معرفی کتابخانه و مرکز یادگیری دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران

به گزارش لیزنا،‌ تابلو متفاوتی بر بالای سر ورودی کتابخانه قدیمی ترین و بزرگترین کتابخانه دانشکده ای کشور نقش بسته است. «کتابخانه و مرکز یادگیری دانشکده پزشکی» تفاوت دیگری که مشاهده می شود جنب و جوش پرازدحامی است که دانشجویان این دانشکده برخلاف این ایام در کتابخانه ها، در ورودی و داخلی سالن های مطالعه بزرگ این کتابخانه دارند. به این بهانه گفتگویی با مسئول این کتابخانه انجام شده است تا از دلایل این تفاوت ها ودیگر برنامه های این مرکز گزارشی تهیه کنیم.

لطفا خودتان و این کتابخانه را معرفی نمایید و بفرمایید  از چه زمانی  مسئولیت این کتابخانه را برعهده دارید؟

من علی نجفی هستم دکتری کتابداری و اطلاع رسانی از دانشگاه علوم پزشکی تهران و مدت یک سال است که مسئولیت کتابخانه و مرکز یادگیری دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران  را بر عهده گرفته ام. این مرکز قدیمی ترین و بزرگترین کتابخانه و در حال حاضر فکر می کنم  شلوغ ترین کتابخانه و مرکز یادگیری در کشور است که از سال 1316 دایر شده و  تا کنون  به چند ده هزار دانشجو و استاد خدمات ارائه نموده است.این مرکز با 5 سالن مطالعه ظرفیت 450 صندلی مطالعه دارد. بیشتر ایام ظرفیت سالن های مطالعه تکمیل بوده و برخی ایام مراجعینی داریم که صندلی گیرشان نمی آید و اخیرا در حال آماده سازی سالن مطالعه دیگری به ظرفیت 100 هستیم.

این روزها کتابخانه ها و کتابخانه های دانشگاهی خلوت شده اند. چه کار کردید که این اندازه و غیر معمول مرکز شما شلوغ و پر جنب و جوش است؟

خوب ببینید شاید براتون جالب باشد که اولین بار است که به یک متخصص در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی مسئولیت این مرکز را داده اند. قبل از من همه روسا از اعضای هیات علمی دانشکده پزشکی بودند که مدیریت کتابخانه کار فرعی برای  آنها بوده است. و به هر علتی تیم مدیریت فعلی دانشکده به یک متخصص رشته اعتماد کرده و مسئولیت را بر عهده من گذاشتند. من هم سعی کردم از پتانسیل توانمندی همکاران و از تئوری هایی که سر کلاس ها و از مطالعه کتب و مقالات مطالعه کرده بودم، بهره گیری نمایم. و با همکاران سعی کردیم نشان دهیم اگر مسئولیت  کار به افراد متخصص واگذار گردد، بدون شک کارایی و اثربخشی بالاتر می رود . و شاید براتون جالب باشد که رئیس دانشکده در زمان اعطای این مسئولیت به من گفتند که برو و کاری کن مراجعین کتابخانه بیشتر شوند. چون معتقد بودند که کتابخانه خیلی خلوت شده و کسی دیگر به آنجا مراجعه نمی کند. حقیقت هم همین طوری بود. حتی برخی از مسئولین دانشکده معتقد بودند که زمان کارکرد کتابخانه با وجود فایل های الکترونیکی و موتورهای جستجو دیگر به پایان رسیده است. که البته من همان ابتدا گفتم که مشکل اصلی نحوه مدیریت مرکز است و هنوز هم می توان کاری کرد که کتابخانه نقش برجسته ای در امور آموزشی و پژوهشی دانشجویان داشته باشند.

ورودی کتابخانه بنری حاوی تعداد زیادی دوره آموزشی نصب شده که ظاهرا متولی آن کتابخانه بوده لطفا در این خصوص توضیح دهید.

بله درسته. دقیقا دست گذاشتید روی یکی از نقطه قوت های این مرکز. اگر دقت می‌کردید در ورودی این مرکز تابلویی نصب شده که عبارت "کتابخانه و مرکز یادگیری دانشکده پزشکی" نقش بسته است. چند سالی است که در برخی کشورها و به خصوص کشورهای اسکاندیناوی این اتفاق افتاده است. و کتابخانه ها و مراکز یادگیری نقش فعال‌تری در آموزش و توانمند‌سازی دانشجویان ایفا می کنند. در این راستا تصمیم گرفتیم ما هم به این مهم بپردازیم و لذا با مشارکت یکی از همکاران علاقه مند سرکار خانم دکتر صدقی واحد آموزش و توانمند سازی مرکز را ایجاد کرده و با همکاری سایر واحد های دانشکده و انجام نیازسنجی از گروه های آموزشی  اقدام به طراحی 24 دوره آموزشی نمودیم که این دوره ها به صورت مجازی، حضوری و تعدادی به صورت ترکیبی و هیبرید برگزار گردید. برای شرکت کنندگان در این کارگاه ها  1250 مورد گواهی حضور در دوره ها صادر گردید. برای مرکز ما افتخار بزرگی است که معاونت محترم  تحقیقات و فناوری دانشگاه و ریاست محترم دانشکده پزشکی متقاعد شدند که متولی دوره های آموزشی توانمند سازی دانشجویان کتابخانه دانشکده باید باشد. این دوره ها با کیفیت قابل قبولی برگزار شده و برای همه مدرسان قرارداد تنظیم شده و حق التدریس آنها توسط معاونت محترم تحقیقات و فناوری دانشگاه پرداخت گردید.

تابلو دیگری که در ورودی کتابخانه خود نمایید می کرد بخش اتاق های گروهی شما است. لطفا این قسمت را بیشتر معرفی نمایید:

بله یکی از خدمات نوینی که برای این مرکز طراحی کردیم ایجاد 7 اتاق مطالعه گروهی است که مراجعین کتابخانه می توانند به صورت آنلاین از طریق صفحه اینترنتی کتابخانه و یا به صورت حضوری اقدام به رزرو اتاق نموده و به صورت گروهی و با صدای بلند اقدام به مطالعه و بحث های گروهی با دوستان خود نمایند. برخی از این اتاق ها دارای سیستم کامپیوتری و مانیتور می باشند که دانشجویان می توانند ارائه های خود را تمرین نمایند. اساتید محترم نیز در صورت نیاز می توانند کلاس های آنلاین خود را در این اتاق ها ارائه نمایند و در صورت نیاز با کمک همکاران کتابخانه می توانند تولید محتوای الکترونیک نمایند. امروزه این اتاق های مطالعه گروهی به یکی از پر استقبال ترین بخش های مرکز ما شده است.

تابلو اعلانات کتابخانه و گنجه هایی در میان سالن های مطالعه مملو از کتاب های جدید به عنوان تازه های کتاب بودند به خصوص در بخش هایی رمان های معروف و کتب غیر پزشکی هم به تعداد قابل توجهی مشاهده می شوند. به نظر می آید وضعیت مالی خوبی دارید. این طور نیست؟

بله خوشبختانه می توانم به جرات عرض کنم که هر کتاب فارسی و لاتین پزشکی که به عنوان رفرنس های دانشکده های پزشکی و دانشجویان در بیرون و کتابفروشی ها موجود است، ما اینجا در مرکز خودمان در تعداد نسخه های کافی داریم. و علاوه بر کتاب های پزشکی مجموعه فرهنگی و غیر پزشکی خوبی هم ایجاد کرده ایم به خصوص از کتاب های ادبی و رمان های پر طرفدار داخلی و خارجی.

در مورد منابع مالی هم عرض کنم که متاسفانه مثل سایر مراکز دولتی این روزها وضعیت اعتبارات مالی دستگاه ها زیاد جالب نیست. به طوری که زمان تحویل کتابخانه بیشتر منابع موجود کتابخانه قدیمی و برای چند سال قبل بودند. لیکن با ایجاد  ارتباط با مراکزی از خارج از دانشکده اقدام به جذب کمک هایی در این خصوص گردید به طوری که در یک سال اخیر حدود 600میلیون برای خرید کتاب و حدود 200میلیون تومان برای خرید تجهیزات اعتبار جذب شده است. و قول مساعدت حدود 600میلیون تومن نیز برای تجهیز سالن مطالعه جدید گرفته شده است.. امروز شما می توانید ملاحظه نمایید که  جدید ترین و کامل ترین مجموعه منابع پزشکی را در این مرکز داریم و در کنار آن کتب خوب فرهنگی هم تهیه کرده ایم که علاقه مندان می توانند با مراجعه به این مرکز از آنها استفاده نمایند.

داستان این گلدان های انبوه در کتابخانه چیست؟ در بدو ورود آدم احساس می کند که وارد یک گلخانه بزرگ شده اید. و جود این همه گلدان کاکتوس بر روی همه میزهای مطالعه کتابخانه منظره جالبی را خلق کرده است. دوست دارم در این خصوص هم صحبتی داشته باشیم.

بله برخی از دوستان کتابخانه ای از اینجا به عنوان کتابخانه کاکتوسی یا کتابخانه سبز هم یاد می کنند. خودم خیلی به گل و گیاه علاقه دارم. زمانی که دوره کارشناسی در خوابگاه دانشگاه بودم از بس گل و گیاه در اتاقمان بود که هر کسی به اتاق ما می آمد تصورش این بود که دانشجوی رشته کشاورزی هستم. محل کار قبلی من در معاونت پژوهشی هم مملو از گل و گیاه بود. وقتی به این مرکز  آمدم با تعداد قابل توجهی از گل و گیاه مواجه شدم که همکاران علاقمند خودشان اقدام به کاشت و تکثیر آنها نموده بودند. لذا با ورودم به کتابخانه این کار را سرعت دادیم. امروز ما حدود 200گلدان در اندازه های مختلف در کتابخانه داریم از گلدان های یک دست کوچک کاکتوس به تعداد 120عدد که بر روی هر میز مطالعه قرار گرفته اند تا گلدان های گل بابا آدم به ارتفاع 2متر که همه اینها را با مشارکت همه همکاران در محل کتابخانه کاشته ایم. بیشتر هزینه این گلدان ها با مشارکت همکاران و با هزینه خودمان می باشد. معمولا روزهای شنبه هفته در محلی که برای این کار در نظر گرفته ایم چند گلدان کاشت می کنیم و زحمت آبیاری این همه گلدان نیز با همکاران خدمات کتابخانه آقایان منصوری و قیچی وند هست که خودشان از عاشقان گل و گیاه هستند و گرنه آبیاری این تعداد 200 گلدان به تنهای یک کار تمام وقت برای یک نفر می تواند باشد .به خصوص که گلدان ها در فضای 2500متری کتابخانه توزیع شده اند. و از این جهت بازخورد خیلی خوبی از کاربران بابت حضور گل و گیاه در کتابخانه از کاربران می گیریم.