسی» آخرین دستاوردهای پژوهشی زنده‌یاد استاد حسین زمرشیدی، یکی از برنامه‌های مهم این آیین به شمار می‌آمد. کتاب «آثار معماری قدسی» مجموعه مقاله‌ها و نوشتارهای پژوهشی این استاد و پژوهشگر برجسته در گستره معماری اسلامی- ایرانی به شمار می‌آید که یک‌سال پس از درگذشت او به کوشش خانواده‌اش منتشر شده است.

فعالیت کتابخانه و موزه ملی ملک در راستای اعتلای فرهنگ ایران است

غلامرضا خواجه‌سروی مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک به رسم میزبانی در آغاز این آیین با تبریک و گرامي‌داشت ولادت دخت نبي مكرم اسلام و تبريك روز زن و مادر گفت: جشن فرخنده میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها یکی از یادگارهای حاج حسین آقا ملک است که برپایه سفارش این فرهنگ‌دوست، نیک‌اندیش و واقف بزرگ در وقف‌نامه، هر ساله در این موقوفه آستان قدس رضوی با شکوه و جلال برگزار می‌شود. کتابخانه و موزه ملی ملک با همکاری خانواده استاد حسین زمرشیدی، هم‌زمان با فرخنده‌سال‌روز میلاد دخت نبی گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم، بزرگ‌داشت این معلم، استاد و اهداکننده کتاب و آثار فرهنگی و هنری را نیز برپا می‌دارد.

وی افزود: حاج حسين آقا ملك بنیان‌گذار و واقف کتابخانه و موزه ملی ملک در وقف‌نامه این گنجینه بر برگزاری هفت جشن آیيني يعني ميلاد پنج تن آل عبا و حضرت رضا علیهم‌السلام و مبعث حضرت رسول صلی‌الله علیه و آله و سلم تاكيد داشته همچنین یادآور شده است آیین سوگواری حضرت سیدالشهدا علیه‌السلام از هفتم تا یازدهم محرم در اين موقوفه برپا شود.

مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک گفت: زنده‌یاد ملک یادگاری بزرگ از خود برجای گذاشت که همین کتابخانه ارزشمند و موزه نفیس است. او بیش از 19 هزار نسخه منحصربه‌فرد خطی و دیگر گنجینه‌های ارزشمند را بر آستان ملکوتی ثامن‌الحجج علیه‌السلام وقف کرد و از آن تاریخ تاکنون نیز بیش از سه هزار نیک‌اندیش کتاب‌ها و آثاری بر این مجموعه وقف و اهدا کرده‌اند.

وي افزود: مرحوم حاج حسين آقا ملك دو دغدغه بهداشت عمومي و ارتقای معارف را داشت و همه ثروت خود را براي تحقق اين دو مهم وقف كرد و اداره موقوفات را در اختيار آستان ملایک‌پاسبان حضرت علي‌بن موسي‌الرضا علیه‌السلام گذاشت. حاج حسين آقا ملك عاشق اهل بيت علیهم‌السلام بوده و در اين مسير هر آنچه كه داشته در طَبق اخلاص گذاشته است.

به گفته مدیرعامل موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک، هدف حاج حسين آقا ملك از پایه‌گذاری و وقف کتابخانه و موزه ملی ملک، ترويج فرهنگ وقف در كشور بوده است.

او یادآور شد: این موقوفه عام‌المنفعه در راستای اعتلای فرهنگ ایران فعالیت می‌کند و در جایگاه یکی از پایگاه‌های فرهنگی مجموعه آستان قدس رضوی در تهران به ایرانیان و غیر ایرانیان خدمات فرهنگی می‌رساند. حاج حسین آقا ملک با نیت ارتقای معارف که منجر به تولید علم، پیشرفت و ارتقای بشر می‌شود، موقوفه را از خود برجای گذاشت.

مديرعامل موسسه كتابخانه و موزه ملي ملك یادآور شد باید بکوشیم كاري كه واقفانی بزرگ همچون حاج حسين آقا ملك آغاز کردند، پیوستگی یابد. هر گامي كه در مسیر پایه‌گذاری و پیوستگی سنت‌هاي نیک برداشته مي‌شود، ثواب آن به پدر و مادر مي‌رسد كه چنين فرزنداني به يادگار گذاشته‌اند.

استاد حسین زمرشیدی از افتخارات ایران بود

حسن بلخاری رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز در بخشی از این برنامه گفت: در آیه 18 سوره مبارکه توبه آمده است "إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ: مساجد خدا را، تنها کسانی آباد می‌کنند که به خدا و قیامت ایمان داشته و نماز را برپا می‌دارند، زکات می‌پردازند و جز از خدا، از احدی نمی‌ترسند. زندگی مرحوم استاد زمرشیدی و آثار ایشان چه از نظر عملی چه از جنبه تئوری و نظری یقینا یکی از مصداق‌های این آیه شریفه است.

او افزود: كاشي‌كاري گنبد خواجه ربيع و گنبد سبز مشهد و بقعه شيخ عطار نيشابوري و بسياري ديگر از شاهكارهاي معماري، دستاورد هنر درخشان مرحوم استاد زمرشيدي است. او به راستي در اين عرصه استاد بود. برایم ورود به دنياي شگرف و هندسي وي شگفتی به همراه داشت. يك بار در جلسه تصويب عنوان استاد تمامي ايشان اشاره كردم ستم است بخواهيم استاداني همچون مرحوم زمرشيدي را در قالب بسته نظام دانشگاهي محدود كنيم. چنين كارهايي در شان استادان و نوابغ هنر ايران نيست؛ عظمت هنر استادانی مانند استاد فرشچيان و استاد زمرشيدي با مترهايي همچون استاد تمام يا دكتر افتخاري سنجیدنی نخواهد بود.

وی در ادامه با اشاره به خاطره‌هایی درباره جایگاه والای علمی استاد حسین زمرشیدی، این چهره پرافتخار معماری ایران را «حکیم» نامید و افزود: حکیم از دیدگاه قرآن کریم کسی است که بتواند ایده مکنون را به فرم مخصوص تبدیل کند و بداند از بطن سخن چگونه عمل بیرون راند. جان‌مایه حکمت، توامانی نظر و عمل است و مرحوم استاد زمرشیدی بدون شک یکی از مصداق‌های آن است.

بلخاری افزود: کسانی به واقع استاد می‌توانند باشند که در حوزه نظر و عمل استادگونه رفتار کنند. استاد زمرشیدی هم در پروژه‌های عملی هم در کتاب‌هایش همچون "معماری مسجد" این مساله را بازتاب می‌داد، از این‌رو است که لقب "حکیم" برازنده این استاد محمودِ مغفور است.

علم نباید بدون عمل و بهره بماند

زهرا زمرشیدی دختر زنده‌یاد استاد حسین زمرشیدی نیز در این آیین گفت: پدر و استاد عزیزم، دارای سرشتی پاک و خصایص فراوان نیک بود. او همچون پدری دلسوز برای ره‌روان فرهنگ و هنر ایران بود و عمرش را برای اعتلای فرهنگ ایران گذاشت. این سنت که علم بدون عمل و استفاده نباید بماند، پس از استاد نیز پابرجا مانده و خواهد ماند. اهدای کتابخانه و آثار هنری این استاد برجسته به کتابخانه و موزه ملی ملک نیز در راستای این نیت و اندیشه انجام گرفته است.

این پژوهشگر و کارشناس معماری افزود: به خواست و وصیت استاد، کتابخانه نمونه و تخصصی او را همراه با قاب‌ها و کاشی‌ها به موسسه ملک اهدا کردیم تا پژوهشگران و دوستداران فرهنگ و هنر و دانش از این گنجینه بهره گیرند. امیدوارم همگان با الگو گرفتن از این سنت و اندیشه نیک، در مسیر اعتلای آن بیش‌تر بکوشند.

وی در پایان در سخنی با مسوولان و مدیران فرهنگی و علمی کشور گفت: دُرهایی نایاب همچون استاد حسین زمرشیدی را تا زنده‌اند، دریابید و پای حرف‌هایشان بنشینید. این بزرگواران عمر خود را برای اعتلای فرهنگ و هنر و پیشرفت علمی این آب و خاک گذاشته‌اند.

گشایش نمایشگاه «گوهر گره» در کتابخانه و موزه ملی ملک

در آیین گرامی‌داشت میلاد حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها که با منقبت‌خوانی و پخش نماهنگ‌های «دعای صباح و دعای سال نو» اثر خوش‌نویسی ام سلمه دختر فتحعلی شاه قاجار و «همای هنر؛ برگی از دفتر پربار زندگی استاد حسین زمرشیدی» همراه بود، آخرین کتاب این چهره ماندگار معماری سنتی ایران با نام «آثار معماری قدسی» رونمایی شد. اهدای لوح انجمن آثار و مفاخر فرهنگي به خانواده زنده‌ياد استاد حسين زمرشيدي از دیگر برنامه‌های این آیین گرامی‌داشت بود. اهدای لوح و گواهی به شرکت‌کنندگان در دوره آموزش مهارت‌افزایی تربیت راهنمای گردشگری با رویکرد موزه‌داری که با همکاری کتابخانه و موزه ملی ملک و دانشگاه پیام نور استان تهران در سال 1398 برگزار شد، بخش پایانی این برنامه در موسسه کتابخانه و موزه ملی ملک بود.

همچنین نمایشگاه «گوهر گره» گزیده آثار اهدایی استاد حسین زمرشیدی به کتابخانه و موزه ملی ملک هم‌زمان با روز میلاد باسعادت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها گشایش یافت. این نمایشگاه تا پایان فروردین 1399 میزبان دوستداران فرهنگ و هنر اسلامی- ایرانی خواهد بود.