دروس رشته علم اطلاعات به صورت پنهان ظرفیت لازم را برای تولید کارآفرین دارند

به گزارش لیزنا،‌دومین پیش نشست کمیته آموزش علم اطلاعات ودانش شناسی با موضوع « افق‌های کارآفرینی و اشتغال دانش‌بنیان از منظر دانشجویان علم اطلاعات: بایدها و نبایدهای آموزشی» با سخنرانی نگین غلامعلی زاده، فهیمه سلیمانی، زینب صیامی، مبینا بنددار و الهام فرمانی  و دبیری دکتر رحمان معرفت در روز سه شنبه ۹ اسفندماه ۱۴۰۱ از ساعت ۱۸ تا ۲۰ در محیط ادوبی کانکت انجمن کتابداری و اطلاع رسانی برگزار شد.

در ابتدای این نشست، دبیر جلسه از لزوم توجه به دیدگاه دانشجویان در خصوص سرفصل‌های درسی سخن گفت. دکتر رحمان معرفت با ذکر این نکته که هدف از برگزاری این نشست، شنیدن صدای دانشجویان علم اطلاعات و دانش شناسی درباره محتوا و سرفصل‌های دروس با تاکید بر اشتغال و کارآفرینی است، درباره فرایند حضور میهمانان نشست توضیحاتی ارائه داد.

وی گفت:  به واسطه ارتباط با مدیران محترم گروه‌ها و استادان علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه های مختلف سراسر کشور و درخواست از آنان برای معرفی دانشجویان علاقه‌مند به حضور در نشست، بیش از چهل دانشجو در مقاطع مختلف به دبیر نشست معرفی شدند. از میان دانشجویان مذکور، سرکار خانم‌ها نگین غلامعلی زاده از دانشگاه شهید چمران اهواز، زینب صیامی از دانشگاه قم، الهه فرمانی از دانشگاه علامه طباطبایی، مبینا بنددار از دانشگاه سمنان و خانم فهیمه سلیمانی از دانشگاه اصفهان به عنوان میهمانان نشست دوم کمیته آموزش علم اطلاعات و دانش شناسی انتخاب شدند تا در یک فضای صمیمی دانشجویی به بحث و بررسی درباره چالش‌ها، بایدها و نبایدهای آموزشی مطرح در دروس و محتوای آنان پرداخته شود و از منظر دانشجویان این موضوعات به بوته نقد سپرده شود.

پس از توضیحات دبیر جلسه، ابتدا میهمانان به معرفی مختصر خود پرداختند و سپس بحث و بررسی درباره محتوای دروس با توضیحات دانشجویان حاضر در جلسه ادامه یافت.

 فهیمه سلیمانی از برخی چالش‌های کلی موجود در فضای دانشجویی سخن گفت. مشکلات مرتبط با دروس علم اطلاعات، چالش‌های مرتبط با استادان، سرفصل‌ها، فضای دانشگاه و جامعه و نیز جوّ حاکم بر فضای دانشجویی از نکات مطرح شده توسط وی بود.

وی با  اشاره به این نکته که رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پتانسیل های مناسبی دارد که امکان کارآفرینی و خلاقیت را برای دانشجو فراهم می کند اما در مجموع در این رشته کار عملیاتی مورد نیاز برای تربیت و پرورش دانشجویان در راستای تبدیل شدن به یک کارآفرین حرفه  ای صورت نمی پذیرد.

وی با اشاره به اینکه دروس رشته، به صورت پنهان ظرفیت لازم را برای تولید کارآفرین دارند اما به صورت هدفمند این موضوع در سرفصل‌ها مورد توجه قرار نگرفته است. برخی دروس همچون کارآموزی ظرفیت مناسبی برای تربیت دانشجویان در مسیر کارآفرین شدن را دارند اما ارتباط نداشتن با سازمان های کارآفرین زمینه ورود دانشجویان به محیط کسب و کار حرفه‌ای را فراهم نمی کند در حالی که انتظار اینست که با کمک دروسی همچون کارآموزی این فرصت برای دانشجوی مهیا شود. اگر سرفصل‌ها پروژه محور باشند بی تردید اثرگذاری لازم برای تربیت دانشجویان کارآفرین را خواهند داشت.  

سپس نگین غلامعلی زاده، دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهوازلزوم همگامی با تغییرات فناورانه در سرفصل‌ها را مورد توجه قرار داد. وی با وجود ماهیت بین رشته‌ای علم اطلاعات و دانش شناسی، از نبود آموزش حرفه‌ای، تخصصی و تحول حرفه‌ای را در این رشته سخن گفت. وی با ابراز نارضایتی از وجود یک دید کلیشه‌ای نسبت به کتابخانه، به ناشناخته ماندن این رشته در جامعه اشاره کرد و با وجود تغییر نام صورت گرفته در این رشته گفتند که هنوز در جامعه آن‌چنان که باید رشته ما شناخته شده نیست.

 وی در ادامه با اشاره به ضعف در امکانات آموزشی مناسب در گروه‌های آموزشی مختلف موجود در کشور گفت: با وجود برخی چالش‌های موجود، انتظار جامعه از این رشته زیاد است. اشتغال و بازار کار چندان در رشته ما مورد توجه قرار نگرفته است. در حالی که می توان با هم‌گامی با تغییرات، موضوع اشتغال و بازار کار بصورت حرفه‌ای تری مورد توجه برنامه‌ریزان قرار گیرد.

در ادامه زینب صیامی، دانش آموخته کارشناسی ارشد از دانشگاه قم، که دارای تجربه کارآفرینی نیز هست، به بیان تجربیات خود در مبحث کارآفرینی و اشتغال در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پرداخت. وی با برشمردن ویژگی‌های کارآفرینان و طرح پرسش‌هایی از این دست که آیا ما در رشته علم اطلاعات کارآفرین داریم یا خیر؟ ضمن بررسی سرفصل‌های دروس در مقاطع مختلف به این موضوع اشاره کرد که برخی از دروس به صورت مستقیم و برخی به صورت غیرمستقیم به موضوع کارآفرینی می‌پردازند.

 وی با اشاره به این موضوع که در مجموع به نظر می رسد برخی پتانسیل‌های موجود در رشته زمینه تربیت کارآفرینان را فراهم می کند گفت:  می توان سرفصل‌هایی تدوین کرد که در مقاطع مختلف مهارت های دانشجویان را تقویت کنند تا ورود آنان به بازار کار و مبحث کارآفرینی تسریع شود.

وی همچنین از لزوم اعتماد به دانشجویان در دروسی همچون کارآموزی و یک ضعف بزرگ موجود در بین استادان سخن گفت.

 وی  در تشریح این ضعف گفت: برخی استادان رشته علم اطلاعات با کتابخانه تعامل مستقیمی ندارند و این یک چالش بسیار مهم و قابل توجه است.

مبینا بندار، دانشجوی علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه سمنان به لزوم توجه شایسته و مناسب در ارائه به برخی دروس و محتواهای آموزشی همچون برنامه نویسی، فناوری‌های وب، مدیریت دانش و خدمات نشر اشاره کرد و گفت:  به نظر می رسد با وجود درس‌هایی از این دست، مباحث مطرح شده در این کلاس‌ها کافی نیست و برای پرورش دانشجویان توانمند نیاز به تقویت دروس و یا دست کم تعریف کلاس‌های تکمیلی یا کارگاه‌های حرفه‌ای در کنار دروس مذکور احساس می شود.

الهه فرمانی دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی نیز از لزوم توجه به دروسی همچون داده‌کاوی و طراحی بانک‌های اطلاعاتی سخن گفت و اشاره کرد: عملیاتی کار کردن محتوای دروس مذکور در تربیت دانشجویان توانمندی که در کارآفرینی موفق باشند اثرگذار است.

برخی از حاضران در جلسه نیز با اظهار نظردرباره قدیمی بودن اسلایدهای ارائه شده توسط برخی استادان، وقت کافی نداشتن آن‌ها، کم اهمیت بودن دانشجویان از دیدگاه برخی استادان و استفاده از مباحث تکراری یا کم محتوا، به عنوان دلایل متعدد اثرگذار در بی انگیزگی دانشجویان سخن گفتند و اشاره کردند تحول در برنامه های درسی و محتوای دروس امری اجتناب ناپذیر است و هم‌گامی با تغییرات هم برای استادان و هم برای دانشجویان امری بسیار مهم و قابل توجه است. جلسه با جمع بندی دبیرجلسه به پایان رسید.

برای مشاهده فیلم دومین پیش‌نشست کمیته آموزش، به این پیوند مراجعه کنید.

گزارش: دکتر رحمان معرفت (دبیر پیش‌نشست کمیته آموزش)