از مدیریت کودکی در ایام کرونا تا شرکت در جشنواره فرفره

به گزارش لیزنا، محسن حموله محسن حموله عضو شورای سیاست‌گذاری جشنواره فرهنگی‌هنری فرفره و مدیرکل سرگرمی‌های سازنده و بازی‌های رایانه‌ای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به تاثیرات کرونا بر زندگی و زیست اجتماعی کودکان و نوجوانان، راه‌های برون رفت از این مسئله، اثرات روانشناختی مواجهه با این ویروس، تاثیر دولت بر بخش‌های زیر و در حمایت جدی از مقولات و محصولات فرهنگی و شرکت دادن کودکان و نوجوانان در مسابقات و جشنواره و ... اشاره کرد.

در ادامه می‌توانید مشروح این گفت‌وگو را بخوانید.

محسن حموله، در پاسخ به این پرسش که کرونا در چه ابعادی از زندگی کودکان و نوجوانان بیشترین تاثیر را داشته، بیان کرد: از آنجا که امروز کرونا دیگر نه پدیده‌ای صرفا زیست شناختی و بهداشتی که تبدیل به یک پدیده تمام عیار اجتماعی شده است، به نظر می‌رسد که همچون دیگر پدیده‌های اجتماعی تاثیر فراگیری بر تمام یا اکثر حوزه‌های زندگی روزمره انسان‌ها داشته که کودکان هم از آن بی‌نصیب نمانده‌اند.

وی ادامه داد: اگر خانواده، گروه‌های همسال و محله، بازی، آموزش و فضای مجازی را مهمترین عرصه‌های حیات اجتماعی کودکان در نظر بگیریم، بدون شک، کرونا بر همه این حوزه‌ها و ابعاد، تاثیرات عمیق و گسترده‌ای داشته است. افزایش حجم حضور کودکان در فضاهای خانگی و خانوادگی، بیشتر شدن حجم تعاملات و ارتباطات کودکان با والدین و دیگر اعضای خانواده باعث ظهور مشکلات جدیدی در فضای خانه و خانواده شده است. محبوس شدن کودکان در فضای خانه و کاهش میدان تحرک فیزیکی کودکان بدون شک هم مشکلاتی را برای خانواده و هم کودکان خلق کرده که در  فضای پیشاکرونا وجود نداشت.

مدیرکل سرگرمی‌های سازنده و بازی‌های رایانه‌ای کانون با بیان اینکه به نظر می‌رسد وضعیت و شرایط کنونی سبب افزایش افسردگی و پرخاشگری متقابل کودکان و والدین شده باشد، افزود: محدودیت‌های اجباری حضور کودکان در فضاهای عمومی چون محلات، مراکز عمومی فرهنگی هنری، تفریح‌گاه‌ها و کاهش حجم و سطح ارتباطات کودکان با گروه‌ها و افراد همسال نیز بدون شک دارای تاثیرات منفی بر کیفیت زندگی در دوران کرونا شده است. کودکان به سادگی نمی‌توانند با دوستان خود وارد تعامل فیزیکی و بازی شده و این باعث ایجاد دشواری‌هایی برای آن‌ها شده است.

وی افزود: علاوه بر این موارد به نظر می‌رسد که کرونا بیشترین تاثیر را بر کیفیت و کمیت آموزش‌های رسمی کودکان به جا گذاشته است. حذف مدرسه به عنوان یک محیط آموزشی و پرورش، امکانات بسیاری را از کودکان دریغ کرده است. افت تحصیلی یکی از نتایج نامطلوب کرونا برای تمامی کودکان و دانش‌آموزان و محروم شدن کودکان مناطق محروم و کم برخوردار از آموزش به دلیل عدم امکان استفاده مناسب از آموزش مجازی شده است. ویروس کووید19 یک میلیارد و نیم کودک و نوجوان را در 165 کشور دنیا در زندان اجتماعی خانه نشینی با عدم تحرک و نگرانی از آسیب های روانی این پیش آمد مواجهه کرد.

عضو شورای سیاستگذاری جشنواره فرفره با اشاره به اینکه فراگیر شدن ویروس کرونا تعطیلی مدارس، دورکاری و فاصله‌گیری اجتماعی را درتمام گروه‌های سنی و بالاخص کودکان و نوجوانان به دنبال داشته، گفت: آثار جسمی قرنطینه به علت فعالیت کمتر جسمی و گذراندن زمان بیشتری درشبکه‌های آموزشی مدارس و همچنین تلویزیون برهم ریختگی عادات خواب و رژیم غذایی از عوارض جسمی و ترس از ابتلا به عفونت کرونا، خستگی و ناامیدی، اطلاعات کم و فقدان ارتباط اجتماعی با جامعه دور ازخانه منجر به ایجاد اثرات روانشناختی مثل اضطراب، افسردگی و حملات پانیک شده است.

حموله درباره راه حل برون رفت از این مشکل بیان کرد: آموزش والدین برای مدیریت موثر و مفید حضور کودکان در فضاهای‌ خانگی، افزایش کیفیت آموزش مجازی، تقویت زیرساخت‌های فضای مجازی، فرهنگ‌سازی و آموزش مجتمع‌های مسکونی برای برنامه‌ریزی اوقات فراغت کودکان در فضاهای آپارتمانی و مشاع مجتمع‌های مسکونی و مناسب‌سازی بیشتر فضای مجازی برای حضور امن و سالم کودکان در این فضاها از مهم‌ترین برنامه‌ها و راه حل‌های پیشنهادی برای مدیریت کودکی در ایام کروناست.

وی همچنین افزود: برون رفت از وضعیت کنونی را می‌توان با توجه به تاثیر دولت بر بخش‌های زیر و در حمایت جدی از مقولات و محصولات فرهنگی چاره ساخت. نخست برگزاری کلاس‌ها به صورت آنلاین و از طریق شبکه‌های اجتماعی که روش مناسبی برای آموزش بود می‌بایست در کنار پرورش مجازی قرار گیرد. پخش ویدیوهای انگیزشی، فیلم‌هایی با محتوای آموزش تغذیه و الگوی خواب منظم، ازرسانه ملی‌، استفاده از محصولات فرهنگی همانندکتاب اسباب بازی‌های آموزشی یا فکری و یا در برنامه آموزشی مدارس برگزاری مسابقات فرهنگی هنری که بستر را جهت کاهش آسیب‌های روحی و جسمی دوران کرونا فراهم سازند، لازم و ضروری به نظر می‌آید.

این مدیر کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، با اشاره به اینکه بازی و سرگرمی از ویژگی‌های مهم و حتی ارزش‌های کودکی است، گفت: ماهیت هنر و سرگرمی مبتنی بر این دو ویژگی است، پس هنر و ادبیات می‌توانند از مهمترین ابزارهای غنا بخشی به اوقات فراغتی باشد که کرونا بر زندگی کودکان تحمیل کرده است و عدم توجه به آن‌ها می‌تواند سر منشا بسیاری از مشکلات در امروز و فردای کودکان باشد.

وی بیان کرد: به طورقطع هنر می‌تواند بهترین منبع و عالی‌ترین مامن برای فرصت قرنطینه کودکان و نوجوانان باشد. هرفعالیت فرهنگی هنری می‌تواند پلی باشد برای ارتباط والدین و کودکان که نتیجه آن افزایش اعتماد به نفس و ایجاد فضایی دور از یاس و نومیدی در خانه است که می‌تواند منجر به سلامت روان و جسم کودکان در ایام کرونا باشد.

مدیرکل سرگرمی‌های سازنده و بازی‌های رایانه‌ای کانون با تاکید بر اینکه فضای رقابتی برای برگزاری هر مسابقه‌ای می‌تواند شور و نشاط در ذات کودکان بیافریند، تصریح کرد: هر اقدام و برنامه‌ای که بتواند از یک سو مبتنی بر ارزش‌های کودکی (همچون بازی و لذت) و از دیگر سو پرکننده بخشی از این ایام تحمیلی خانه‌نشینی باشد در کاهش تبعات منفی کرونا بر کودکان موثر خواهد بود. جشنواره‌های فرهنگی و هنری به شرط این‌که در بستر فضا و امکانات مجازی برنامه‌ریزی و اجرا شود، می‌تواند یکی از موثرترین راه‌ها برای تحمل شرایط سخت خانه‌نشینی در ایام کرونا در بین کودکان باشد و به کاهش تبعات روحی و روانی این وضعیت کمک کند.

عضو شورای سیاستگذاری جشنواره فرفره افزود: کودکان می‌توانند ضمن شرکت در مسابقه خود را در معرض نکات  مثبت یک بیماری جهانی ببینند و بتوانند و بخواهند جنبه‌های ارزشمند و متعالی شرایط سخت را بپذیرند و از لابلای تلخی‌ها و یکنواختی‌ها، خرق عادت کنند که البته برای کودکان به دلیل اینکه غالبا خلاق اند، وفق دادن خود با شرایط موجود ازطریق شرکت در فعالیت‌های جمعی جشنواره‌ای و رقابتی غیرحضوری می‌تواند بهترین فضا برای فعالیت و افزایش سلامت روحی باشد و این که پذیرش واقعیات و کشف زیبایی‌های هر بحرانی می‌تواند ازطریق مسابقات مرتبط بهترین فرصت ممکن برای تخلیه بارعاطفی کودکان اعم از ترس، خشم و یاس نیز باشد.

محسن حموله در پایان صحبت‌های خود به برگزاری جشنواره فرفره اشاره کرد و گفت: جشنواره فرفره، رویدادی فرهنگی هنریست که قطعا با پشتوانه فکری خوب و استفاده از نظرات کارشناسان حوزه کودک و نوجوان برنامه‌ریزی شده است. این جشنواره به کودکان و نوجوانان فرصت می‌دهد و می آموزد که در بحران‌ها چگونه بتوانیم زندگی کنیم، لذت ببریم، خلق کنیم و قد بکشیم. هر مسابقه فرهنگی هنری که بتواند راهی برای برون‌ریزی احساسات، اندیشه‌های پاک و دست نخورده کودکان باشد قطعا اثرگذار خواهد بود. امید که این بیماری ریشه کن شده و روح و جان کودکان و نوجوانان این مرز و بوم در امنیت و صحت باشد.