مهارت فروش حلقه مفقوده در نظام آموزشی ماست

به گزارش لیزنا، نشست صمیمانه‌ی اعضای هیأت علمی و جمعی از دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، به مناسبت روز معلم و با محوریت چالش اشتغال، توسط انجمن علمی دانشجویی این رشته، برگزار شد.

در ابتدای این نشست که با حضور دکتر شهناز خادمی زاده، دکتر منصور کوهی رستمی، دکتر محمدحسن عظیمی و پروین نجف پور مقدم برگزار شد، فرشید جوادی شکرو دانشجوی کارشناسی ارشد و دبیر انجمن علمی دانشجویی ضمن خوش آمدگویی به حاضرین و تبریک روز معلم، سوال با توجه به کاهش شدید استخدام در سازمانهای دولتی برای دانش آموختگان رشته، دانشجویان کنونی برای ادامه تحصیل دچار سردرگمی و ابهام شده اند. آیا راهی برای برون رفت از این وضعیت وجود دارد؟ را مطرح کرد:

دکتر محمدحسن عظیمی، ضمن قدردانی از برگزاری این نشست، گفت: تمامی رشته ها با مسئله کاهش استخدام دولتی دست و پنجه نرم می‌کنند، و این موضوع مختص رشته‌ی ما نیست و در اغلب رشته ها به عنوان یک دغدغه ی مهم تلقی می شود. در حال حاضر یکی از رشته های پر طرفدار در حوزه ی فناوری، مهندسی نرم افزار است در حالی که تعداد زیادی از دانشجویان صرفاً به دنبال مدرک رشته هستند، و تعداد کمی از آنها هم به دلیل ویژگی های فردی که دارند در این حوزه ها موفق و متخصص می شوند. در بیشتر موارد دانشجویانی که  وارد حوزه ی فناوری می شوند، از رشته های مختلفی چون مکانیک، برق و فیزیک و... هستند و موفق هم عمل می کنند این به ظرفیت آنها برمیگردد، به دلیل آگاهی آن ها به نیاز جامعه و اهمیت دادن به نیاز بازار است که تمام این ها به دیدگاه و ویژگیهای فرد بر می گردد.

وی افزود: رشته‌ی علم اطلاعات و دانش شناسی برای بازار کار ظرفیت خوبی دارد، ولی کشف نیاز و هماهنگ کردن پتانسیل خودمان با آن و بازیابی همه به خود فرد بر می گردد. حال تا چه حد توانستیم در بازار کسب و کار به مدیران ثابت کنیم که توانایی حل مشکلات و انتقال قدرت به آنها به عنوان یک مشاور را داریم تا مدیران و سازمان ها بعد از دریافت مشاوره های اطلاعاتی ما احساس کنند که یک سرو گردن از بقیه بالاتر هستند.

 دکتر عظیمی در ادامه به پتانسیل زیادی که در دانشگاه وجود دارد اشاره کرد و گفت: سالی نزدیک به چهار هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی رقم پایینی نیست؛ به راحتی می توان از طریق دادن اطلاعات، اقتصادِ دانشجویان را سر و سامان داد. در حال حاضر اساتید سازمان های پژوهشی در حیطه علمی به دنبال رویت پذیری هستند؛ این یک نیاز و یک ضرورت است،  حال ما چقدر مهارت داریم و چه ابزارهایی را میشناسیم که در این حیطه وارد شویم در حالی که این سازمان ها حاضرند پول های هنگفتی برای رؤیت پذیری بدهند.

دکتر منصور کوهی رستمی، رئیس کتابخانه مرکزی و مرکز اطلاع رسانی دانشگاه، ضمن تشکر از دانشجویان برای حضور در این نشست، از راه اندازی شرکت خصوصی خودشان در زمان فارغ‌التحصیلی و کارآفرینی در رشته مثال زد و ادامه داد که به روحیه دانشجو برمیگردد که تنها به دنبال دریافت مدرک است یا خیر؟ کوهی رستمی گفت: این یک حقیقت است که وضعیت استخدام دولتی حتی برای دانشجویان دکتری نیز ضعیف است. ساختار فرهنگی ما با دیگر کشورها فرق دارد، نظام آموزشی ما به روش سنتی پیش می‌رود، نظام بر این مبنا است که دانشجو فقط مدرکی گرفته باشد. درحالی که دانشگاه های کشورهای دیگر افراد را توانمند تربیت میکنند تا بعد از تحصیل بتوانند کارآفرین شوند و وابسته به استخدام دولت نباشند و این مورد به خاطر ضعف آموزشی هست که در کشور وجود دارد.

عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران افزود: پتانسیل خوبی برای اشتغال در این رشته وجود دارد؛ به خصوص این که ما در حال حاضر در عصر اطلاعات زندگی می کنیم و همه افراد به اطلاعات نیاز دارند، پس میتوانیم با مهارت هایی که به دست می آوریم، آینده‌ی خوبی در حرفه‌ی خود داشته باشیم و اگر قرار است با همین ابزارهای سنتی پیش برویم، آینده ی خوبی چه در این رشته و چه در رشته های دیگر نخواهیم داشت.

دکتر کوهی رستمی گفت:  توانمندی های دانشجویان نباید فقط معطوف به سرکلاس رفتن باشد و بلکه باید توانمندی های خودشان را افزایش دهند.

پروین نجف‌پورمقدم عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی گفت: رشته ما پر از تخصص است، تخصص‌هایی که همه لازم دارند و مورد نیاز بازار کار است، اما این وسط یک حلقه مفقوده وجود دارد؛ به عبارت دیگر، یک چیزی را ما بلد نیستیم و آن یک چیز هم خیلی مهم است که اگر بلد بودیم توی تمام حوزه های کاری، با بکارگیری همان ابزار قدرتمند به مشاوران اطلاعاتی قدرتمند و مورد درخواست بازار کار تبدیل می شدیم.

نجف پورمقدم ادامه داد: در تمامی رشته ها این حلقه مفقوده وجود دارد، درواقع در نظام آموزشی دانشگاهی ما جای این مهارت خالی است. در دانشگاه تخصص آموزش داده می‌شود، اما نحوه فروش آن تخصص آموزش داده نمی شود. بالطبع ما بلد نیستیم، چگونه تخصصمان را بفروشیم. مهارت فروش همان حلقه مفقوده در نظام آموزشی ماست، اگر میخواهید مهارتی را یاد بگیرید که تمام توانمندی های رشته را بتوانید عرضه کنید، آن مهارت، مهارت فروش است.

عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی افزود: در حال حاضر، همه ما به نوعی فروشنده هستیم. من به عنوان یک معلم نیز اطلاعات و تجربیات خودم را دارم به شما میفروشم، همه جهان بر پایه نظام داد و ستد بنا شده، یک نفر کالا یا خدماتی می‌دهد و طرف مقابل می گیرد. مشکل ما این است که بلد نیستیم چطور توانایی فروش نداریم، و مهارت فروش به ما یاد داده نشده، خیلی چیزها بلدیم، اما بلد نیستیم.

نجف پور مقدم ادامه داد: من در یکی از واحدهای دانشگاهی که تدریس می کنم، پنج شاخه شغلی مختلف، به شما معرفی می کنم که می توانید برای خودتان و دیگران اشتغال ایجاد کنید. دروس رشته می تواند به شما تخصص یاد بدهد اما عرضه و فروش آنرا نمیتواند، یاد بدهد چون این نکته در سرفصل دروس دانشگاهی دیده نشده و خارج از دانشگاه باید یاد بگیرید اگر همین یک نکته را یاد بگیرید و اجرا کنید و هرکدام از شما با توجه به علاقه مندی خود یک شاخه را در رشته انتخاب کند و جلو برود، مطمئن باشید که میتوانید خودتان و تخصصتان را در اختیار کسانی قرار دهید که همین الان به دنبال تخصص‌های مختلف شما هستند.

دکتر شهناز خادمی زاده، ضمن تشکر از برگزاری این جلسه، گفت: معرفی رشته و بازارکار آن واقعا  یک دغدغه است؛ شاید قبلا  اگر این موضوع جایی مطرح می‌شد من خودم به عنوان یک استاد اینقدر درگیر نمی‌شدم و آن را دغدغه جدی نمیدانستم؛ اما الان واقعا بحث بازار کار و بحث درآمدزایی و اشتغال برای همه رشته‌ها و برای کل ساختار نظام آموزشی کشور یک دغدغه است و باتوجه به اینکه استخدام های دولتی کمتر شده، این دغدغه بیشتر احساس می شود.

مدیرگروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، مجموعه صحبت‌های سایر اساتید را در چند قسمت دسته بندی کرد و گفت:  این مسئله بازار کار در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی، یک بخش آن به شخصیت خود شخص برمی‌گردد. ما بررسی کنیم که اصلاً برای چی به دانشگاه آمدیم، دقیقا سوال ما هم همین است، شما برای چی امدید؟ هدفتان چه بوده؟ از این رشته چه میخواستید؟ چه تصوراتی داشتید؟ حالا در دانشگاه ان تصورات با ان چیزی که فکر می‌کردید هم خوانی دارد؟ برنامه شما برای زندگی چیست؟ به چه سطح درآمدی راضی هستید؟ تیپ شخصیتی‌ شما با این رشته و خواسته شما هم خوانی دارد؟ این به خودتان بستگی دارد که ببینید از لحاظ شخصیتی آیا فردی هستید که برای رسیدن به خواسته خود بجنگید؟ بنابراین شخصیت فرد می‌تواند در موفقیت یا شکست وی تاثیر داشته باشد. این را باید شما مشخص کنید که هدفتان چیست؟ برای چی امده اید دانشگاه؟ میخواهید چکار کنید؟ من در آنجا هم ذکر کردم که سوالی که می‌پرسید به خودتان  برمیگردد و باید پاسخش را در خودتان پیدا کنید که برای چه آمده اید؟

دسته ی دوم به بحث نظام آموزشی و سیاست گذاری در آن برمیگردد. بحث سیاست آموزش عالی و بحث‌های سیاست‌گذاری که برای نظام آموزشی وجود دارد و بحث رشته ما و اینکه چند درصد قرار است وارد بازار کار شوند؟ چه آینده ای برای اشتغال زایی رشته‌ها دیده شده است؟ آیا برای اشتغال این همه دانشجو فارغ‌التحصیل برنامه ریزی شده؟ این برنامه بر اساس ورودی دانشگاه و نیاز بازارکار است؟ چه برنامه ریزی‌هایی انجام شده؟ و آیا رصد میشود چند درصد از فارغ‌التحصیلان وارد صنعت میشوند؟ اگر نمیشوند پس چرا باید هر ساله این تعداد ورودی دانشجو داشته باشیم؟ آن هم وقتی که فارغ التحصیلان هنوز وارد بازار کار نشده و امثال این. چرا استخدام نمی کنند؟ چرا پست کتابدار در مدارس نیست؟ اینها همه بحث های سیاست گذاری های کلان هست که ما داریم تلاش میکنیم، می‌نویسیم، طرح انجام می‌دهیم، صحبت می‌کنیم و... .

وی  به بحث EQ و IQ اشاره کرد و گفت:  اخیراً درباره ی این دو صحبت می شود که کدامیک مهم تر است، الان دانشگاه‌های خارج از کشور توصیه نامه هایی که میخواهند، خیلی روی(IQ) تاکید ندارند و روی (EQ) آن فرد تاکید دارند. یعنی هوش اجتماعی فرد را ملاک قرار می دهند. یعنی اینکه آیا آن فرد از لحاظ رهبری، از لحاظ مشارکت، از لحاظ همکاری تیمی، از لحاظ تفکر حل مسئله چه وضعیتی دارد؟ این ها الان در دنیا بیشتر مهم هستند.

در پایان جلسه، هر یک از دانشجویان پرسشها و ابهامات و خواسته های خود را با اساتید مطرح کردند.

گزارش: فرشید جوادی شکرو