داخلی
»اخبار کتاب
برگزاری نشست تخصصی «آسیب‌شناسی جشنواره فرهنگی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران»
به گزارش لیزنا بر اساس اعلام پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، نشست تخصصی «آسیب‌شناسی جشنواره فرهنگی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران» روز دوشنبه، ۱۱ تیر در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات با حضور داریوش مطلبی، سید علی آل داوود، پژوهشگر حوزه مرجع‌نگاری، جمشید کیانفر، پژوهشگر حوزه منابع تاریخی و سید هدایت‌الله جلیلی، عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی، برگزار شد.
در ابتدای این برنامه، مطلبی دبیر نشست، هدف از برگزاری چنین نشستی را بهبود فرایند برگزاری جشنواره فرهنگی کتاب سال دانست و گفت: در تلاشیم تا با حضور صاحبنظران، نخبگان، سیاستگذاران و مجریان جشنواره‌های فرهنگی، ضمن آسیب‌شناسی این جشنواره‌ها، که تحت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می‌شود، فرایند برگزاری آنها را بهبود ببخشیم.
در ادامه این نشست، سید علی آل‌داوود به سخنرانی پرداخت و گفت :«به نظر من آنچه که در جشنواره کتاب سال در سال‌های اخیر مشاهده می‌شود وسعت غیرضروری این جشنواره است که تا حدودی اهمیت جشنواره کتاب سال را از بین برده است. جشنواره کتاب سال قبل از انقلاب اسلامی برگزار می‌شده و پس از انقلاب نیز با وسعت بیشتری برگزار شده است. نفس برگزاری این جشنواره کار خوبی است اما این که ۳۰ یا ۴۰ رشته انتخاب شود و در همه این رشته‌ها خود را ملزم بدانیم کتاب تهیه کنیم این کار ناصوابی است و منجر می‌شود اهمیت این جشنواره نزد اهل قلم و عموم کتابخوانان کاهش یابد». وی درباره فرایند انتخاب آثار برگزیده در این جشنواره افزود: «برخی مواقع کتاب‌هایی انتخاب شده‌اند که در حد انتخاب به عنوان کتاب سال نبودند و انتخاب این آثار موجب می‌شود خوانندگان آگاه، جشنواره کتاب سال را جدی نگیرند. در دوره گذشته ۴۰ یا ۵۰ اثر برگزیده شدند این در حالی است که این در شأن جشنواره کتاب سال نیست. در اولین دوره‌های برگزار شده بعد از انقلاب آثار انتخاب شده در این جشنواره مورد استقبال قرار می‌گرفتند و موجب فروش بیشتر این آثار می‌شد اما امروزه این‌گونه نیست. به هر حال نیازی نیست در همه رشته‌ها کتاب سال انتخاب شود بلکه اگر ۵ اثر در جشنواره انتخاب شود، باعث خواهد شد تا نتیجه این جشنواره از سوی مخاطبان، جدی گرفته شود.»
در ادامه، جمشید کیانفر به انتقاد از جشنواره کتاب سال پرداخت و گفت :«یک بنایی ساخته شده که ۳۵ سال از عمر آن می‌گذرد. من با خود فکر کردم هدف از این نشست می‌تواند دو چیز باشد: اول آن که این بنا را تمیز کنیم و رنگ لعابی به آن بدهیم یا آنکه این بنا نیاز به یک بازسازی اساسی دارد که من معتقدم مسئله دوم مهمتر است». وی با اشاره به صحبت‌های آل داود مبنی بر آنکه جشنواره کتاب سال دیگر جذبه‌ای که سابقا داشت را ندارد افزود :«کار به جایی رسیده است که مخاطب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب، به کتاب سال اهمیت نمی‌دهد و می‌گوید این کتاب، بی ارزش و برگزیده شدنش نیز تشریفاتی است.»
این پژوهشگر حوزه منابع تاریخی، غلبه روابط بر ضوابط و غربال‌نشدن آثار جشنواره را از مشکلات جشنواره کتاب سال بیان کرد و افزود: «در گزینش اولیه کتاب‌های ارسال شده به جشنواره، معیار خاصی برای غربال آثار وجود ندارد».
سید هدایت‌الله جلیلی نیز در ادامه این نشست درباره فرایند جشنواره کتاب سال گفت :«فرایندی که طی این سی و چند سال بر کتاب سال گذشته منجر به این امر شد که در افکار عمومی و نزد فرهیختگان اعتبار جشنواره به جای این که یک سیر صعودی داشته باشد یک سیر نزولی داشته است و اعتبار این جایزه به جای این که بالاتر برود پایین تر آمده است، به صورتی که توقعات، افزون شده و هر کسی به خودش اجازه می‌دهد متوقع باشد که کتابش جایزه سال را بگیرد و اگر نگرفته باشد اعتراض می‌کند و این نشان‌دهنده دسترس‌پذیری نامناسب جایزه کتاب سال است.
این عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی ضمن اشاره به پایین آمدن سطح جشنواره افزود: «پایین آمدن سطح جشنواره کتاب سال به معنای این است که دست‌اندرکاران، مدیران و متولیان امر، فضای این جشنواره را از حاکمیت علمی خارج کردند و در دسترس ملاحظات غیرعلمی قرار داده‌اند. به نظر من این ذهنیت کم کم پذیرفته شده است که کتاب سال دولتی شده است و این روند، به اعتبار علمی این جشنواره آسیب زده است.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.