داخلی
»سخن هفته
لختی درنگ و اندیشه
لیزنا؛ فریبرز خسروی، استاد علم اطلاعات و‌دانش شناسی و معاون سابق کتابخانه ملی:
درنگ آورد راستی‌ها پدید
ز راه خرد سر نباید کشید
فردوسی
وقتی بحث ادغام سازمان اسناد ملی در کتابخانه ملی مطرح شد تقریبا همه کارشناسان مطرح درون برون کتابخانه ملی وسازمان اسناد با آن مخالفت کردند. تنها موافق رئیس وقت کتابخانه و شورایعالی اداری بودند. رئیس وقت معتقد بود با ادغام قدرت کتابخانه بیشتر می شود و شورایعالی هم طبق برنامه پنج ساله موظف بود که بعضی سازمانها را برای کوچک سازی دولت ادغام کنند که ظاهرا قرعه فال به نام این دو نهاد زده شده بود.
مخالفت‌ها و موضع گیری‌ها به جایی نرسید و "سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران" متولد شد. به عنوان فردی که از ابتدای ادغام حضور داشته‌ام معتقدم که قطعا کتابخانه ملی در اثر این ادغام آسیب دید . بعضی همکاران معاونت اسناد هم همین گونه می‌اندیشند که سازمان اسناد هم با این ادغام دچار خسران شده است.. ظاهرا گاهی قرار نیست اندیشه ورزی و استدلال ملاک تصمیم گیری‌ها باشد .
اکنون نوبت کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که ظاهرا همان سیر در موردش اجرا شود. کانونی که از ابتدای تاسیس با همه افت و خیزهایش آثار گران‌سنگ و کارها و نوآوری‌های ارزشمندی را برای کودکان و نوجوانان ارائه داده است .علاوه بر انتشار کتاب‌های مناسب ، آفرینش هزاران دقیقه پویانمایی و فیلم‌های کوتاه ، تولید سرگرمی‌های سازنده و اسباب بازی و اجرای نمایش‌های کودک و نوجوان و نمایش عروسکی از جمله فعالیت‌های این کانون بوده است . تاکنون کتاب‌هایی مثل شهر طلا و سرب ، کوه های سفید و... برای نوجوانان بی بدیلند. هنوز کانون زبان یکی از آموزشگاه‌های مطرح در آموزش زبان انگلیسی است. کارهای کانون در گذشته چنان درخشیده است که بعضی کشورها از آن الگو گرفته اند.
چند سال پیش که به قاهره رفته بودم، در بازدیدی از کتابخانه‌هایش متوجه شدم که یکی از تشکیلات آنان شباهت عجیبی با کانون دارد . از مسئولش که سوال کردم پاسخش این بود که از الگوی ایرانی تبعیت کرده‌ایم!
بعضا گفته‌اند که کانون ضررده است لذا برای صرفه‌جویی این ادغام انجام می‌شود! مگر سایر نهادهای مشابه مثلا نهاد کتابخانه‌های عمومی قرار است ارزش مادی بیافرینند و سود آور باشند! اصولا در قانون بودجه نهادهای ریز و درشت فرهنگی دارای ردیف بودجه مستقل هستند. کدام یک سوددهی دارند که حالا منتظر سوددهی کانون شده‌ایم؟
گفته‌اند می‌خواهند فقط کتابخانه‌های کانون را منفک کنند . اصولا کار کانون به مراه کتابخانه‌هایش معنا دارد . این مرکز فرهنگی هنری با برنامه‌های جاذبی سعی دارد که کودکان و نوجوانان را آهسته آهسته به کتاب و کتابخانه نزدیک کند. می‌توان کتابخانه‌های کانون را کتابخانه تخصصی برای کودکان و نوجوانان دانست که خوشبختانه در آن فعالیت‌های پلتفرمی هم شکل گرفته است .
وزارت فرهنگ اعلام کرده است : "در این خصوص، نظر کارشناسی وزارت فرهنگ به تمامی دستگاه‌های ذینفع ارسال و سپس در کمیته و کمیسیون تخصصی مورد بررسی کارشناسان قرار خواهد گرفت."
خوب همین سیر نامه نگاری مرسوم برای ادغام سازمان اسناد و کتابخانه ملی هم انجام شد .اما مسئولان وقت بدون توجه به نظرات مخالفان کار خود را پیش بردند . نگران آن هستم که به قول جناب رودکی انده و اندیشه را دراز چه داری؟ دولت خود همان کند که بباید !
خسروی، فریبرز. «درباره ادغام کتابخانه‌های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور: لختی درنگ و اندیشه ». سخن هفته لیزنا، شماره 608، 28 شهریور ۱۴۰۱
به نظر می‌رسد عزیزان پیش از آنکه نگران کتابداری و کتابدار باشند نگران خاطرات خوبی هستند که در کودکی از کانون داشتند الان از اون کتابخانه کانون چه باقی مانده؟چه خدمت شاخصی با این ردیف بودجه ای دارند در کتابخانه ها ارائه میدهند؟بهتر است به جای مخالفت پیشنهاد و راهکار جهت ادغام بهتر ارائه بدیم تا نگران نوستالژی دوران کودکی باشیم.
با سپاس از دکتر خسروی برای طرح چنین مسئله ای.
به نظر می رسد سرنخ این مسئله از جای خاصی باشد زیرا اگر جنین نبود، عقل سلیم حکم می کرد دیدگاههای تخصصی و حرفه را جویا می شدند و بعد تصمیم می گرفتند. انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران نماینده حرفه است و می بایست یا می باید مورد مشورت قرار گیرد. جای افسوس دارد!
ادغام کانون در نهاد، خدمت به کانون و نابودی نهاد است.