خراسان شمالی نمادی از وحدت در عین کثرت است

به گزارش لیزنا، دومین برنامه «عصر کتاب استانی» موسسه خانه کتاب، ویژه بزرگداشت مفاخر فرهنگ و ادب استان خراسان شمالی و پاسداشت سه چهره شاخص؛ «محمودرضا اکرامی‌فر» شاعر، پژوهشگر و روزنامه‌نگار، «حاج داراب بدخشان»، شاعر پیشکسوت و استاد احمد عضدی، شاعر و ناشر پیشکسوت، پنجشنبه 16 اسفندماه، با حضور نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل خانه کتاب، مجید پورعیسی مدیر توسعه منابع و امور انسانی استان خراسان شمالی، تقی آریان، مدیرکل امور اجتماعی استانداری خراسان شمالی، علی قربانی، نماینده بجنورد در مجلس شورای اسلامی، روح الله براتیان، شهردار بجنورد، حسین فرخنده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی، حبیب یزدان‌پناه مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این استان، ابراهیم امانی عضو شورای شهر بجنورد و رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و هنری شورای شهر بجنورد، محمد قوامی نماینده مردم اسفراین در مجلس شورای اسلامی و جمع زیادی از علاقه‌مندان عرصه فرهنگ و هنر، در محل سالن اجتماعات بانک ملی بجنورد برگزار شد.

دانش بالا و منش نیکو؛ دو ویژگی مشترک اکرامی‌فر، بدخشان و عضدی است

در ابتدای این برنامه، حسین فرخنده مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی در سخنانی با خیرمقدم به حاضران در این برنامه و قدردانی از مدیرعامل خانه کتاب به جهت برگزاری این قبیل برنامه‌های به گفته او مبتکرانه و دلگرم‌کننده برای فعالان عرصه فرهنگ مکتوب، گفت: دو ویژگی اساسی این مفاخر، یکی شخصیت اخلاقی آنها و دیگری دانش و معرفت آنها در حوزه شعر و ادبیات است و همه ما احساس مشترکی به آنها داریم؛ چراکه این بزرگان معنویت و اخلاق و دانش و معرفت را در خود جمع کرده‌اند.

وی افزود: ما اخیراً شاهد رویدادهای خوبی در عرصه کتاب و کتابخوانی در سطح استان خراسان شمالی هستیم؛ جلسات شاهنامه‌خوانی، مثنوی‌خوانی و کلیله و دمنه‌خوانی که به صورت خودجوش در سطح استان برگزار می‌شود که علامت و نشانه خوبی از ظرفیت‌های نسبی استان خراسان شمالی در حوزه فرهنگ و هنر است.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی با اشاره به موفقیت‌های چشمگیر فعالان حوزه کتابخوانی در روستاهای این استان در سطح کشور، اضافه کرد: هم در شهرها و هم روستاها ما شاهد اینگونه موفقیت‌ها هستیم؛ در 5 دوره‌ای که جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب برگزار شده است، استان خراسان شمالی در 4 دوره، بسیار خوش درخشیده است؛ در دوره اخیر، 2 روستا از روستاهای برگزیده این جشنواره، از روستاهای به استان خراسان شمالی بوده‌اند و این نشانه فرهنگ دوستی و کتاب دوستی مردمان این خطه است.

فرخنده با تقدیر از برگزارکنندگان این جشنواره‌ها و نیز برنامه «عصر کتاب استانی»، ابراز امیداری کرد این قبیل حرکت‌های فرهنگی کماکان تداوم داشته باشد.

در ادامه حبیب صفرزاده پژوهشگر حوزه ادبیات و رئیس دانشگاه فرهنگیان بجنورد در سخنانی گفت: در تاریخ 100 ساله ایران جریان‌های زیادی در عرصه شعر و ادب موثر بوده‌اند و شعر معاصر ما دستخوش حوادث متعددی بوده است؛ رشد مدرنیسم، تحولات سیاسی و اجتماعی در خاورمیانه و مشرق زمین و ایران، باعث شد که هنرمندان فرهیخته سمت و سوی حرکت فرهنگی و هنری خودشان را تغییر بدهند و مناسبات و تعیّنات سیاسی و اجتماعی را در مراودات خود مشخص کنند. در خراسان شمالی هم خیل زیادی از هنروران و فرهیختگان هستند که می‌بایست مورد تکریم قرار بگیرند.

وی در ادامه با تکریم از محمودرضا اکرامی‌فر، داراب بدخشان و احمد عضدی که در این دوره از برنامه عصر کتاب استانی از آنها تجلیل شد و ضمن بیان این نکته که سابقه دوستی بنده با این بزرگان به بیش از 30 سال می‌رسد، به بیان نکاتی درباره جهان فکری این سه چهره شاخص فرهنگی خراسان شمالی پرداخت.

صفرزاده از جمله درباره داراب بدخشان، گفت: آبشخور فکری حاج داراب بدخشان ائمه و ادبیاتِ شهادت بوده است. ایشان پدر شهید و انسانی خاکسار است.

این پژوهشگر عرصه ادبیات درباره احمد عضدی هم یادآور شد: او نیز انسانی عاشق و کُرمانج زبان است که من 33 سال پیش زندگانی او را که روبه روی شرکت برق نیروگاه بود، کشف کردم. او ابتدا عکاس بود و شهد تهران‌نشینی را چشیده بود اما بعد از 20 سال تهران نشینی به خراسان برگشت و در پاتوقی در پاساژ رامین، محفلی را برای ادبا و شعرای استان تشکیل داد.

صفرزاده اضافه کرد: جسارت در نوشتن از ویژگی‌های کارهای عضدی است. اخیراً هم دست به ترجمه قرآن به زبان کرمانجی زده است. او با همان حرارت، همچنان عاشق و علاقه‌مند به حوزه‌های فرهنگی است.

اکرامی‌فر شناخت علمی از جریان شعر معاصر دارد

این پژوهشگر حوزه ادبیات همچنین درباره محمودرضا اکرامی‌فر عنوان کرد: او نیز یک معلم آموزش و پرورش در اسفراین بود و قریب سی و اندی سال است که او را می‌شناسم. اکرامی‌فر به خاطر تحصیلات آکادمیک‌اش، شناخت علمی از جریان شعر معاصر، سعی کرد شعر را دقیق دنبال کند و به صورت تفننی کار نکرده است.

وی با بیان اینکه اکرامی‌فر از جریان‌سازان شعر معاصر است، اضافه کرد: یکی از خصیصه‌های شعری او صمیمیت زبانی و مردم‌گرایی و استفاده از عناصر بومی در شعر است. اکرامی‌فر سهل و ممتنع شعر می‌گوید و معماری در کلام از ویژگی‌های شعری اوست.

صفرزاده در بخش پایانی سخنانش ضمن تحلیل مضمونی برخی از شعرهای اکرامی‌فر، گفت: تکریم شخصیت‌هایی از این دست تکریم علم و دارایی و اندیشه است چرا که فرّ و شکوه ایران به فرهنگ ایران است. در تمام ناملایمات کشور این سه بزرگوار آفرینشگر و خلاق بوده‌اند. باید فرهنگ خراسان را جدی گرفت و به متولیان این فرهنگ تکریم کرد.

خراسان شمالی نمادی از وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت است

نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل موسسه خانه کتاب هم در این مراسم در سخنانی گفت: تنوع فرهنگی ایران یکی از امتیازهای ارزشمند میهن ماست. اقوام با گویش‌های مختلف و آداب و رسوم گوناگون هم سعی در نگاه‌داری از فرهنگ اصیل خود دارند و هم برای بالندگی ایران بزرگ تلاش می‌کنند. بنابراین سیاست‌هایی که قادر نیستند تنوع فرهنگی و اجتماعی را بازتاب دهند، منجر به شکل‌گیری فرهنگ رسمی و غیررسمی می‌شوند و در نتیجه نهادها و محصولات فرهنگی، نفوذ و اعتبار خود را به نحوی روزافزون از دست می‌دهند.

حسینی‌پور تاکید کرد: رنگارنگی اقوام در این استان، اعم از فارس، کرد، ترکمن، ترک، تات و فارس و ... مثل یک قالی دست باف است با تار و پود و رنگ‌های متفاوت که با بعضی مواد آنها را به هم وصل می‌کنند و شما از بیرون آن را یک فرش دست‌باف می‌بینید و این فرهنگ است که همه اقوام ایرانی را در کنار هم نگه داشته است و این استان نمادی از وحدت در عین کثرت و کثرت در عین وحدت است.

وی افزود: خراسان شمالی همواره هنرپرور و خردخیز و زرخیز بوده است و گنجینه‌ها و ذخایری دارند که باید استخراج و به جامعه فرهنگی معرفی شوند. نام‌آورانی که استان خراسان شمالی را بزرگ داشته‌اند، میرزا محمدحسن شیروانی، سیّدرضا‌ هاشمیان، شیخ ذبیح‌الله فقیه، میرزا حسن موسوی بجنوردی و بزرگان دیگر و دیگری که هر یک ستاره‌های درخشان خراسان شمالی هستند و در حوره فرهنگ مکتوب، اکنون نیز این استان جزو استان‌های سرآمد کشور است.

خانه کتاب می‌کوشد چتر حمایتی خود را بر سر اهل قلم در سراسر ایران بگسترد

مدیرعامل خانه کتاب سپس گفت: یکی از اهداف وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی توجه درخور به استان‌ها بود. این نگرش با شعار «ایران فقط تهران نیست» و در راستای عدالت فرهنگی و تمرکززدایی مطرح شد. خانه کتاب که خود را همواره حامی و خدمت‌گزار اهل قلم می‌داند و تلاش کرده است که با ایجاد انواع طرح‌ها چتر حمایتی خود را بر سر اهل قلم در سراسر ایران بگسترد، امروز در دومین گام از عصر کتاب استانی، با همکاری اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی از سه تن از مشاهیر فرهنگ و ادب این استان تجلیل می‌کند.

حسینی‌پور ادامه داد: «عصر کتاب» سلسله بزرگداشت‌هایی است که خانه کتاب به پاس یک عمر خدمات فرهنگی از فرهنگ‌سازان حوزه مکتوب کشور اعم از نویسندگان و خالقان اثر، شاعران، ویراستاران، مترجمان، ناشران و... برگزار می‌کند. بعد از تجلیل از مشاهیر استان چهارمحال و بختیاری در آذر 1397، امروز مفتخریم که از حاج داراب بدخشان،‌ دکتر محمودرضا اکرامی‌فر و استاد احمد عضدی تجلیل می‌کنیم. در این جمع هستند کسانی که به نیکی قدر این شهسواران فرهنگ و ادب را بدانند و کم‌تر کسی است که با تجلیل از این الگوهای فرهنگی مخالفتی داشته باشد.

مدیرعامل خانه کتاب افزود: استاد حاج داراب بدخشان، فرزند رشید خود را در راه میهن داده است و از عنفوان جوانی آغازگر انجمن‌های ادبی بوده است. زیرا بخوبی دریافته بود در سالیان طولانی تاریخ و فرهنگ ما شعر بهترین وسیله ارتباطی است. خوش‌رویی و مهربانی و گذشت دلیلی بارز برای شمع محفل شدن ایشان است. شعر آیینی و مذهبی و به روز بودن و نقش معنوی که برای شاعران دارند و تأثیرگذاری ایشان بر کسی پوشیده نیست. نقد را خوب می‌فهمند حتی اگر از طرف نوجوانان مطرح شود. زیبایی و رنگاررنگی و جوانی را در شعر این استاد می‌بینیم.

وی افزد: دکتر محمودرضا اکرامی‌فر نیز با پژوهش‌های ارجمند خود در فرهنگ مردم و مسائل اجتماعی گامی در جهت فرهنگ‌سازی برداشته است و اگر معیار از شعر خوب، باقی ماندن ایشان در حافظه جمعی باشد، دکتر اکرامی‌فر حتماً در حافظه جمعی ما مانا و ماندنی شده است؛ با آن شعر معروف «یا علی گفتیم و عشق آغاز شد». دکتر اکرامی‌فر از نسلی از شاعران و پژوهشگران فرهنگی است که سیر تکاملی خود را خوب طی کرده است و به قله‌ها نزدیک شده است. ایشان هرگز پیوند خود را با استان خود و با ایل و دیار خود نگسسته است و همین است که ایشان را متفاوت کرده است.

مدیرعامل خانه کتاب اضافه کرد: استاد احمد عضدی نیز با شعرها و ترجمه‌هایش تلاش کرده است از عشق و ایمان ما نگاه‌داری کند؛ عشق به هم‌نوع و انسانیّت و ایمان به باورهای متعالی مذهبی. البته آقای عضدی ناشر هم هستند و می‌توان گفت همه دار و ندار خود را در راه فرهنگ‌گستری هزینه کرده‌اند. امیدوارم با حمایت‌هایمان اندکی از خدمات ایشان را ارج بنهیم.

وی همچنین گفت: خراسان شمالی داری فرهنگ و هنری غنی است و در ادبیات، فولکلور، موسیقی و فقه و اصول و... .افراد شاخصی را در خود پرورش داده است. این مفاخر و بزرگان و نخبگان سرمایه‌های اجتماعی ایران بزرگ هستند. نباید به راحتی این سرمایه‌ها را حراج کنیم؛ چیزی که متأسفانه اتفاق افتاده است و گسست اجتماعی ایجاد کرده است. با این سرمایه‌های گران‌قدر باید به دنبال همبستگی اجتماعی باشیم؛ بخصوص در بین نسل جوان امروزی ایران.

حسینی‌پور در پایان سخنانش در دومین برنامه «عصر کتاب استانی» گفت: شهر کوچک و زیبای بجنورد امروز از سه تن از مشاهیر خود تجلیل می‌کند تا ندای فرهنگ‌سازی و فرهنگ‌خواهی برای نسل جوان باشد. به امید اینکه  نسل خوبی برای ادامه دادن راه این بزرگ‌مردان حوزه فرهنگ باشیم؛ ایدون باد!

امروز سیاست، اخلاق را محاصره کرده است

محمد قوامی نماینده مردم اسفراین در مجلس شورای اسلامی هم در این جلسه ضمن قدردانی ویژه از دست‌اندرکاران این مراسم، یاد «استاد شاهد» را که 2 سال پیش از سوی اداره‌کل فرهنگ و ارشاد خراسان شمالی از وی تقدیر شد، گرامی داشت و ابراز امیدواری کرد شاعران پیشکسوت این خطه بیش از پیش قدر ببینند و بر صدر بنشینند.

وی افزود: شاعران خراسان مسیر را درست انتخاب کرده‌اند؛ رسالت شاعر که رسالت پیامبران است، اخلاق نیکوست که شاعران این خطه هم این ویژگی را دارند.

این نماینده مجلس همچنین گفت: یکی از ویژگی‌های آقای اکرامی‌فر، تعلق به همان فرهنگ ایلیاتی بودن است؛ یکی از مصداق‌های این حرف در این بیت از یک شعر ایشان آمده است: من بچه دهاتم و از روی سادگی / گاهی که می‌خورم قسمی سرخ می‌شوم.

قوامی افزود: متاسفانه امروز سیاست، اخلاق را محاصره کرده و در مقابل فرهنگ قرار گرفته و این به فرهنگ آسیب می‌زند؛ در حالی که با فرهنگ است که می‌شود سیاست را اصلاح کرد. بهترین تصمیم‌ها را می‌شود از صحبت‌های شاعران استخراج کرد.

در پایان این برنامه و پیش از تقدیر از سه چهره فرهنگی شاخص استان خراسان شمالی، هر یک از آنها در سخنان کوتاهی مراتب تقدیر خود را از دست اندرکاران برنامه، ابراز کردند.

استاد داراب بدخشان در سخنانی با بیان اینکه آنچه برای ما مهم است، احترامی است که برای ما قائل‌اند، گفت: من اصلیت‌ام شیرازی است، زاده مشهدم و بزرگ شده بجنورد و هر سه این شهرها را بسیار دوست می‌دارم.

محمودرضا اکرامی‌فر هم شعری خواند و از تمامی دست اندرکاران این برنامه قدردانی کرد.

احمد عضدی هم در سخنانی گفت: تمام ایران یک خانواده است و همه باید همدیگر را دوست داشته باشیم. اکنون که 42 کتاب چاپ کرده‌ام، فکر می‌کنم هنوز به مردم خراسان شمالی بدهکارم.

تقدیر از روستاهای دوستدار کتاب در خراسان شمالی

در این برنامه همچنین از روستای بزنج هم که در جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب، عنوان برگزیده برگزیدگان را از آن خود کرده بود، روستای ارکان که از میان 1406 روستایی که در پنجمین دوره جشنواره روستاها و عشایر دوستدار کتاب شرکت کرده بودند، عنوان روستای دوم دوستدار کتاب کشور را از آن خود کرده بود و همچنین روستای زوارم از روستاهای هدف گردشگری در شیروان که در این جشنواره شایسته تقدیر شناخته شده بود، قدردانی شد.

بر اساس این گزارش، در پایان دومین برنامه «عصر کتاب استانی» از استاد داراب بدخشان، با اهدای لوح تقدیر، تندیس و جوایز نقدی از سوی موسسه خانه کتاب، معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اداره کل فرهنگ و ارشاد استان خراسان شمالی، شورای اسلامی بجنورد و شهرداری این شهر، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بنیاد شهید انقلاب اسلامی خراسان شمالی، فرمانداری بجنورد، فرمانداری اسفراین و برخی دیگر از دستگاه‌ها و نهادها، تقدیر به عمل آمد.