بررسی مسئله توسعه ملی و جهانی از دریچه خرد، دین و فرهنگ

به گزارش لیزنا، موضوع کتاب «ملک سلطانی و نگین سلیمانی» به مسایل بین رشته ای در حوزه های سیاست، رسانه و امنیت مانند نقش رسانه ها در سیاست ایرانی، رابطه رسانه ها و امنیت ملی، عملیات روانی در جمهوری اسلامی، کارکرد شبکه های ماهواره ای فارسی زبان و غیره  اختصاص دارد و جهت استفاده روزنامه نگاران، مدیران، دانشجویان و استادان، پژوهشگران و سیاست مداران نوشته شده است.

پیچیدگی تحولات سیاسی و بین المللی همراه با تغییرات به لحظه در حوزه فناوری اطلاعات ایجاب می کند برای درک و تحلیل محیط پیرامونی به ابزارهای تحلیلی و تفسیری تجهیز شد با توجه به سوابق علمی و اجرایی نویسنده که عمدتا در حوزه های رسانه ای و فرهنگی و سیاسی بوده خواننده را راغب می کند که از انباشت ادارکی نویسنده برای هدف مذکور بهره برداری کند. خواندن این کتاب سوالات مهمتری را در ذهن شما ایجاد می کند که پاسخ انها در مجلدات بعدی تاملات اندیشکده خرد است که در قالب کتاب های «فرزانگی و جهانداری»  و «خردمندی و پارسایی» منتشر شده است .

نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب می نویسد :«جهانی که در آن زندگی می­ کنیم جهانی بسیار پیچیده، تو­در­تو و رازآلود است و از این حیث به مراتب از جهان گذشته ناشناختنی­ تر می­نماید اما انسان نیز به همین نسبت هوشمند­تر، کنجکاوتر و ساعی­ تر برای شناختن جهانی است که در آن زیست می­ کنیم و همین توانایی بشری­، اهمیت و کاربرد علوم انسانی را بیشتر نموده است؛ زیرا علوم انسانی قوانین، قواعد و نظریه ­های آن مقداری از پیچیدگی هستی نوین را زدوده و درک جهان پیرامون را ممکن و میسر می­ سازد. بر این اساس، دوران درهم­­ تنیدگی علوم انسانی و پیوندهای وثیق رشته های گوناگون فرارسیده است. به دیگر سخن، امروز نمی ­توان برای شناخت قواعد حاکم بر معیشت، تولید، دخل ­و ­خرج، بازار و سرمایه به علم اقتصاد و حتی علوم اقتصادی کفایت کرد و از هیچ اقتصاددانی نمی­ توان انتظار داشت بتواند با چیرگی بر قواعد و نظریه­ های اقتصادی پاسخگوی پرسش ­ها و معضلات اقتصادی باشد، زیرا بین اقتصاد، فرهنگ، تاریخ، جامعه ­شناسی و سیاست روابط عمیق و درونی وجود دارد و شناخت مستقل آن­ها از هم ممکن نیست. اگر دورانی تخصص ­گرایی به معنای تمرکز بر شاخه­ های فرعی علوم انسانی لازمه پیشرفت بشر بوده امروز تسلط بر بین­ رشته­ ای­ ها لازمه حل مسائل و برون ­رفت از مشکلات بشر است. این رهیافت در حوزه علوم سیاسی به شکل بارزی هویدا است. اگر موضوع علم سیاست را مطالعه قدرت در معنای همه­ جایی و همه­ زمانی آن بدانیم بسیاری از دیگر حوزه­ های نظری، تجربی و زیستی انسان با حوزه سیاست مرتبط هستند و پژوهش پیرامون آن­ها هم جذاب است و هم پرده از چهره پنهان قدرت برمی ­دارد. یکی از این حوزه­ های قابل مطالعه حوزه رسانه و ارتباطات است. پیوند های سیاست، قدرت و امنیت از یک سو و رسانه، گفتمان و ارتباطات از سوی دیگر در جهان شبکه­ ای و شیشه ­ای که اینترنت، فناوری­ های ارتباطی و شبکه­ های اجتماعی شاه راه ارتباطی بین ابنای بشر شده به جد قابل مطالعه و بررسی است.»

این کتاب در ۲۲۱ صفحه با قیمت ۲۰هزار تومان در دسترس علاقمندان قرار گرفته است.

موضوع کتاب «فرزانگی و جهانداری» به مسایل بین رشته ای در حوزه های فرهنگ و توسعه و روابط بین الملل  شامل روابط بین الملل از نظریه ها تا سیاست خارجی روزمره، توسعه ملی از دریچه فرهنگ و روابط بین الملل و تاملاتی درباره فرهنگ از منظر کارکرد های درونی و بیرونی اختصاص دارد و برای بهره برداری دانشجویان و استادان روابط بین الملل، مطالعات فرهنگی و جامعه شناسی، پژوهشگران و علاقمندان به  روابط بین الملل و مسایل توسعه و فرهنگ  نوشته شده است.

این کتاب تلاش کرده است برخی مسایل و موضوعات مهم مرتبط با ایران در حوزه سیاست خارجی و روابط بین الملل را از دریچه فرهنگی مورد بررسی و واکاری قرار دهد. مباحثی مانند صدور انقلاب اسلامی و رابطه با امریکا از این جمله است. مسایل مربوط به توسعه نیز از منظر روابط بین الملل مورد بررسی قرار گرفته است. مانند رابطه جهانی شدن و توسعه ملی و مسایل مربوط به ایرانیان خارج از کشور و داعیه اصلی مطالب کتاب در هم  تنیدگی مسایل فرهنگی و جهانی با امر مهم توسعه بعنوان مهمترین اولویت ایران امروز است .

 در بخشی از مقدمه نویسنده آمده است: «اگر همه کنش‌ های خودآگاه، برنامه‌ ریزی و هدفمند و کنش‌ های ناخودآگاه، آشوبناک و تقدیری انسان را از منظری بیرونی بنگریم، معطوف به چند هدف کلیدی و بنیادی است که عبارتند از: امنیت، عدالت، صلح، رفاه، آزادی و معنویت.

بی‌تردید هدف دیگری را نمی‌توان نام برد که هم‌ عرض یا در ذیل این اهداف شش‌ گانه قرار نگیرد. به عبارت دیگر همه پندارها و گفتارها و کردارهای بالغ بر ۷میلیارد انسان در سراسر گیتی از بامدادان تا شامگاهان معطوف به این اهداف است و میزان تحقق آن بستگی تام به فهم و ادارک این مفاهیم و سازوکارهای عقلانی دستیابی به آنهاست. فهم و ادراک این مفاهیم در گرو گسترش و نهادینه سازی علوم انسانی است و سارو کارهای عقلانی همه سیستم و نظام‌ های مدرن تمشیت حوزه عمومی است که با این سنجه و معیارها می‌ توان بالغ بر ۲۰۰دولت و کشور موجود را رتبه‌ بندی و سطح‌ بندی کرد.

طرح بحث مطالعات بین رشته‌ ای در کتاب ملک سلطانی و نگین سلیمانی با همین رویکرد صورت گرفت تا بتواند رهیافتی به سوی درک دقیق‌تر پیچیدگی‌ های جهان امروز باشد. این جهان پیچیده و چند لایه هر چند بر ما محیط است و زیست‌ جهان ما را احاطه کرده، اما لزوماً برای هر ذهن بسیط و ساده‌ انگاری قابل ادراک نیست، چنانچه در فیزیک قواعد و قوانین بر عالم ماده حاکم است اما درک و تبیین آن از عهده دانشمندان علوم پایه بر می‌ آید. پیچیدگی‌ های زیست‌ جهان ما نیز صرفاً از عهده خبرگان علوم انسانی روشمند و از رهگذر نظریه‌ های متقن و فراگیر ممکن است و در این میان سهم علوم سیاسی و بین رشته‌ ای‌ های مرتبط با آن برتر است.

 اهمیت سیاست در جهانی که ما زیست می‌ کنیم در همین جاست که با هر ۶هدف مذکور پیوند‌ های پیشینی و پسینی دارد یعنی هم سیاست بر امنیت، عدالت، صلح، رفاه، آزادی و معنویت تاثیر می‌ گذارد و هم این حوزه‌ ها بر سیاست‌ ها در سطوح تصمیم‌ سازی و تصمیم‌ گیری تاثیر می‌ گذارند. اما واقعیت این است سیاست مفهوم بسیط و ساده و مجزایی از دیگر مفاهیم نیست و مانند چتری بر دیگر مفاهیم سایه می‌ افکند، از‌ این‌ رو درک سیاست و تاثیرات آن بر اهداف و سوگیری‌ های بشری بدون توجه به خرده‌ مفاهیم ذیل آن ممکن و میسر نیست. برای مثال مفاهیم فرهنگ و توسعه و روابط بین‌ الملل نیز هم بر هم تاثیر می‌ گذارند، هم بر ساحت سیاست موثر هستند و هم از ساحت سیاست تاثیر می ‎پذیرند. ادبیات نظری مفصلی که درباره فرهنگ سیاست و سیاست‌ های فرهنگی و نقش دولت‌ ها و سازمان‌ های غیر دولتی در شکل‌ دهی رویه‌ ها و مکانیسم‌ های بین‌ المللی و همچنین رابطه قدرت‌ های رسمی و غیررسمی با توسعه و پیشرفت وجود دارد، ناظر به همین روابط نظری بوده است که همچنان ادامه دارد.»

این کتاب در 364 صفحه با قیمت 3۰هزار تومان در دسترس علاقمندان قرار دارد.

موضوع کتاب «خردمندی و پارسایی» نیز به مسایل بین رشته ای در حوزه های سیاست، دین  و جامعه مانند پیوندهای پنهان و اشکار دین و سیاست در تاریخ ایرانی، نقش خرد در بازشناسی قدرت و نقش خرد و ایمان و ارتباطات اختصاص یافته است و برای گروه دانشجویان و استادان  علوم انسانی، پژوهشگران و علاقمندان به بررسی موضوع رابطه دین و سیاست نوشته شده است.

در این کتاب آرای برخی متفکران کلاسیک مانند امام محمد غزالی و معاصر مانند مصطفی ملکیان از منظر موضوع کتاب مورد بررسی قرار گرفته است و از همین دریچه برخی موضوعات مانند انقلاب اسلامی از منظر مولفه های عاشورای حسینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.  سپس برخی چالش های نظام جمهوری اسلامی در عصر جهانی شدن در هندسه قدرت بویژه در برابر تغییرات سایبری و انقلاب دیجیتالی و سواد اطلاعاتی مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوم کتاب به سه مقاله نظری درباره فاشیسم و روش شناسی و توسعه سیاسی اختصاص یافته که مطالعه و فهم آنها به درک عمیق تر دیگر مطالب کتاب کمک می کند.

نویسنده در بخشی از مقدمه کتاب می نویسد: «اگر به درد های جامعه خودمان بنگریم، اعم از فقر، فساد ‌و فحشا، آسیب‌های اجتماعی، تعدی و ظلم، عقب‌ ماندگی و محرومیت، بوروکراسی ناکارآمد، ارتشاء و اختلاس، بحران محیط زیست و آب و هوا، نقض حقوق انسان‌ ها در روابط اجتماعی، اقتصاد نابسامان، تحجر و تعصب و واپس گرایی و ...، همه ریشه‌ هایی دارند که به ریشه‌ های واحد و یکسانی منتهی می‌ شوند و آن نبود سامان و تعادل بین مقوله‌ های چهارگانه امنیت، عدالت، آزادی و رفاه است. تحقق این ۴ آرمان والا و بزرگ بشری نیز در گرو فهم و درک درستی از حوزه‌ های سیاست و امنیتی و رسانه‌ ای و توسعه‌ای و اجتماعی و دینی. فرهنگی و بین‌ المللی است. طرح مساله در اینجا پیچیده و بغرنج می‌نماید و دقیقاً هم چنین است. سامانِ حوزه عمومی و ملی، حوزه پیچیده و تودرتویی است و چنین ساده نیست که برخی ساده‌ انگاران و ساده‌ اندیشان در ذهن کوته‌ بین خود می‌ پرورانند. اگر در سامان این حوزه‌ ها ناکامی‌ های زیادی داشته، داریم و هنوز اندر خم یک کوچه‌ ایم، ناشی از همین ساده باوری‌ هاست که تصور کردیم مدیریت سیاسی در سطح کلان را می‌ توان با مدیریت‌ های خرد و جزیی، مقایسه کرد و قواعد مشترک بین آنها یافت در حالی که شهریاری و جهان‌ داری نیازمند خردمندی و روح پارسا و دیگرخواه و از خود گذشته است و این مهم در جهان پیچیده امروز جز به سلطه و اشراف به شاخه‌ های مختلف علوم انسانی و اجتماعی از طریق مشورت و به‌کارگیری خبرگان و نخبگان این علوم در فرایندهای تصمیم‌ سازی و تصمیم‌ گیری میسر نمی‌ شود. دریغا از این که با نسخه‌ های پوسیده و نخ‌ نمای تعمیم‌ یافته از علوم مهندسی و پزشکی به هماورد غول بزرگ مسائل و مشکلات اجتماعی رفته‌ ایم و همیشه شکست خورده با اردوی افسردگی خود بازگشته‌ایم و به‌جای بازاندیشی در آرایش خودی به دسیسه‌ های دشمنان پناه التیام‌ بخش برده‌ ایم. مهندسان و پزشکان و متخصصان علوم دقیقه و حتی روحانیان، هرچند در حوزه‌ های دانش‌آموختگی خود، اگر به درستی تربیت یافته باشند، کارکرد اجتماعی خود را در ساحت سیاست‌ گذاری عمومی داشته و ارزش والایی در سامان عمومی دارند اما اگر مجهز و مسلط و دارای اشراف به حوزه‌ های تخصصی در علوم انسانی و اجتماعی نباشند و نظریه‌ ها و قواعد و سیر تکوین و تکامل تحولات انسانی و فرهنگی و تمدنی را در سالیان مدید به‌ طور تدریجی نیاموخته و در فهم و ادراک خود نهادینه نکرده باشند، نه تنها نمی‌ توانند راهی بگشایند، بلکه اساساً از تشخیص  راه و چاه عاجزند، چنانچه تا امروز هم چنین بوده است. این دادخواست علیه متخصصان شامل دارندگان مدارک عالیه در علوم انسانی نیز می‌شود، آنان‌که دانشکده‌ ها و پژوهشکده‌ های علوم انسانی و علوم اجتماعی را باشگاه روشنفکری و کارگاه اخذ مدرک می‌دانند و نه درد کاستن از رنج انسان‌ ها و افزایش اقتدار ملی دارند و نه الزامات علمی و روش شناختی تحقق این دغدغه‌ ها را در میان کتاب‌ ها و نظریه‌ های علوم انسانی جستجو می‌ کنند. نتیجه این آشفتگی میلیون‌ ها فارغ‌ التحصیل علوم انسانی است، که در سامان زندگی خویش درمانده‌اند، چه رسد به سامان حیات امروز و آینده مردمان  و برخی صاحبان قدرت و منصب که خود را به‌خطا بی‌نیاز از علم و معرفت و تجربه بشری می‌دانند.

این کتاب در ۲40 صفحه با قیمت ۲1هزار تومان در دسترس علاقمندان قرار گرفته است.

کتاب های فوق حاوی مجموعه ای از مقالات هستند و از این نظر نواورانه محسوب می شوند که اولا ضمن اینکه مبتنی و متکی بر نظریه ها و مباحث علمی در علوم سیاسی و ارتباطات اند از طرح انتزاعی و خسته کننده مباحث پرهیز کرده اند و ثانیا با رویکردی واقع گرایانه موضوعات مهم ایران را مورد واکاوی قرار داده اند.