در عمق ظاهر ساده مرادی‌کرمانی، دریای عمیقی از فرهنگ و ادبیات نهفته است

به گزارش خبرنگار لیزنا، در این مراسم غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، موسی فریدون عموزاده خلیلی رئیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، شهین نعمت زاده عضو شورای واژه گزینی، آزاده خلیقی پژوهشگر آثار مرادی کرمانی، هومن مرادی و در پایان نیز از هوشنگ مرادی کرمانی خواسته شد که برای میهمانان صحبت کند.

حدادعادل در مورد لزوم برگزاری اینگونه مراسم و احترام به اعضای فرهنگستان صحبت کرد و گفت: من تصور می‌کنم برگزاری این جلسات علاوه بر تقدیر از یک شخصیت می‌تواند فرصتی برای آشنایی بیشتر با ذهن، فکر و قلم آن شخص باشد.

وی در ادامه اضافه کرد: هوشنگ مرادی کرمانی یک نویسنده شناخته شده است که بسیار محبوب و نویسنده‌ای موثر و شاخص است و محبوبیت بسیاری در ایران دارد. او یکی از موفق ترین داستان نویسان معاصر ایران است که بیشتر آثارش امکان فیلم شدن داشته و این رابطه آثار و سینما در حدی است که بعضی‌ها فکر کرده اند که مرادی کرمانی برای فیلم شدن آنها را نوشته است در صورتی که خود او این موضوع را رد کرده است.

حداد عادل گفت: بسیاری از قصه‌های هوشنگ مرادی کرمانی به زبان‌های مختلف ترجمه شده است و می‌توان گفت مرادی کرمانی شناخته شده ترین داستان نویس معاصر ایران در خارج از کشور است. زبان سالم و درستی زبانی که گفتاری و عامیانه است اما از نظر دستوری غلط نیست و قابلیت تعلیم دارد نکته مهم داستان‌های اوست. آثار مرادی کرمانی زبان ساده ای دارد و جملاتش حتی‌الامکان کوتاه اند و این از خصوصیات زبان یک نویسنده است. وسعت واژگانی در آثار مرادی کرمانی به چشم می‌خورد، او زندگی را بیان می‌کند و واژگان را به استخدام خود در می‌آورد، در نوشته‌هایش شما خواننده جزئیاتی از زبان مردم روستانشین می‌بیند. عرصه نگاه مرادی کرمانی وسیع است و همین امر به واژگان او وسعت بخشیده، زبان مرادی کرمانی سرشار از ضرب المثل، استعاره و کنایه است. در واقع آموزش فرهنگ است. نوشته‌های او طنز ملایمی دارد و جای پای طبیعت در کارهایش دیده می‌شود این به زیست و زندگی او بازمی‌گردد.

 در ادامه این‌ مراسم فریدون عموزاده خلیلی نویسنده ادبیات کودک و نوجوان گفت: در مورد مرادی کرمانی صحبت سخت و آسان است. آسان است به این دلیل که مرادی کرمانی شخصیتی فروتن و ساده دارد همانطور که در آثارش جلوه می‌کنند. اما سخت است از این جهت که در عمق این ظاهر ساده که در داستان‌ها جلوه می‌کند یک دریای عمیق از فرهنگ و ادبیات نهفته است. مرادی کرمانی در فرهنگ کودک و نوجوان ما یک شخصیت بزرگ است.

عموزاده خلیلی در ادامه افزود: مرادی کرمانی زندگی و  تجربه زیسته خودش را در داستان‌هایش بازگو می کند و این تجربه زیسته را تبدیل به داستان‌هایی می‌کنند که واقعیت را پیش روی ما می‌گذارد بنابراین رنج و فقر در داستان‌هایش شیرین می‌شود همین می‌شود که رنج و فقر داستان قصه‌های مجید برای ما شیرین و آموزنده می‌شود. این نوع نوشتن او را تشبیه می‌کنم به نوع فیلم‌هایی که در سینمای نئورئالیسم ایتالیا ساخته شده است. وقتی داستان‌های مجید را می‌خوانید مثلا  داستان اردوی قصه‌های مجید از نظر رنج فقر وحشتناک است اما شما در تمام مدت خواندن داستان خنده از لبانتان محو نمی‌شود.  این پیروزی بر پارادوکس درد و رنج است. کار بزرگ مرادی کرمانی تنها قصه نوشتن و خلق شخصیت مجید نیست. آفرینش جهانی واقعی و واقعا  ایرانی است. او با یک خمره یک داستان و رمانی می‌سازد سرشار از سختیهای زندگی و فقر و رنج همراه با شوخیهایی که خواندن را شیرین می‌کند.  

عموزاده خلیلی افزود: مرادی کرمانی فضا، و مکان داستان را خلق می‌کند. شخصیت مثل مجید مهم است اما مرادی کرمانی یک جهان تازه ای را خلق کرده که می‌توانیم با توجه به آن درک کنیم مفهوم جهان خلقت چیست. مرادی کرمانی یک جهان واقعی می‌سازد. وی از تجارب جهان زیسته خودش با فروتنی در نوشته‌هایش استفاده کرده است. شاید یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های داستان مرادی کرمانی ساده‌نویسی و طنز عمیقی است که در لابلای داستان شکل می‌گیرد. در حال حاضر می‌بینید که نسل جوان هم به دنبال کتاب‌هایی اند که طنز داشته باشد. مرادی کرمانی توانسته چند نسل را از خواندن داستان‌هایش راضی کند. ویژگی بزرگ مرادی کرمان این است که فقط مثل خودش است و نه هیچکس دیگر.  و آثارش یگانه است و رد پای دیگران در آثارش دیده نمی‌شود.

 شهین نعمت زاده عضو شورای واژه گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی سخنرانی بعدی مراسم بود. وی در این مراسم گفت: مرادی کرمانی در سطح ملی و بین المللی افتخارات زیادی کسب کرده است.  ثبت همه مجموعه آثارش در فهرست جهانی یونسکو به دلیل تأثیرگذاری در گروه‌های مختلف سنی و بهره مندی از موضوعات زندگی، افتخاری است برای ایران. من خیلی کوتاه درباره این چهار موضوع صحبت خواهم کرد: خلاقیت، ذهن قصه پرداز، فرهنگ کرمانی و قدردانی مردم کرمان از جمله نکاتی است که درباره مرادی کرمانی به آن اشاره می‌کنم.

وی ادامه داد: استفاده از واژگانی با لهجه‌های کرمانی از کارهای ماندگار مرادی کرمانی است. لهجه کرمانی در آثار مختلف او بکار گرفته شده، و ویژگیهای خاص و ظرافتهای این لهجه را ماندگار کرده است.. کاری که میراث فرهنگی باید انجام می‌داد.

در ادامه دکتر آزاده خلیقی دانش آموخته زبان فارسی به بررسی آثار مرادی کرمانی از خلال پژوهشی که مشترکا با خواهر خود انجام داده اند پرداخت و بیان کرد: باید گفت تحقیق بسیار خوبی بود که جایش در این مراسم نبود،‌ یا دست کم می‌بایست خیلی خلاصه خوانده می‌شد. بیش از دو برابر وقت داده شده صحبت شد، با سرعتی بسیار زیاد صحبت کردند که در وقت صرفه‌جویی کنند ولی مشکل بیشتر شد که اگر لحظه‌ای غافل می‌ماندی، بخشی از موضوع از کف می‌رفت و همچنین برگزار کنندان سالن و به ویژه ورودی سالن را کنترل نکردند و شرکت کنندگان نیز در گوشه و کنار مشغول صحبت شدند و اجازه ندادند صحبتهای ایشان با دقت شنیده شود. به عنوان یک دوستدار ادبیات کودک و ادبیات داستانی، خیلی از صحبتهایشان استفاده کردم ولی امکان بازتاباندن مطلب در این خبر وجود نداشت و امیدوارم هرچه سریعتر کتاب ایشان منتشر شود و در دسترس قرارگیرد. مرادی خود در صحبتهای پایانی از این کار تمجید کردند.

همچنین هومن مرادی کرمانی فرزند هوشنگ مرادی کرمانی متنی را درباره پدر خود قرائت کرد. از علاقه مرادی کرمانی به سینما گفت و جوایز سینمایی و عضویت در فارابی و داوری جشنواره های فجر و جایزه جشنواره فجر برای فیلمنامه. وی تاکید کرد که علت اینکه اینهمه فیلم از آثار مرادی ساخته شده،‌ اظهار داشت: علاقه او به سینمای خوب، و تاثیر آن بر نوشته های مرادی کرمانی نوشته‌های وی و پرداختن به حزئیات،‌امکان سینمایی شدن آثار او را فراهم آورده است.  

در پایان این‌مراسم، هوشنگ مرادی کرمانی با خواندن شعری از پروین دولت آبادی با عنوان «چون درخت فروردین پر شکوفه شد جانم / ‏دامنی زگل دارم بر چه کس بیفشانم» گفت: حرف تازه ای ندارم جز اینکه اینهایی که  درباره من گفته شد خودم هم نمی‌دانستم. از خانواده و همسرم سپاسگذاری می کنم  که من و حرف‌هایی که درباره من زده می‌شود را تحمل کرد. من قابل و لایق این همه تعریف و لطف نیستم.