داخلی
»گفتگو
مالکیت معنوی رهیافتی حقوقی برای حفاظت از ایدهها است
به گزارش لیزنا، دکتر جعفر مهراد استاد دانشگاه شیراز و موسس ISCگفت: مالکیت معنوی رهیافتی حقوقی برای حفاظت از ایدهها و اختراعات پدیدآورندگان یا مخترعین به قصد انتفاع و عملیات تجاری است. افزایش تدریجی برونسپاری خدمات توسط شرکت های بزرگ سهم مهمی در رشد بازار نرم افزار مدیریت مالکیت معنوی دارد.
وی گفت: مدیریت پورتفولیو مالکیت معنوی در یک کسب و کار به اندازه مدیریت خود کسب و کار اهمیت دارد. کسب و کار را می توان به یک پازل تشبیه کرد. این بخش از مدیریت پورتفولیو مالکیت معنوی قطعه بزرگ این پازل است. به علاوه، هر کسی که مدیریت کسب و کاری را بر عهده دارد در اصل به اهمیت بازگشت سرمایه های مرتبط با کارکنان، تجهیزات، محصولات و خدمات واقف می باشد. با وجود این، سازمان هایی وجود دارند که حقوق مالکیت معنوی را فرو می کاهند و یا از آن چشم پوشی می کنند. مالکیت معنوی صرفا مجموعه ای از«حقوقی» نیست که بیش از حد درباره آن نگران بود، مالکیت معنوی در واقع مجموعه ای از سرمایه های ارزشمند کسب و کاری است که قادر می سازد تا شرکت ها در رقابت با رقبا جلو بزنند و پیروز شوند. مالکیت معنوی شامل اختراعات، حق تالیف، نشان های تجاری و اسرار تجاری است. بنابراین، حفاظت و مدیریت آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در صورت از دست دادن این ایده ها و اختراعات به نوعی سرمایه اصلی این شرکت ها نیز از دست می رود.
دکتر جعفر مهراد گفت: مدیریت سرمایه های مالکیت معنوی امروز به یکی از مهمترین بخش های تضمین امنیت بازار مبدل شده است که در آن رشد اقتصادی، بهره وری نیروی کار و تولید واقعی اتفاق می افتاد.
استاد دانشگاه شیراز افزود: شیوع همه گیری کوید-١٩، بازار کسب و کار ها را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. طولانی شدن بحران کوید-١٩، قلمرو مالکیت معنوی و خدمات حقوقی را درست مانند سایر بخش ها و صنایع دچار مشکل ساخته است. با این حال، اهمیت رشد در قلمرو مالکیت معنوی را وقتی که همه گیری کوید-١٩ به پایان برسد نمی توان دست کم گرفت. احتمال زیاد وجود دارد که جهان پساکرونا به منظور حمایت از خدمات مالی، شرکت های فناور را جهت دریافت جواز برای پورتفولیو های موجود تحت فشار قرار دهد. این روند، به سهم خود تقاضا برای بازار را افزایش خواهد داد.
وی گفت: سمت و سوی مدیریت مالکیت معنوی، در سال های اخیر، به سوی دیجیتال شدن بوده است. در سال ٢٠٢١، تعداد درخواست ثبت اختراعات به طور قابل توجهی افزایش نشان می دهد. برای مثال، بر اساس گزارش اداره ثبت اختراعات ژاپن که در ماه اوت ٢٠٢١ منتشر شده است، کمپانی ارتباطات راه دور ژاپن (NTT) بر حسب تعداد ثبت اختراع مرتبط با هوش مصنوعی با ٧٨٨ درخواست ثبت داخلی، مقام نخست را در دست دارد. بعد ازNTT، شرکت های فوجیتسو، هیتاچی و کانن قرار دارند.
موسس ISCگفت : در گزارشی که در فوریه سال ٢٠٢٢ منتشر شد، درخواست های بین اللمللی ثبت اختراع--ثبت شده توسط سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO) با همکاری معاهده همکاری ثبت اختراع (PCT)-- با تعداد ٢٧٧/۵٠٠ درخواست در سال ٢٠٢١، از رشدی برابر با %0.9 بر خوردار بود. آسیا رهبری خود را به عنوان بزرگترین منبع درخواست بین اللمللی ثبت اختراع ( از ٣٨/۵ درصد در سال ٢٠١١ تا ۵۴/١ درصد در سال ٢٠٢١) به منصه ظهور گذاشت.
دکتر مهراد در ادامه افزود: به علاوه، برای چهارمین سال فناوری های هواوی در چین، با ۶/٩۵٢ ثبت اختراع، منتشر شده از طرفPCT، بهترین ثبت را در سال ٢٠٢١ آشکار ساخت. بعد از آن، شرکت کوالکوم در ایالات متحده با ٣/٩٣١، سامسونگ و ال جی در کره جنوبی هر کدام به ترتیب با ٣/٠۴١ و ٢/٨٨۵ وپکروه الکتریک میتسوبیشی در ژاپن با ٢/۶٧٣ ثبت در رتبه های بعدی قرار دارند. کمپانی کوالکوم در سال ٢٠٢١ سریع ترین رشد را که برابر با ٨٠/٩+ درصد است، در تعداد ثبت اختراعات منتشر شده گزارش کرده است. نتیجه این رشد تغییر رتبه این شرکت از جایگاه پنجم در سال ٢٠٢٠ به جایگاه دوم در سال ٢٠٢١ است. ثبت اختراعات مربوط ارتباطات دیجیتال توسط شرکت کوالکوم تقریباً به دو برابر رسیده است: از ١/۴٨۶ در سال ٢٠٢٠ به ٢/٩۵١ ثبت اختراع در سال ٢٠٢١.
وی گفت: شرکت های تجاری و ادارات ثبت اختراعات در سراسر جهان برای برخورداری از منافع بیشتر از مزایای فناوری های جدید سود دمی برند. برای مثال، اداره ثبت اختراعات آمریکا راه حل هایی را برای هوش مصنوعی ارایه داده است که رده های اختراعات را در فرایند های بررسی کارآمد تر ساخته است. اداره ثبت اختراعات اروپا نیز ابزاری را به مورد اجرا گذاشته است که براساس آن اعطای اختراع را به ٣٢ زبان مختلف ترجمه می کند.
دکتر مهراد تصریح کرد: اداره ثبت اختراعات چین در سال ٢٠٢١، در ثبت اختراعات تقریبا با تعداد ٨١۵/٠٠٠ مورد از بی نظمی مواجه بوده است. برای مثال، در دسامبر ٢٠٢١، اداره ملی مالکیت معنوی چین ۴ دسته از بی نظمی ها را در ثبت ٨١۵/٠٠٠ اختراع مشخص کرده است. نرخ بازگیری (withdrawal) جاری در مورد نخستین سه دسته از بی نظمی ها به ٩٣/١ درصد رسیده است. این بدان معنی است که تقریبا ١۵ درصد از کل ثبت اختراعات چین (۵/٢ میلیون در سال ٢٠٢٠) بی نظم یا بی قاعده بوده است.
وی گفت: در هندوستان همه گیری کوید-١٩، بعد از آن که صنایعIT به شکل مجازی در آمده است، سرعت پذیرش فناوری ها را افزایش داده است. در نتیجه، راه حل های دیجیتال ابری باعث افزایش انعطاف پذیری، تقویت فضاهای کاری هیبریدی، و ایجاد تسهیلات برای خدمات مرتبط با فناوری های اطلاعاتی شده است که در خط مقدم تحول دیجیتال قرار دارد.
دکتر مهراد در پایان تاکید کرد: در ماه مارس ٢٩٢١، کمپانی هواوی گزارش معتبری را پیرامون نوآوری و مالکیت معنوی منتشر کرده است که در آن خود را یکی از بزرگترین صاحبان اختراع می داند که در پرتو سرمایه گذاری های مداوم در بخش نوآوری صورت گرفته است. تا پایان سال ٢٠٢٠، هواوی دارای بیش از ١٠٠/٠٠٠ اختراع فعال در بیش از ۴٠/٠٠٠ اختراع با پیوندهای خویشاوندی (patent families) بود. بازار جهانی نرم افزار مدیریت مالکیت معنوی در سال ٢٠٢١ ارزشی برابر با ۶/٩٧ میلیارد دلار داشت که انتظار می رود تا سال ٢٠٢٧ به رقمی برابر با ١٨/۵۴ میلیارد دلار برسد.
اینجانب به عنوان یکی از مخترعین که از سال 95 تا کنون در پروسه و روند اداره ثبت اختراعات بوده ام بزرگترین و اساسی ترین مشکل روند اداره ثبت اختراعات را عدم رعایت تنظیم قوا در سازمان ثبت اسناد و به خصوص در اداره ثبت اختراعات می دانم . که این موضوع می بایست از طریق دفتر حفاظت و دفتر بازرسی دستگاه قضایی مورد بررسی و پیگیری قرار بگیرد
در اداره ثبت اختراعات مطابق اصلاحیه ماده 28 و قانونی که دارند متقاضی موظف است تا پرونده خود را حتما و حتما از مراجع استعلام قوه مجریه پیگیری کند و در صورت تایید سند را دریافت کند ، بر خلاف سایر کشورها در اداره ثبت اختراعات ایران داوران آت سورس هستند ! در نتیجه سند اختراع در صورت تایید شدن در قوه مجریه یک مصوبه دولت محسوب می گردد !حال مطابق اصل 138 و 113 قانون اساسی رئیس محترم مجلس در قوه مقننه می تواند در صورت نیاز سند اختراع متقاضی را ابطال کند . یعنی کسی که قانون تصویب می کند و رای می دهد توانایی ابطال سند متقاضیان را هم دارد !!! این یعنی در اداره ثبت اختراعات رئیس مجلس همان رئیس قوه مقننه و شورای نگهبان ذیل ان در نظر گرفته شده است و می گویند این یک قانون است و متقاضی موظف است این سلیقه را بپذیرد . در صورتی که در قانون ( قانون اساسی ، استسفاریه شورای نگهبان ، ایین نامه داخلی مجلس و ... ) نوشته نشده است که دقیقا رئیس مجلس همان رئیس قوه مقننه می باشد . چون طبیعتا هر فردی دوست دارد نماینده شهر یا استان خودش رئیس قوه مقننه باشد . ما در کشور نخست وزیر نداریم بلکه رئیس جمهور داریم نوع نظام حاکم در کشورهای دارای رئیس جمهور ریاستی است و تقسیم قدرت از بالا به پایین می باشد نه از پایین به بالا . نمایندگان مجلس نمی توانند به تنهایی رئیس قوه مقننه را انتخاب کنند بلکه می توانند رئیس مجلس در قوه مقننه را انتخاب کنند ( اختیارات رئیس مجلس طبیعتا در حد سایر نمایندگان می باشد ) ضمن اینکه در قانون اساسی به صورت مکرر به تساوی حقوق و افراد اشاره شده است پس چرا بین دو نماینده مجلس این همه تفاوت وجود دارد ؟ . لازمه بازنگری در قانون اساسی این است که مطابق قانون رئیس مجلس به رئیس قوه مقننه تبدیل بشود که این کار با رای مستقیم مردم صورت می گیرد نه با رای نماینده مجلس یا رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور !!! ما در دنیا چیزی به اسم رئیس قوه مقننه نداریم . قوه مقننه رئیس ندارد بلکه مجلس دارد این مجلس است که رئیس دارد . مثلا در امریکا رئیس مجلس در تلویزیون انجا اعلام نمی کند که رئیس قوه مقننه می باشد !!! این هیچ ارتباطی به قوانین کشور ما ندارد و نقض قانون اساسی است در قانون اساسی در مورد دستگاه قضایی و دستگاه مجریه به صراحت نوشته شده است رئس قوه مجریه و رئیس قوه قضاییه اما در مورد رئیس مجلس هرگز ننوشته اند که دقیقا رئیس مجلس همان رئیس قوه مقننه می باشد این موضوع سلیقه شخصی کارمندان اداره ثبت اختراعات می باشد .مثلا رئیس محترم اداره اختراعات از کجا به این نتیجه رسیده اند که فرد مورد نظر ایشان یا رئیس مجلس رئیس قوه مقننه می باشد ؟