داخلی
»اخبار کتاب
صفویان چگونه به زمان و کیهان می‌اندیشدند؟
به گزارش لیزنا کتاب «زمان‌نگری و کیهان‌باوری در عصر صفویه: پنج جستار تاریخی در باب زمان و کیهان» نوشته بهزاد کریمی توسط انتشارات ققنوس به چاپ رسید.
مولف در مقدمه کتاب آورده است:
تامل در مفاهیم زمان و کیهان و کیفیت تجلی آنها در عرصه تاریخ و به‌ویژه تاریخ‌نگاری، انگیزه اصلی فراهم آوردن این مجموعه کوچک بوده است.
سه جستار تالیفی این مجموعه در واقع بخشی از یک پژوهش یزرگ‌تر تحت عنوان «زمان‌نگری و کیهان‌باوری در عصر صفویه» است که مجال انجام دادنش در دوره پسادکترا میسر شد. این فرصت استثنایی زمانی به دست آمد که به پیشنهاد استاد فقیدم، دکتر صادق آئینه‌وند، و از محل کرسی علمی ایشان، بنیاد ملی نخبگان پژوهانه‌ای یک‌ساله را تحت عنوان «جایزه شهید دکتر چمران» در اختیار مولف قرار داد. دو مقاله ترجمه‌ای نیز نوشتارهایی‌اند که در طی همین مسیر پژوهشی به یاری مولف آمدند و حیف آمد که به فارسی ترجمه نشوند. این دو جستار طرح‌ها و رویکردهایی نو را برای ارزیابی زمان و کیهان در تاریخ ایران و جهان اسلامی ارائه کرده‌اند.
در کنار هم قرار گرفتن این پنج جستار به لطف اشتراک مضمون اصلی آنها میسر شده است که همانا زمان و کیهان است.
مولف این مجموعه را به اعتبار رویکرد زمان‌محور مورخان به جهان پیرامون خویش و باور آنها به دخالت امور کیهانی در زندگی بشری، به ترتیب با دو مفهموم «زمان‌نگری» و «کیهان‌باوری»، ممتاز ساخته است. پژوهش در معنا و تاثیر این دو مفهوم در عرصه تاریخ‌نگاری عصر صفویه، با این پرسش اساسی آغاز شد که آیا ایده‌های میهانی می‌توانسته بر محتوای تاریخ‌نگاری‌ها و نیز شیوه‌های تاریخ‌نویسی تاثیرگذار باشد؟ و اگر آری، چگونه؟ مولف با توجه به میراث غنی تاریخ‌نگاری عصر صفویه، با این پرسش اساسی آغاز شد که آیا ایده‌های کیهانی می‌توانسته بر محتوای تاریخ‌نگاری‌ها و نیز شیوه‌های تاریخ‌نویسی تاثیرگذار باشد؟ و اگر آری، چگونه؟ مولف با توجه به میراث غنی تاریخ‌نگاری عصر صفویه و نیز با ملاحظه آشنایی بیشتر با این دوره تاریخی، بر آن شد تا این پرسش را در زمینه تاریخ صفویه طرح کند.
زمان‌نگری و کیهان‌باوری را باید بیشتر محصول دغدغه اولیه مولف درباره کیفیت تاثیرگذاری جهان‌بینی مورخان در شیوه تاریخ‌نگاری عصر صفویه ارزیابی کرد؛ دغدغه‌ای که در ادامه به مباحث فلسفی و تاریخی از قبیل تلقی‌های رایج از زمان و کیهان گره خورده است. مولف ضمن آن‌که تلاش کرده است، به زبانی ساده، مفاهیم پیچیده مربوط به زمان و کیهان را شرح دهد، از این نکته غافل نبوده است که پیامدهای عملی آن باورها را در دو عرصه تاریخ‌نگاری و پراتیک سیاسی دنبال کند. در حقیقت، همین عقاید هستند که جنبش هزاره‌گرایانه نقطوی را پر و بال بخشید و رویدادهایی بی‌نظیر در تاریخ آن روزگار رقم زد. دو جستار ترجمه‌ای پسین نیز نمایانگر تصویر و تجویزی بدیع برخاسته از حاکمیت صفویان بر ایران است. رواج انواع فالنامه‌ها در عصر شاه تهماسب متشرع نشان از آن دارد که کیهان‌باوری ناسازگار با گزاره‌های فقهی تا چه میزان، و برخلاف ظاهر، سایه خویش را بر سر جامعه ایرانی پهن کرده بوده است. این مجموعه با نگرشی نو به زمان تاریخ‌نگارانه پایان می‌گیرد؛ نگرشی منتهی به یک راه‌حل عملی با هدف زدایش افراط‌گرایی‌های مذهبی.
۱. از توهین به افراد، قومیت‌ها و نژاد‌ها خودداری کرده و از تمسخر دیگران بپرهیزید و از اتهام‌زنی به دیگران خودداری نمائید.
۲.از آنجا که پیام‌ها با نام شما منتشر خواهد شد، بهتر است با ارسال نام واقعی و ایمیل خود لیزنا را در شکل دهی بهتر بحث یاری نمایید.
۳. از به کار بردن نام افراد (حقیقی یا حقوقی)، سازمان‌ها، نهادهای عمومی و خصوصی خودداری فرمائید.
۴. از ارسال پیام های تکراری که دیگر مخاطبان آن را ارسال کرده اند خودداری نمائید.
۵. حتی الامکان از ارسال مطالب با زبانی غیر از فارسی خودداری نمائید.