​ نمایشگاه «سکه عرب‌ساسانی» در کتابخانه ملک

به گزارش لیزنا، موقوفه آستان قدس رضوی، نمایشگاه تک اثر «سکه عرب‌ساسانی»، یکی از سکه‌های مهم گنجینه سکه‌های تاریخی نخستین موزه وقفی- خصوصی ایران به شمار می‌آید که به مدت سه ماه در تالار تک اثر کتابخانه و موزه ملی ملک ایران به نمایش درآمده است.

مسکوکات یکی از مهم‌ترین عناصر شناساننده فرهنگ، باورها، مذهب و آیینه اقتصاد هر ملت در تاریخ به شمار می‌آیند. سکه‌های ساسانی از این دیدگاه از جایگاه خاصی برخوردارند زیرا بر دو سوی این سکه‌ها نقش‌هایی فراوان مانند هلال ماه، ستاره، آتش مقدس، آتشدان، تصویر روحانیان، ادوات مراسم مذهبی، انواع جواهرات، دانه‌های مروارید و طرح لباس‌ها و پوشاک آن دوران را می‌توان دید. سکه‌های عرب ساسانی، اصطلاحی رایج میان کارشناسان مسکوکات است که در ارتباط با سکه‌های ضرب شده مسی و نقره‌ای در زمان ورود اسلام به ایران به کار می‌رود. طراحی و کتیبه‌های این سکه‌ها از سنت برجای‌مانده از عصر ساسانی متاثر بوده، از این‌رو بیش‌تر سکه‌هایی سیمین که اعراب ضرب می‌کردند تقلیدی از سکه‌های خسرو پرویز، واپسین پادشاه مقتدر ساسانیان یا یزدگرد سومین پادشاه این دودمان شاهی بوده است؛ اینگونه که تصویر خسرو پرویز یا یزدگرد سوم بر سکه‌ها ضرب می‌شد اما پیش از آن بر مهر (قالب) سکه عبارت‌های دینی اسلامی را می‌افزودند. واژگان و شعارهای اسلامی، آرام‌آرام به ویژه بر سکه‌هایی که پس از سال 31 هجری ضرب می‌شد، نگاشته شدند. اعراب پیش از تسلط بر ایران، با فن و هنر ضرب سکه آشنا نبودند. پس از چیرگی مسلمانان بر قلمرو ساسانی و امپراتوری روم شرقی (بیزانس) تا آغاز ضرب سکه‌ها با تراز اسلامی در دوره عبدالملک بن مروان، همچنان با همان رویه و ساختار ضرب سکه‌های ایرانی، مسکوکات خود را ضرب می‌کردند. مبداء سال ضرب سکه‌ها در آغاز یزدگردی بود اما اندک‌اندک مبداء تاریخ‌گذاری آن‌ها به هجری دگرگون شد.

نمایشگاه تک اثر «سکه عرب‌ساسانی» یکی از نخستین سکه‌های دوران اسلامی را به نمایش می‌گذارد. این نمایشگاه تا پایان فصل بهار در بزرگ‌ترین موقوفه فرهنگی ایران از دوستداران تاریخ و فرهنگ ایران و اسلام میزبانی خواهد کرد. کتابخانه و موزه ملی ملک، همگان را به بازدید از این نمایشگاه در ساختمان این موقوفه در محوطه تاریخی باغ ملی تهران به نشانی «میدان امام خمینی، سردر باغ ملی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)» فرامی‌خواند. ساعت بازدید از این نمایشگاه از 8:30 تا 16:15 خواهد بود.