کالاهای فرهنگی درآمدآفرین هستند

به گزارش لیزنا بر اساس اعلام ستاد خبری سومین نمایشگاه و جشنواره کالاهای فرهنگی با الگوی ایرانی اسلامی «جایزه فیروزه»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آیین اختتامیه سومین جایزه فیروزه با اشاره به  اهمیت کالاهای فرهنگی و برپایی جشنواره فیروزه گفت: جایزه  فیروزه شامل کالاهایی هستند که پیوستگی بیشتری با فرهنگ دارند و ارتباط آن ها با فرهنگ بیشتر و پیوسته تر است.

وی با بیان اینکه کالای فرهنگی از زاویه های مختلف مهم هستند، گفت: نخستین ویژگی کالاهای فرهنگی این است که استراتژیک هستند و تاثیرات دراز مدت دارند. ما دو ساعت فیلم می بینیم، یک کتاب می خوانیم و فرزند ما چند ساعت با اسباب بازی بازی می کند اما آثار آنها چند ساعت نیست بلکه آثار آن برای سالها یا پایان عمر با فرد باقی می ماند. بنابراین کالاهای فرهنگی کالای استراتژیک هستند چون تاثیر آنها، زمان مصرف شده نیست بلکه زمانی پایداری برای تاثیرات ایجاد می کنند.

صالحی با بیان اینکه اگر کالای استراتژیک قطع شود، تاثیرات بسیار مخربی بر جامعه می گذارد، عنوان کرد: کسی که کتاب نخواند، فیلم نبیند و موسیقی نشوند یا بچه ای که بازی نکند، سلامت جسمی، روحی و روانی او در معرض خطر است و قطع آن به معنای قطع یک بعد مهم از ابعاد وجودی فرد است.

وی یادآور شد: برخی کالاها اگر مصرف نشوند آثاری دارند اما بنیان را برهم نمیزنند، کالاهای فرهنگی استراتژیک هستند چون اگر مصرف نشوند بنیان انسانیت را به هم میزنند و فرو می پاشند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به مولفه ای دیگر از کالای استراتژیک، یادآور شد: کالایی استراتژیِک است که اگر از بیرون به داخل کشور وارد کنیم استقلال ما را به خطر می اندازد؛ به عنوان مثال مواد اصلی غذایی را با این تعریف استراتژیک می دانیم زیرا اگر در موادغذایی وابستگی وجود داشته باشد، استقلال ملی به خطر می افتد.

وی با بیان اینکه یک جامعه نباید فقط به غذا به معنای گندم حساس باشد، بلکه به کالای فرهنگی هم باید به همین میزان حساس باشد افزود: اگر در کالای فرهنگی شامل فیلم، اسباب بازی و کتاب، وابسته به واردات باشیم، استقلال ملی ما در خطر است، به همین دلیل ویژگی اصلی کالاهای فرهنگی این است که یک کالای استراتژیک برای جامعه است و اگر درک درستی از این مفهوم داشته باشیم سرمایه گذاری ما در حوزه کالاهای فرهنگی ارتقا پیدا میکند.

صالحی درباره ویژگی دوم کالاهای فرهنگی توضیح داد: کالاهای فرهنگی، کالاهایی دیپلماسی هستند و بخش زیادی از دیپلماسی رسمی بر عهده دیپلماسی عمومی است و بخش زیادی از دیپلماسی عمومی بر عهده دیپلماسی فرهنگی است. کالاهای فرهنگی مهمترین نکته ارتباطی دیپلماسی فرهنگی و عمومی است.

وی ادامه داد: از طریق کالاهای فرهنگی دیپلماسی فرهنگی و عمومی حرکت می کند، در اطراف خود شاهد این موضوع هستیم که کالاهای فرهنگی ابتدا غربی بودند. به مرور کشورهایی به دیپلماسی فرهنگی و عمومی از طریق توجه به مراودات عمومی عمل کرده اند مثلا کره جنوبی با ساخت فیلم ها سریال ها، ترکیه با ساخت بیش از 100 سریال در 10 سال اخیر و ارسال آن ها به 70 کشور دنیا، توانسته اند با دیپلماسی فرهنگی و هنری، تاثیرگذاری را برای فضای پیرامونی افزایش می دهند و ازاین طریق نفوذ می کند.

وی با بیان اینکه ویژگی سوم کالاهای فرهنگی، اقتصادی بودن آن ها است، تاکید کرد: کالاهای فرهنگی صرفا کالای هزینه بر نیستند بلکه درآمدآفرین و ارزش افزوده آفرین هستند، این تصویر و تصور که کالاهای فرهنگی فقط کالاهای امدادخواه هستند، تصویر کاملا نادرست و اشتباهی است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، یادآور شد: فعالان این حوزه نشان دادند که می توان با ایده و خلاقیت کالای فرهنگی را به یک فعالیت درآمدزا و سودآفرین تبدیل کرد، اصولا پایه اقتصاد مقاومتی بر روی کالاهای فرهنگی است.

صالحی با بیان اینکه کالاهای فرهنگی به توسعه کسب و کار در حوزه اقتصاد مقاومتی کمک می کند، عنوان کرد: اگر به اقتصاد مقاومتی فکر می کنیم (با همان مولفه هایی که در تفسیر اقتصاد مقاومتی مطرح شده و یک بخش آن درآمدزایی و خلاقیت است)، بیشترین حوزه ای که خلاقیت و درآمدزایی دارد، حوزه کالای فرهنگی است، حوزه ای که با سرمایه ای اندک و ارزش افزوده ای بالاتر را تحویل می دهد. بنابراین کالاهای فرهنگی را باید جدی بگیریم، چون کالاهایی استراتژیک و دیپلماتیک هستند و کالایی اقتصادی به شمار می آیند که با الگوی اقتصاد مقاومتی متناسب هستند.

وی با اشاره به پیشینه جایزه فیروزه گفت: زمانی که در معاونت فرهنگی بودم، برگزاری این جایزه مطرح شد و با این نگاه کار را دنبال کردیم که کالای فرهنگی را باید جدی تر بگیریم، زیرا فرهنگ ها اگرچه پایه های زیرین مثل باورها، ارزش ها و نگرش ها را در بر می گیرد، اما تبادل آن از طریق کالاهای فرهنگی است، زیرا این کالاها هستند که باورها، ارزش ها و نگرش ها را جابجا می کنند.

صالحی درباره افزوده شدن بخش هدایای فرهنگی به جایزه فیروزه نیز گفت: امسال به بخش ها، هدایای فرهنگی افزوده شده است، زیرا یکی از کالاهای پرکابرد و پرصرف این هدایا هستند، هدایایی که می توانند با قیمت های مناسب تر و مرتبط با حوزه های ایرانی اسلامی تولید شوند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره اثرات جایزه فیروزه نیز توضیح داد: این جایزه تاکنون دستاوردهای حداقلی را داشته است، اینکه به نوعی فرصتی برای داوری کارها ایجاد کرده است و این فرصت نوعی بانک اطلاعاتی است که در حوزه های داوری در طول این سه سال کارهای برتر یا با خلاقیت های بیشتر دیده شدند.

به گفته وی، این جایزه، نوعی فرصت سازی است تا روند امور در کالاهای فرهنگی از ارزیابی و رصد به دور نماند و این حداقل کاری که در جشنواره ها انجام می شود این است که در جریان آنها، به دیده شدن کالاها و اتفاق های خوب کمک می شود؛ از سوی دیگر فرصت ارتباطی بین مجموعه ها و مصرف کنندگان، همچنین فرصت تعامل بین دست اندرکاران این حوزه ایجاد کرده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با بیان اینکه تاکنون فرصتی برای ارتباط با سازمان ها و نهادهای مرتبط با این حوزه پیش نیامده بود، گفت: به بهانه جایزه فیروزه اکنون سازمان ها  نهادهای مختلف در کنار هم قرار گرفته اند و فرصتی برای تعملات این حوزه است تا تمرکز بیشتر و بهتری برای حفاظت از هویت ایرانی اسلامی داشته باشیم و کالاهای این حوزه را حفظ کنیم.

وی در بخش پایانی صحبت های خود با بیان اینکه کالاهای فرهنگی علاوه بر اینکه باید از سوی دولت حمایت شود، مردم نیز باید از آن حمایت کنند، یادآور شد: صنایع دیگر اغلب متولی دارد اما صنایع فرهنگی اگرچه چندین مجموعه با آن درگیر هستند، اما مسئول و متولی روشنی ندارد و در این زمینه معتقدم حداقل چند وزارتخانه مثل وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت اقتصاد و دارایی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به همراه پاره ای از مجموعه های دیگر مجموعه ای فرادستگاهی تشکیل دهند تا حمایت و نظارت لازم را انجام دهند.

صالحی یادآور شد: به شکل سنتی تعریفی که از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه می شود، وزارتی ممیزی و نظارتی است در حالی که نباید اینگونه باشد بلکه در حوزه سیاستگذاری و حمایت فرهنگ باید مسئولیت محوری داشته باشد و نباید این وزارتخانه را به یک وزارت نظارتی تقلیل دهیم. در این زمینه دولت باید تکلیف خود را با صنایع فرهنگی تعیین کند.

وی در مورد ویژگی های کالاهای فرهنگی گفت: ویژگی خلاقیت و نوپردازی؛ یکی از این ویژگی ها است زیرا عنصر خلاقیت در کالاهای فرهنگی بسیار مهم است تا بتواند با کالاهای دیگر رقابت کند. نکته دوم برندسازی است؛ اینکه تولیدکننده بتواند به شکل شبکه ای برای خود نام و برند درست کند.

به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عنصر سوم و چهارم نیز تبلیغات، پیوستگی، یادگیری و مهارت است و عنصر پنجم استفاده از سرمایه معنوی بومی است که در هویت ریشه دارد. به همین دلیل این پنج ضلع تولید کالای فرهنگی هستند و بالای آن بخش پژوهش و مشاوره قرار دارد.

وی یادآور شد: این موضوع یعنی اینکه مجموعه ها را حمایت کنند و با ارائه مشاوره در حوزه بازاریابی و تبلیعات آن ها را برای کار در حوزه های مختلف هدایت کنند و در این میان این اضلاع و نظام بالاسری می تواند حوزه کالای فرهنگی را در بخش مردمی جدی تر دنبال کند.

سومین نمایشگاه و جشنواره کالاهای فرهنگی با الگوی ایرانی اسلامی «جایزه فیروزه» از 13 تا 17 دی ماه هر روز از ساعت 10 صبح تا 8 شب در محل دائمی نمایشگاه های تخصصی شهرداری تهران واقع در بوستان گفتگو برپا است.