کتابخوان‌های الکترونیکی و انواع مناسب آن

دکتر جعفر مهراد استاد پیشکسوت دانشگاه شیراز در گفتگوی اختصاصی با خبرنگار لیزنا درباره کتابخوان های الکترونیکی گفت: برای دوستداران کتاب که به جای کتاب های مرسوم (کاغذی) دوست دارند از فرمت‌های دیجیتال استفاده کنند، پیدا کردن ابزارهای ایده‌آل برای خواندن مهم است.

 وی افزود: مهم ترین دستگاه های کتابخوان به این شرح است:

١- کتابخوان های الکترونیکی: کتابخوان های الکترونیکی اختصاصی مانند: 

- Amazon Kindle Paperwhite

- Kobo Clara HD

دارای نمایشگر های جوهر الکترونیکی هستند که ظاهر کاغذ واقعی را تقلید می کنند. این فناوری برای کاهش فشار چشم طراحی شده است و آن ها را برای جلسات خواندن طولانی مدت مناسب می کند.

٢- تبلت‌ها: دستگاه های چند منظوره مانند:

- Apple iPad

- Samsung Galaxy Tabs

دارای صفحه نمایش رنگی جذابی هستند که کاربران را قادر می سازد تا کتاب ها و مجلات و حتی کتاب های کمیک را به راحتی بخوانند، اگر چه صفحه نمایش با نور پس زمینه ممکن است برای چشم خسته کننده تر از جوهر الکترونیکی باشد.

٣- فبلت ها: گوشی های بزرگ هوشمند مانند XS Max یا سری Galaxy Notes  سامسونگ می توانند اهداف دوگانه ای داشته باشند و به عنوان دستگاه های ارتباطی و ابزارهای خواندن جمع و جور مورد استفاده کاربران قرار گیرند.

دکتر جعفر مهراد تصریح کرد: خواندن دیجیتال در حال افزایش است و کتاب های الکترونیکی به طور فزاینده ای خواستاران بیشتری پیدا کرده است. راحتی حمل یک کتابخانه کامل در جیب و توانایی خرید فوری کتاب از عوامل مهم این روند بحساب می آید.

 وی گفت: فروش کتاب های الکترونیکی رشد مداومی دارد. بعلاوه، ظهور پلاتفرم های خود-انتشاری، به افراد علاقمند به نویسندگی به راحتی این فرصت را فراهم آورده است که کتاب های الکترونیکی خود را منتشر و توزیع و به چشم انداز ادبی دیجیتال کمک کنند. نکته دیگری هم در رشد کتاب های الکترونیکی و خواندن دیجیتال دخالت دارد و آن پیدایش ملاحظات زیست محیطی است. برخی از کتابخوان ها ملاحظات زیست محیطی را به عنوان عاملی در انتخاب کتاب های الکترونیکی نسبت به کتاب های چاپی می دانند که به تغییر دیجیتال در عادات خواندن کمک می کند.

وی ادامه داد: در ارتباط با تکنولوژی جوهر الکترونیکی لازم است توجه کنیم که این فرمت، نزدیک ترین فرمت به خواندن بر روی کاغذ سنتی است. در این فرمت چشم کمتر خسته می شود و اغلب برای خواندن در زنان های طولانی مدت حتی در زیر نور مستقیم خورشید راحت است.

 استاد پیشکسوت دانشگاه شیراز گفت: انتخاب «ابزارهای خواندن» ملاحظاتی دارد که خود قابل توجه است، از آن جمله باید در نظر بگیرید که در طول روز چند بار مطالعه می کنید، چه می خوانید و کجا می خوانید؟ اگر اغلب در خارج از منزل یا برای مدت طولانی مطالعه می کنید، یک کتابخوان الکترونیکی ممکن است بهترین انتخاب باشد. برای افرادی که انواع مختلف محتوا از جمله چند رسانه‌ای ها را می خوانند، یک تبلت  می تواند نیازهای آنان را به طور موثر تأمین کند.

وی درباره تکنولوژی جوهر الکترونیکی و باتری های کتابخوان ها گفت: تکنولوژی جوهر الکترونیکی یا E-ink یک نوع صفحه نمایش الکترونیکی است که ظاهر جوهر را بر روی کاغذ نشان می دهد. این روند، عمدتاً در کتابخوان های الکترونیکی استفاده می شود، زیرا مناسب چشم ها است و در نور مستقیم خورشید، در مقایسه با صفحه نمایش های سنتی، با نور پس زمینه قابل خواندن است. باتری های کتابخوان ها هم متفاوت عمل می کنند. مثلا، دستگاه های جوهر الکترونیکی مانند Kindle یا Kobo بسته به استفاده می توانند با یک بار شارژ چندین هفته کار کنند. با این حال، تبلت ها معمولا فقط چند روز به طول می کشد و نیاز به شارژ مجدد دارند.

موسس ISC درباره چگونگی امانت گرفتن این دستگاه ها و اینکه آیا کتابخانه ها برای علاقه مندان به کتاب های الکترونیکی این فرصت را فراهم می آورند گفت: کتابخانه های عمومی ایران را نمی دانم ولی در تعدادی از کشورهای جهان مثل آمریکا اکثر کتابخوان های الکترونیکی و تبلت ها را می توان از طریق کتابخانه های عمومی محلی دریافت کرد. خدماتی مانند Overdrive یا Libby از این روش حمایت می کنند. اووردرایو یک سرویس رایگان است. کتابخانه های عمومی و آموزشگاهی با ارایه این سرویس به کاربر فرصت می دهند تا محتوای دیجیتال مانند کتابهای صوتی و الکترونیکی را امانت بگیرند. هر مجموعه اووردرایو کمی متفاوت است، زیر هر کتابخانه یا مدرسه، محتوای دیجیتالی را که  برای کاربران خود می خواهد یا دوست دارد، انتخاب می کند.

بنیانگذار مرکز سابق منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در مورد Libby بیان کرد: این هم یک برنامه رایگان است که در آن می توانید از کتاب های الکترونیکی، کتاب های صوتی دیجیتال و مجلات استفاده کنید. کاربر می تواند عناوین را با وای فای یا داده های تلفن همراه پخش کند یا آن ها را برای استفاده آفلاین دانلود و در هر زمان و در هر کجا که مایل باشد بخواند. تنها چیزی که در این جا برای شروع لازم است تنها داشتن کارت عضویت کتابخانه است.

در پایان این گفتگو دکتر مهراد پیرامون خدمات اشتراکی برای  «دستگاه های خواندن» اشاره کرد و گفت: کیندل، Apple Books و Scribed  و همچنین Unlimited نمونه های از خدمت اشتراکی هستند که دسترسی به یک کتابخانه بزرگ از کتاب های الکترونیکی را با هزینه ماهانه ارایه می دهند. اکثر کتابخوان های الکترونیکی و تبلت ها حتی می توانند فایل های PDF را باز کنند. این ها برای خواندن مقالات دانشگاهی یا PDF ها بسیار مناسب می باشند.