داخلی
»برگ سپید
درباره نویسنده
توماس پین، روشنفکر، دانشور، انقلابی و ایدئال‌گرای انگلیسی الاصل و از پدران بنیان‌گذار ایالات متحده آمریکا بود. وی بیشتر عمر خود را در آمریکا و فرانسه گذراند. او در سال 1774 میلادی به مستعمرات آمریکایی بریتانیا وارد شد و به عنوان یک رساله‌نویس رادیکال، با نوشته‌های قدرتمند خود به کمک انقلاب آمریکا آمد. مهم‌ترین رساله‌های وی عبارتند از «عقل سلیم» که رساله‌ای است آتش‌افروز در حمایت از استقلال آمریکا از پادشاهی بریتانیای کبیر و بحران آمریکایی (1776 _ 1783) مجموعه کتابچه‌هایی در دفاع از انقلاب آمریکا. پین جامعه را نمایش ایدئال‌های انسان و حکومت را شر ضروری می‌دانست. همچنین وی معتقد به خدا انگاری یا دئیسم بود. وی در دسامبر 1793 دستگیر و در پاریس زندانی شد و در 1794 آزاد شد. در 1802 به آمریکا بازگشت و حدود شش سال بعد در سن 72 سالگی در نیویورک در گذشت.
معرفی کتاب عقل سلیم
کتاب عقل سلیم، در سال 1776 توسط توماس پین نوشته شد و رامین مستقیم آن را به فارسی ترجمه کرد. این کتاب بخاطر نقشش در نهضت استقلال آمریکا از امپراتوری بریتانیا به یاد آورده می‌شود. عقل سلیم، کتابی است که ایالات متحده‌ی مدرن را به وجود آورد چرا که دعوت الهام بخش توماس پین در این اثر باعث شد میلیون‌ها آمریکایی علیه سیطره‌ی بریتانیا بر کشورشان همدل شوند. این کتاب که شش ماه قبل از «اعلامیه‌ی استقلال آمریکا» به چاپ رسید، دعوتی پرشور و احساس برای آمریکا بود تا خود را از سلطه‌ی حکومتی خارجی رها کند و دولتی مستقل را شکل دهد. پین با انتقادهای تند خود از پادشاهی موروثی و نهادهای اشرافی، شروعی تازه را برای کشور خود متصور شد و از آزادی‌های فردی، برابری اجتماعی و پیشرفت‌های اقتصادی و فرهنگی سخن گفت. پین، توده‌ی مردم را مخاطبین اصلی این کتاب در نظر گرفت و با لحن قاطعانه و روح بخش خود توانست بر اتحاد آن‌ها تأثیر شگرفی بگذارد. اکنون این کتاب به یک کتاب کلاسیک در تاریخ سیاست بدل شده است و بیانیه‌ای است که آرمان‌های روشنفکران بیانگذار جمهوری آمریکا را نشان می‌دهد. تعداد اندکی از متون هستند که برانگیزاننده و الهام‌بخش تمام یک ملت برای انجام عملی بوده‌اند. کتاب عقل سلیم اثر توماس پین یکی از آن‌ها است. عقل سلیم اولین اثری است که آشکارا خواهان استقلال آمریکا شد. در آن زمان آمریکا به بریتانیا مالیات می‌پرداخت اما مزایای اندکی در قبال آن دریافت می‌کرد. در عوض مالیات آن‌ها صرف پرکردن خزانه بریتانیا و هزینه جنگ‌های این کشور در اروپا می‌شد. پین ضمن انتقاد از بریتانیا به عنوان یک حکومت ستم‌پیشه، باور داشت که انقلاب آمریکا باید به یک جدال تمام عیار برای استقلال کامل بسط داده شود. او در فراز رساله بیان می‌کند که برخی می‌گویند پس پادشاه آمریکا کجاست؟ در حکومت استبدادی، پادشاه قانون است، اما در کشورهای آزاد این قانون است که می‌بایست پادشاه باشد.
تحلیل کتاب عقل سلیم
یک مثال ساده برای قیاس رابطه بین آمریکا و بریتانیا که توماس پین با آن مخالف بوده است را بیان خواهم کرد. یک مغازه‌دار را تصور کنید، مغازه او در خیابانی است که محل وقوع جرم و جرایم است. در نتیجه مغازه‌دار نگرانی‌هایی در خصوص امنیت مغازه و دارایی خود دارد. یک گروه خلافکار پیدا می‌شوند و به او پیشنهاد محافظت از دارایی و مغازه‌اش را می‌دهند و در قبال محافظت از مغازه و دارایی از صاحب مغازه، پول و یا مالیات طلب می‌کنند. مغازه‌دار با این تفکر که مالیاتی که می‌دهد خرج امنیت مغازه‌اش می‌شود با پرداخت هزینه موافقت می‌کند. پس از گذشت مدتی مغازه مورد سرقت قرار می‌گیرد و صاحب مغازه قصد دارد از خلافکارها بپرسد که هزینه‌های که پرداخت کرده است صرف چه چیزی شده است. وقتی مغازه‌دار به سمت منزل رئیس خلافکارها رفت با دیدن، دوربین‌های مدار بسته و نگهبان‌های زیادی که در درب منزلش دید، متوجه شد که مالیات‌هایی که پرداخت کرده صرف چه چیزی شده است. گروه خلافکار به‌جای برآورده کردن قول خود برای محافظت از مغازه‌دار، از پول در جهت منافع خود بهره برده‌اند. در واقع مغازه‌دار فریب خورده است. درست به همین نحوه که مغازه‌دار احساس فریب خوردگی می‌کند، مردم آمریکا نیز احساس فریفته شدن می‌کردند، اما دقیقا همانند مغازه‌دار صدای آن‌ها شنیده نمی‌شد. کتاب عقل سلیم درست به همین بی‌عدالتی تمرکز دارد و تاکید می‌کند که بریتانیا هیچ‌گاه در جهت منافع آمریکا قدمی بر‌نمی‌دارد و آمریکا نیز هیچ‌گاه زیر یوغ بریتانیا نخواهد رفت.
بخشی از کتاب
اروپا سلطنتی‌تر از آن است که صلح دیرپا را به خود ببیند و هر آنگاه که جنگی میان انگلستان و یکی از قدرت‌های خارجی درگیرد، تجارت آمریکا نیز، به خاطر وابستگی این کشور به انگلستان، رو به نابودی خواهد گذاشت. جنگ بعدی ممکن است مانند جنگ پیشین نباشد و اگر چنین باشد، آنهایی که امروز دم از آشتی با انگلستان میزنند، فردا از جدایی از انگلستان دفاع خواهند کرد، چرا که بیطرفی در شرایط جنگی از جنگ طلبی مطمئن‌تر است. خون کشته‌شدگان و ندای گریان طبیعت بانگ میزند که «اینک زمان جدا شدن فرارسیده است.» حتی فاصله‌ای که خداوند قادر مطلق میان آمریکا و انگلستان قائل شده است، خود دلیلی است مبنی بر اینکه وابستگی این به آن هرگز در قالب طرح الهی نمی‌گنجیده است.
سخن آخر
عقل سلیم زمانی به تبیین علل بایستگی رهاییِ آمریکاییان مستعمره‌نشین از سلطه‌ی بریتانیا می‌پرداخت که هنوز مناقشه‌ها بر سر خود استقلال ادامه داشت و موضع مشخصی اتخاذ نگردیده بود. پین رساله‌اش را به شیوه‌ای نوشت و به گونه‌ای استدلال کرد که برای عامه‌ی مردم قابل فهم باشد؛ بدین منظور برخلاف نویسندگان عصر روشنگری که از فلسفه و مراجع لاتین بهره می‌بردند، عقل سلیم را مشابه یک موعظه و با اتکا بر کتب مقدس ساختاربندی کرد تا برای عموم مردم قابل فهم باشد و نه فقط برای روشنفکران. گوردون اس. وود، تاریخ‌نگار آمریکایی، عقل سلیم را «آتش‌افروزترین و مشهورترین رساله‌ی تمام دوران انقلاب» توصیف کرد.
مشخصات کتاب
پین، توماس (1776). عقل سلیم. ترجمه رامین مستقیم (1381). تهران: انتشارات نقش جهان.
منابع
ویکی‌پدیا، توماس پین. بازیابی شده در 5 مهر 1399 به آدرس لینک
درباره نویسنده این متن
امیرقاسمیان، متولد تیر 1373. دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اطلاعات دانشگاه شهید بهشتی، علاقمند به حوزه علم‌سنجی و آرشیو.
***خواننده محترم لطفا درباره این یادداشت نظر خود را بیان کنید، نظرات شما در نتایج مسابقه در نظر گرفته می‌شود.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.