سیدعباس صالحی: در حوزه عدالت فرهنگی گرفتار بی عدالتی هستیم

 سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، شنبه سوم شهریور در برنامه نگاه یک حضور یافت. وی در رابطه با اقداماتی که در یک سال اخیر محقق شده گفت: بحث شفافیت را به طور جدی دنبال کرده ایم و رویکردهای قابل توجهی نیز وجود دارد که به یک اتاق شیشه ای نزدیک تر شویم. ایمنی دیوار شیشه‌ای برای حاکمیت محکم تر از دیوارهای بتونی است زیرا مردم در این صورت می توانند از حاکمیت دفاع می کنند. در حوزه عدالت فرهنگی و توزیع جغرافیایی گرفتار بی عدالتی هستیم. برای نزدیک شدن به این عدالت رویکردهایی بوده و وجود دارد. بهبود محیط کسب وکار فرهنگی نیز یکی از رویکردها بوده و اقداماتی در حال تعقیب است. می توانیم خروج از انزوا را در حوزه دیپلماسی فرهنگی و هنری انجام دهیم و بسته های تحریم را با فرهنگ و هنر بشکنیم که کارهای مختلفی در این حوزه در حال انجام است.

وی در بحث کاغذ گفت: تا دهه 70 وزارت ارشاد متولی بحث کاغذ بود. اما از دهه 80 به بعد که بحث یارانه مستقیم مطرح شد، وزارت فرهنگ و ارشاد دیگر نقشی نداشت. اما کاری که وزارت ارشاد در یک سال اخیر در حوزه کاغذ انجام داد این است که از کاغذ به عنوان یک کالای اساسی دفاع کند. مسیری که حوزه کاغذ از لحاظ متولیان طی می کند ثبت سفارشی است که در وزارت صنعت اتفاق می افتد و تخصیص ارزی است که در بانک مرکزی صورت می گیرد. کارگروهی در حوزه تایید و نظارت بر عرضه کاغذ شکل گرفت که ترکیبی از منافع مختلف از جمله صنوف مختلف نشر، مطبوعات، واردکنندگان و مصرف کنندگان و دولتی هایی که درگیر هستند، شکل گرفته و وزارت ارشاد هم به عنوان نماینده اثرگذار حضور دارد.

وی افزود: مسائل مختلفی در حوزه اقتصاد نشر داریم از جمله فاصله قابل توجهی بین حوزه تولید و مطالعه وجود دارد. گاهی در مورد آمار سرانه مطالعه اغراق می شود. به این بستگی دارد که این سرانه را با چه تصویری برداشت کنیم. طبق آمار 13 دقیقه در روز سرانه مطالعه کتاب است که این رقم با مطالعه در فضای مجازی بالاتر می رود. با این حال نسبت به کشورهای دیگر اندک است.

صالحی عوامل کم بودن مطالعه در کشور را این گونه توضیح داد: ما خیلی سریع از فرهنگ شفاهی وارد فرهنگ تصویری شده ایم. در جوامع مدرن فاصله ای بین فرهنگ شفاهی ماقبل صنعت چاپ و فضای تصویری افتاد که فرهنگ خواندن و نوشتن را تثبیت کرد اما در ایران فرهنگ مکتوب طولانی نبود لذا خواندن نهادینه نشد.

او چند اقدام برای حل این مشکل ذکر کرد: شکل گیری باشگاه های کتابخوانی برای کودکان و نوجوانان و جداسازی بخش کودک و نوجوان کتابخانه های عمومی، چرا که اگر کتاب را در سنین کودکی در افراد نهادینه کنیم در کم کردن فاصله مذکور بسیار کمک می کند. طرحی که در حوزه کتابخوانی انجام می شود به گونه ای است که این حرکت به صورت مردمی دنبال شود. مروجان کتابخوانی بصورت مدنی در این حوزه کنار هم قرار گرفته اند.

وزیر ارشاد در بحث یارانه مطبوعات و شفاف سازی گفت: اکنون در سامانه یارانه مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد، یارانه ای که توزیع شده مشخص است.

وی در مورد شفاف سازی مالی در همه حوزه های فرهنگ بیان کرد: در سال 97 کلیه حمایت های مالی که از ناحیه معاونت توسعه منابع به افراد و موسسه ها پرداخت شده، در سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وجود دارد. معاونت های مختلف موظف شدند که 45 روز بعد از برنامه ها و جشنواره ها هزینه های خود را اعلام کنند. دلایل دادن یا ندادن مجوزها در چند ماه آینده مشخص می شود. قراردادهای مالی با معاملات متوسط به بالا در ماه های آینده عرضه خواهد شد. اطلاعات مربوط به مدیران نیز در سایت وزارت فرهنگ و ارشاد موجود است.

وی با تاکید بر همکاری با بخش خصوصی و مردمی در حوزه فرهنگ و هنر گفت: اینکه دسترسی ها در حوزه سینما و تئاتر را ارتقا می دهیم به برکت وجود بخش های خصوصی است. سال گذشته فروش سینما 184 میلیارد تومان بود و در چهار ماه اول امسال 106 میلیارد و 500 میلیون تومان بوده و نسبت به پارسال بیش از 40 درصد افزایش داشته که بخاطر ورود بخش خصوصی به این حوزه است.

او گفت: در حوزه فرهنگ، هنر و رسانه؛ بخش خصوصی، آری اما انحصار، خیر. اگر این حوزه گرفتار انحصار شود توسعه سرمایه گذاران خاص، بعد از مدتی بخش خصوصی را تلف می کند. در آیین نامه اکران، تماشاخانه های خصوصی و غیره در تلاش هستیم انگیزه بخش خصوصی گرفته نشود و امنیت سرمایه گذاری احساس شود.

صالحی ادامه داد: بین یک هنر و رسانه هویت‌مند و آنچه در آن هستیم فاصله ای هست اما مسیری که در آن هستیم را می توان با امیدواری بیشتری پیمود. در این 40 سال در حوزه های مختلف اتفاقات خوبی افتاده است. 80 تا 90 فیلم در سال تولید می کنیم که 10 تا 20 تای آنها قابل دفاع است.  فیلم هایی که مسیر ممیزی و بررسی را پیدا می کنند باید به گونه ای باشد که با ریشه های هویتی نسبت بیشتری برقرار کنند. ما در حوزه تولید نیازمند ارتباط فعال تر در ریشه های هویتی خودمان هستیم. این ریشه ها حتما به معنای دینی نیست بلکه ریشه های انسان، فطری و تمدنی نیز است. همچنین همان طور که در جامعه سواد بهداشتی اهمیت دارد، در حوزه فرهنگ هم یک سواد رسانه ای و هنری نیاز است. جامعه باید بداند فیلم خوب چیست و به تماشای آن برود.

او افزود: در حوزه موسیقی نیز موسیقی پرهویتی داریم که بسیاری از آنها در حال نابودی است. از کارهایی که برای ارتباط هنر با هویت می توان کرد این است که هنرمند با جامعه خود (هم معاصر و هم تاریخی) نسبت قوی تری برقرار کند.

وی به اتفاقاتی که در بهبود محیط کسب و کار در حال انجام است اشاره کرد: تعریف مشاغل فرهنگی و هنری، تدوین سند اجرایی فرصت های شغلی حوزه فرهنگ و هنر، آماده سازی سند اجرایی مشاغل خانگی حوزه فرهنگ و هنر، تدوین لایحه جامع نظام صنفی این حوزه، تدوین آیین نامه اجرایی بیمه بیکاری حوزه فرهنگ و هنر و غیره.

صالحی برای حل مشکلات حقوقی نویسنده ها گفت: دفترهای مشاوره حقوقی برای حل مشکلات آنها در خانه کتاب و معاون مطبوعاتی وجود دارد.